مفصل شانه از استخوانهای کتف، ترقوه و بازو تشکیل شده که به هم متصل شدهاند. این مفصل از متحرکترین مفصلهای بدن است. درد شانه یکی از شایعترین دردهاست که در هر سنی علت خاص خود را دارد. افراد در سنین بالا در اثر وارد آمدن ضربه و یا استفاده طولانی مدت از دست دچار درد میشوند.
در افراد جوانتر در اثر آسیبهای ورزشی و در اثر فشار بیش از حد ممکن است شانه دچار آسیب شود. افراد میانسال ممکن است دچار بیماری شانه منجمد شوند. این افراد درد و محدودیت حرکتی دارند. درمان قطعی مشکلات مفصلی بایدتوسط پزشک صورت گیرد.
مفصل شانه یک مفصل کاربردی مهم برای بدن محسوب می شود. در اثر بی تحرکی خصوصا در سنین بالاتر عوارضی برای این مفصل مهم ایجاد می شود. نرمشهای مناسب می تواند باعث افزایش کارایی و حفظ سلامتی مفصل شانه شود. افزایش انعطاف پذیری و تقویت شانه ها با نرمش مناسب حاصل می شود.
همچنین این نرمشها می تواند به عنوان بخشی از گرم کردن بدن پیش از آغاز ورزش یا سرد کردن بدن پس از اتمام ورزش به کار رود. تمرینها را به آرامی شروع کنید و در صورتی که حین اجرای آنها دچار درد یا ناراحتی شدید انجام نرمش را متوقف کنید.
حرکت آونگی:
این حرکت برای شانه ی دردناک و یا شانه ای که دچار محدودیت حرکتی شده است مفید است. این نرمش را می توان در حالت نشسته یا ایستاده انجام داد.
کمی به جلو خم شوید. اجازه دهید که بازوهایتان در جلوی بدن شما به حالت آویزان قرار بگیرند. بازوها را شل کنید و وزن آنها را احساس کنید. این حالت را مدتی حفظ کنید.
سپس دایره های کوچک به وسیله حرکت آزادانه ی آنها ایجاد کنید. دایره ها را به تدریج بزرگتر کنید. می توانید تا هنگامی که احساس ناراحتی نکرده اید تمرین را ادامه دهید. با احساس ناراحتی نرمش را متوقف کنید.
حرکت گهواره ای:
با یک دست آرنج دست دیگر را بگیرید. بازو را بالای سر ببرید. بازو را تا جایی بالا ببرید که قابل بالا رفتن باشد و فشار زیادی وارد نکنید. سپس آرنجتان را باز و بسته کنید.
اگر حرکات شانه ی شما دردناک یا محدود باشد، می توانید این کار را در حالت خوابیده انجام دهید.
حرکت عصا:
اگر یک یا هر دو شانه ی شما محدودیت حرکتی خاصی دارد یا ضعیف می باشد این نرمش برای شما مفید است. از یک چوب دستی یا چوب به عنوان عصا استفاده کنید. هر دست خود را روی هر یک از انتهاهای چوب دستی قرار دهید و سپس تا آنجا که می توانید آن را بالا بیاورید.
این نرمش را می توان ایستاده، نشسته یا خوابیده انجام داد.
حرکت قرقره ای:
یک قرقره یا قلاب را به میله ای در بالای چارچوب در متصل کنید. یک تکه طناب لباس را از قلاب عبور دهید. از طناب کافی استفاده کنید تا بتوانید هنگام نرمش بنشینید. هر انتهای طناب را با یک دست نگه دارید. اگر محکم نگه داشتن طنابها ناخوشایند است از دسته یا دستگیره و یا از لایه ای پارچه استفاده کنید. هنگامی که یک بازو را پائین می کشید بازوی دیگر بالا خواهد آمد. بازوها را به همین طریق در جلوی بدن و در اطراف و جهتهای مختلف به آرامی بالا و پائین ببرید.
لمس کردن دست دیگر:
این حرکت موجب افزایش انعطاف پذیری و تقویت هر دو شانه می شود. یک بازو را بالای سر ببرید و آرنج را خم کنید تا بتوانید با دست، پشت خود را لمس کنید. بازوی دیگر را به پشت ببرید و آرنج را خم کنید. اکنون سعی کنید که دست خود را با دست دیگر لمس کنید. آیا می توانید انگشتان خود را به هم برسانید؟ مدتی بازوها را رها کنید. این کار را برای بازوی دیگر تکرار کنید. برای بیشتر افراد این کار در یک سمت راحتتر است.
لمس تیغه ی کتف:
این نرمش برای تقویت قسمت فوقانی و میانی پشت و برای کشش قفسه سینه مفید است. در حالت نشسته یا ایستاده شانه ها را رها کنید. سر باید کمی بالا باشد. بازوها را در حالی که از آرنج خم شده اند به سمت پشت و در دو طرف بدن بالا ببرید. تا آنجا که می توانید به این کار ادامه دهید تا بتوانید تیغه ی استخوان کتف خود را در دو طرف لمس کنید. سپس دستها را بیشتر از پشت به هم نزدیک کنید تا بتوانید آرنجهای خود را لمس کنید. اگر احساس ناراحتی کردید تمرین را متوقف کنید.
منبع : سایت پزشکان ایران
فیزیوتراپی و توانبخشی: افزایش دامنه حرکات شانه
مفصل شانه انعطاف پذیر ترین مفصل انسان است. ساختار آناتومیک خاصی که این مفصل دارد به آن آزادی حرکت زیادی می دهد. به طوری که دامنه ی حرکات آن بسیار بالا است.
توانایی حرکت شانه در جهات مختلف یک امر حیاتی در فعالیت های ورزشی است.از سوی دیگر بالا بودن دامنه ی حرکات شانه می تواند هر کسی را مستعد صدمات شانه کند .
معمولاً در انسانهای فعال مثل ورزشکاران و کودکان، میزان آسیب های شانه بیشتر است. از لحاظ سنی و دوره های زندگی پس از سن 25 سالگی، در نتیجه فعالیت های روزمره، رفته رفته در مواردی درد شانه دیده می شود.در میانسالانی که از شانه و کتف خود در انجام کارها بیشتر استفاده می کنند نیز استعداد بروز این مشکلات بیشتر است. گروه دیگر افرادی هستند که در زمان های ناپیوسته به انجام کار می پرددازند،به طور مثال ورزشکارانی که به طور روتین ورزش نمی کنند و یا نقاشانی که تفننی کار می کنند.
در صورت وجود مشکلات بررسی های بالینی زودرس امری ضروری در تشخیص است. بنابراین در صورتی که با چنین مشکلاتی روبرو شدید بی درنگ به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است اعصاب و عروق تحت فشار باشند یا مشکل در مفصل و عضلات حمایت کننده وجود داشته باشد، دلیل دیگر برای مراجعه به پزشک این است که عکس العمل طبیعی در مقابل درد شانه، کاهش مضاعف حرکات شانه است که خود دامنه حرکات را بیشتر کاهش می دهد.
در صورت بررسی و معاینه ممکن است پزشک شما را به فیزیوتراپیست ارجاع دهد و فیزیوتراپ نیز با طراحی یک برنامه تمرینی حرکات شانه ی شما را حفظ کند.
یکی از تمرینات مفید و خوبی که تحرک مفصل را بهبود می بخشد و درد را کاهش می دهد تمرینات پاندولی (آونگی) است که تمرینات codman نیز نامیده می شوند.شما این تمرینات را می توانید در دو حالت انجام دهید: روی نیمکت به شکم بخوابید و یا ایستاده و دست مقابل روی یک صندلی باشد.
هدف: برای استراحت عضلات کتف و شانه. بهبود درد و افزایش دامنه ی حرکات.حالت:به شکم و روی یک نیمکت و یا لبه ی تخت بخوابید، دست ضعیف و یا آسیب دیده را آویزان کنید. اجازه دهید کتف و کمربند شانه ای شما در وضعیت ریلکس و آزاد باشد.
انجام تمرین:به آرامی و نرمی دست خود را جلو و عقب ببرید. توجه شود که از عضلات گردن استفاده نکنید و فقط دستانتان را حرکت دهید. اگر می خواهید حرکت را ساده تر انجام دهید می توانید از کسی بخواهید که دستتان را به آرامی حرکت دهد. هرچه میزان درد کاهش یافت، شما می توانید میزان حرکت خود ر ا بیشنر کنید.
در آغاز زاویه ی دست شما باید از 15 درجه شروع شده و تا 45 - 30 درجه حرکت کند، و این مقدار باید در حالی باشد که شما دردی را حس نکنید.
زمان انجام حرکات از 15 ثانیه آغاز شده و تا 5-3 دقیقه نیز می تواند طول بکشد.
و اما حرکات بعدی:
هدف: ریلکس و استراحت دادن به عضلات کتف و شانه، به جهت کاهش درد و افزایش دامنه ی حرکت.
حالت:بیاستید و با دست سالم از یک صندلی محکم بگیرید. از کمر خم شوید و برای حفظ تعادل بهتر و محافظت از کمر زانوها را نیز کمی خم کنید.
دست ضعیف و یا مصدوم را آویزان کنید و همچنین کتف و کمربند شانه تان را نیز در حالت ریلکس و استراحت قرار دهید.
انجام تمرین:در حالی که کتف و شانه ازاد است با حرکت نرم دستتان را بچرخانید. سپس کمرتان را راست کنید و استراحت کنید.
دوباره خم شوید، اما اینبار دست را در جهت مخالف بچرخانید. مدت انجام این حرکات در ابتدا 15 ثانیه است اما شما می توانید به مرور به مدت 3 تا 5 دقیقه نیز ادامه دهید.
برای درک بهتر این تمرین، عکس این حرکت به صورت متحرک است. در صورتی که در صفحه ی شما ثابت بود، یکبار صفحه را refresh کنید.
منبع :www.sportmedicine.ir
منبع :rheumoc.com
تمرینات و حرکات کششی و تقویتی جزء مهمی از درمان بیماری ها و مشکلات مچ دست است. در بسیاری از ضایعات اندام فوقانی، مچ دست دچار محدودیت حرکتی شده و نیاز به بازپروری دارد.
نرمش های مچ دست دو دسته اند. دسته اول نرمش های کششی و دسته دوم نرمش های
تقویتی است. معمولا ابتدا نرمش های کششی را انجام داده و وقتی دامنه حرکتی مچ دست بهتر شد نرمش های تقویتی را هم به آنها اضافه میکنیم.
مهمترین نرمش های تقویتی مچ دست عبارتند ار
![]() |
یک وزنه را با دست گرفته و سپس در حالیکه کف دست ما به سمت سقف است مچ دست را به بالا خم میکنیم بطوریکه وزنه به سقف نزدیکتر شود و سپس به آرامی مچ را به حالت اول بر میگردانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام میدهیم. به تدریج مقدار وزنه را افزایش میدهیم.
یک وزنه را با دست گرفته و سپس در حالیکه کف دست ما به سمت کف زمین است مچ دست را به بالا خم میکنیم بطوریکه وزنه به سقف نزدیکتر شود و سپس به آرامی مچ را به حالت اول بر میگردانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام میدهیم. به تدریج مقدار وزنه را افزایش میدهیم.
![]() |
روش دیگر انجام دادن همین نرمش اینست که سر پا می ایستیم و یک میله سنگین، مثل لوله آب را با هر دو دست میگیریم و سپس مچ هر دو دست را به تناوب و به آرامی تا جاییکه میتوانیم به سمت بالا و پایین خم و راست میکنیم. میتوان یک بار طوری میله را گرفت که کف دست ها به سمت سقف باشد و بار دیگر طوری میله را در دست ها گرفت که کف دست ها به سمت زمین قرار گیرد.
![]() |
یک حوله نمناک را تا میزنیم و دو سر آنرا با دو دست میگیریم سپس تا جایی که میتوانیم آنرا در یک جهت میچرخانیم تا آب آنرا بگیریم و به اصطلاح بچلانیم. حداکثر فشار چلاندن را به مدت 10-5 ثانیه حفظ کرده و سپس در جهت عکس حوله را میچلانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام میدهیم.
![]() |
ابتدا آرنج را 90 درجه خم میکنیم و آنرا در کنار تنه خود قرار میدهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه میداریم. سپس یک وزنه را با دست گرفته و ساعد را در حدی میچرخانیم که شست دست ما به طرف سقف باشد. سپس مچ دست را تا آنجا که میتوانیم به طرف بالا یعنی به طرف سقف انحراف میدهیم. به آرامی مچ دست را به پایین آورده بطوریکه تا جایی که امکان دارد مچ دست ما به سمت انگشت کوچک دستمان خم شود.این حرکات را در سه ست ده تایی انجام میدهیم.
![]() |
ابتدا آرنج را 90 درجه خم میکنیم و آنرا در کنار تنه خود قرار میدهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه میداریم. سپس یک وزنه را با دست گرفته و ساعد را تا آنجا که میتوانیم به سمت خارج میچرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف سقف باشد و سپس ساعد را تا آنجا که میتوانیم به طرف داخل میچرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف کف اطاق باشد. این حرکات را در سه ست ده تایی انجام میدهیم.
منبع :ایران ارتوپد
تمرینات و حرکات کششی و تقویتی جزء مهمی از درمان بیماری ها و مشکلات مچ دست است. در بسیاری از ضایعات اندام فوقانی، مچ دست دچار محدودیت حرکتی شده و نیاز به بازپروری دارد. بطور مثال بعد از شکستگی
ساعد اگر درمان بصورت گچ گیری باشد یا به توسط عمل جراحی انجام شده باشد بعد از
جوش خوردن شکستگی، مچ دست
دچار محدودیت حرکت
میشود. برای پیشگیری از ایجاد این محدودیت حرکتی و یا وقتی این محدودیت
بوجود آمد برای درمان آن نیاز به انجام حرکات کششی و تقویتی مچ وجود دارد.
در پیچ خوردن مچ دست یا شکستگی
های مچ دست و بطور کلی در هر آسیبی که به اندام فوقانی از ساعد به پایین
وارد میشود خطر محدودیت حرکتی مچ دست وجود داشته و بدون انجام نرمش های
کششی و تقویتی مچ دست درمان ناقص است.
در زیر نرمش های مچ دست به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. این نرمش ها دو دسته اند. دسته اول نرمش های کششی و دسته دوم نرمش های تقویتی است. معمولا ابتدا نرمش های کششی را انجام داده و وقتی دامنه حرکتی مچ دست بهتر شد نرمش های تقویتی را هم به آنها اضافه میکنیم.
مهمترین نرمش های کششی مچ دست عبارتند از
![]() |
مچ دستهای خود را تا آنجا که میتوانید به پایین و سپس به بالا
ببرید و این کار را در سه ست ده تایی انجام دهید. منظور از " تا آنجائیکه میتوانیم"
اینست که تا آنجا که قدرت داریم و تا آنجا که درد بگیرد.
![]() |
مچ دستهای خود را تا آنجا که میتوانید به چپ و راست ببرید درست
مثل حرکاتی که در حین دست دادن در مچ دست انجام میشود. و این کار را در سه ست ده تایی
انجام دهید. منظور از " تا آنجائیکه میتوانیم" اینست که تا آنجا که قدرت داریم و تا
آنجا که درد بگیرد.
![]() |
با دست سالم پشت دست مشکل دار را گرفته و با فشار آنرا به پایین
خم میکنیم و این حالت را 30-15 ثانیه نگه میداریم. دقت کنیم که تا جایی فشار را ادامه
میدهیم که درد مختصری در مچ دست احساس شود و در 30-15 ثانیهای که فشار را ادامه میدهیم
باید این احساس درد مختصر وجود داشته باشد. سپس با دست سالم کف دست مشکل دار را به
سمت عقب فشار میدهیم تا جائیکه درد مختصری در مچ دست احساس شود و این فشار را 30-15
ثانیه حفظ میکنیم. این حرکات را 5-3 مرتبه در هر جهت تکرار میکنیم. در حین انجام
این حرکات آرنج باید در حالت مستقیم بوده و خم نشود.
|
![]() |
![]() |
این نرمش را میتوان به صورت دیگری هم انجام داد. ابتدا روبروی یک
میز می ایستیم و کف دست های خود را روی میز قرار میدهیم. سپس در حالیکه آرنج های ما
کاملا در حالت صاف و کشیده است سعی میکنیم تنه خود را به سمت جلو متمایل کرده و به
این طریق به مچ دست فشار آوریم بطوریکه مچ با فشار باز شود. بر عکس آن هم به این صورت
است که روبروی یک میز می ایستیم و پشت دست های خود را روی میز قرار میدهیم. سپس در
حالیکه آرنج های ما کاملا در حالت صاف و کشیده است سعی میکنیم تنه خود را به سمت عقب
متمایل کرده و به این طریق به مچ دست فشار آوریم بطوریکه مچ با فشار خم شود.
![]() |
ابتدا آرنج را 90 درجه خم میکنیم و آنرا در کنار تنه خود قرار میدهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه میداریم. سپس ساعد را به سمت خارج میچرخانیم بطوریکه کف دست به سمت سقف اطاق باشد و پشت دست به سمت کف اطاق مثل اینکه میخواهیم چیزی را در کف دست خود قرار دهیم. این حالت را برای 10-5 ثانیه حفظ میکنیم. سپس در حالیکه آرنج همچنان 90 درجه خم است ساعد را به داخل میچرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف کف زمین قرار گیرد و پشت دست ما به طرف سقف باشد. این حالت را هم 10-5 ثانیه حفظ میکنیم.
هر حرکت را در سه ست ده تایی انجام میدهیم. اگر نمیتوانیم چرخش دست در دو جهت را به طور کامل انجام دهیم اشکالی ندارد. تا آنجا که قدرت داریم و میتوانیم این چرخش را انجام میدهیم. باید تا جایی ساعد را در هر دو جهت بچرخانیم در انتهای حرکت درد مختصری در آرنج یا مچ دست احساس شود و در تمام 10-5 ثانیهای که دست را در این حالت نگه داشتهایم باید این در احساس شود.
منبع :ایران ارتوپد