سندروم پیریفورمیس چگونه درمان میشود

درمان سندروم پیریفورمیس

درمان سندروم پیریفورمیس با کاهش فعالیت های شدید ورزشی شروع میشود. به محض شروع علائم بیماری باید حرکاتی را که موجب افزایش درد میشوند کنار گذاشت.
گرمای موضعی در ناحیه درد و استفاده از داروهای ضد درد و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی هم میتواند در کاهش درد بیمار مفید باشند.
مهمترین قسمت درمان این بیماران انجام نرمش های کششی بر روی عضله پیریفورمیس است. مهمترین نرمش های کششی عضله پیریفورمیس به صورت زیر انجام میشوند.

 

به پشت بر روی زمین بخوابید. زانوی راست خود را خم کرده بطوریکه کف پای راست شما بر روی زمین قرار گیرد. ساق و مچ پای چپ خود را بر روی ران راست قرار دهید. با هر دو دست ران راست را گرفته و به طرف شانه راست بکشید. در این حال باید در پشت باسن چپ خود احساس کشش خفیفی داشته باشید. این نرمش را میتوانید با کشیدن زانوی چپ به طرف سینه خود هم انجام دهید. این حالت را 30-15 ثانیه حفظ کنید. پا ها را به وضعیت اولیه برگردانده و همین کارها را برای پای مقابل انجام دهید.

این حرکت را در اولین روز تمرین دو بار در روز و هر بار یک مرتبه انجام دهید. روز دوم هم دو بار در روز و هر بار دو مرتبه. روز سوم هم دو بار در روز و هر بار سه مرتبه. روز سی ام هم دو بار در روز و هر بار سی مرتبه انجام دهید. پس یک ماه طول میکشد تا بتوانید روزی دو مرتبه و هر بار سی مرتبه نرمش را انجام دهید. اگر در طول این سی روز احساس میکنید نرمش کمی شما را اذیت میکنید لزومی ندارد حتما روزی یکی به نرمش اضافه کنید. میتواند هر دو و یا هر سه روز یکی به تعداد نرمش ها اضافه کنید ولی به یاد داشته باشید هرگز روزی بیش از یکی به تعداد نرمش اضافه نکنید.

ماه دوم تعداد را افزایش ندهید بصورتیکه هر روز دو بار و هر بار سی مرتبه نرمش را انجام دهید.

تاثیر نرمش بتدریج در ماه دوم ظاهر میشود. عجله نکنید و قدری صبر داشته باشید. بتدریج علائم بهبودی ظاهر خواهد شد.

این نرمش را میتوان در حالت نشسته بر روی زمین یا نشسته بر روی یک صندلی هم انجام داد.

نرمش های کششی عضلات ایلیوپسواس، تنسور فاسیا لاتا، همسترینک و عضلات گلوتئال هم برای این بیماران مفید است.
انجام اقدامات زیر توسط بیمار در منزل مفید است

• صبح ها بعد از برخاستن از خواب و قبل از برخاستن از تختخواب به شانه خوابیده و زانو را به مدت پنج دقیقه خم و راست میکنیم

• در طول روز هر چند ساعت یکبار به مدت یک دقیقه سر پا ایستاده و به طرفین میچرخیم

• در صورت امکان بصورت روزانه از وان آب گرم استفاده میکنیم

• به پشت خوابیده و هر دو پای خود را بالا آورده و حرکت رکاب زدن دوچرخه را انجام میدهیم

• هر چند ساعت یکبار 6 مرتبه زانوی خود را خم و راست میکنیم

بیمار نباید بمدت زیاد یک جا بنشیند و باید هر 20 دقیقه بلند شده و چند قدم راه برود. بیمار به مدت طولانی نباید رانندگی کند و هر 20 دقیقه باید بایستد و چند دقیقه راه رفته و نرمش های کششی را انجام دهد.
در مواردی که درد بیمار با اقدامات فوق درمان نشود تزریق داروی بیحس در محل درد در ناحیه باسن ممکن است کمک کننده باشد.
بندرت و در صورت عدم بهبودی بیمار بعد از انجام درمان های بالا ممکن است عمل جراحی بصورت بریدن محل اتصال عضله پیریفورمیس به استخوان بتواند درد بیمار را از بین ببرد.

سندروم پیریفورمیس چیست و آیا میتواند علت درد لگن باشد

 سندروم پیریفورمیس piriformis syndrome بیماری است که در آن به علت سفت شدن یا اسپاسم عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک آزرده میشود و این آزردگی موجب احساس درد در باسن و انتشار این درد به کمر و پشت ران میگردد.
این بیماری در زنان 6 برابر مردان است. حدود 6 درصد کسانی که برای آنها تشخیص درد سیاتیکی داده میشود سندروم پیریفورمیس دارند.

آناتومی

عضله پیریفورمیس عضله کوچکی است که در عمق لگن و باسن قرار گرفته و از یک طرف به استخوان ساکروم یا خاجی و از طرف دیگر به قسمت های بالایی استخوان ران میچسبد. وظیفه عضله پیریفورمیس چرخش خارجی ران و دور کردن آن از محور مرکزی بدن است.
اهمیت این عضله در درد های لگن و باسن ناشی از نزدیکی آن با عصب سیاتیک است.

عصب سیاتیک از به هم پیوستن ریشه های عصبی که از استخوان ساکروم خارج میشوند درست میشود و سپس این عصب از زیر عضله پیریفورمیس عبور میکند. عصب سیاتیک از دو عصب مجزا به نام های عصب پرونئال مشترک و عصب تیبیال درست شده است. این دو عصب در کنار یکدیگر و در یک غلاف مشترک حرکت کرده و در نزدیکی زانو از هم جدا میشوند. ارتباط عصب سیاتیک با عضله پیریفورمیس در افراد مختلف متفاوت است و همین تفاوت میتواند موجب تفاوت در آمادگی افراد برای ابتلا به سندروم پیریفورمیس شود.

 

• بطور معمول عصب سیاتیک از جلو و زیر عضله پیریفورمیس عبور میکند (1)

• گاهی اوقات قسمت پرونئال عصب سیاتیک در بالای عضله پیریفورمیس از قسمت تیبیال آن جدا شده و از بالای عضله عبور میکند (2)

• گاهی اوقات قسمت پرونئال عصب سیاتیک در بالای عضله پیریفورمیس از قسمت تیبیال آن جدا شده و از درون عضله عبور میکند (3)

• گاهی اوقات کل عصب سیاتیک از داخل عضله پیریفورمیس عبور میکند (4)

علت بروز سندروم پیریفورمیس

سندروم پیریفورمیس بر اثر سفت شدن و کوتاه شدن عضله پیریفورمیس ایجاد میشود. نیروهای غیر متعادلی که به علت ورزش غیر اصولی و یا به علت تغییر در بیومکانیک لگن به این عضله وارد میگردند موجب میشود عضله سفت و غیر منعطف شده و در نتیجه به عصب سیاتیک که از کنار آن عبور میکند فشار وارد کرده و علائم بیماری ظاهر شوند.

گاهی اوقات هم به علت ضربات مستقیمی که به پشت باسن وارد میشود عضله پیریفورمیس آسیب دیده و درون آن خونریزی میکند و این خونریزی و چسبندگی هایی که بعد از آن بین عصب و عضله ایجاد میشود موجب فشار یا کشش به عصب شده و علائم بیماری را ظاهر میکند.
سندروم پیریفورمیس در اسکی بازان، رانندگان ماشین های سنگین، تنیس و دوچرخه سواری طولانی مدت بیشتر دیده میشود.

علائم سندروم پیریفورمیس

مهمترین علائم سندروم پیریفورمیس عبارتند از

• درد مزمن در باسن که میتواند به پایین ران و یا کمر انتشار پیدا کند

• درد ممکن است با مدت طولانی ایستادن یا نشستن یا چمباتمه زدن بیشتر شود

• درد ممکن است همراه با اجابت مزاج باشد

• درد ممکن است در آلت تناسلی احساس شود

• درد در صبح هنگام برخاستن از خواب

• افزایش درد با چرخش داخلی ران و نزدیک شدن آن به محور مرکزی بدن و خم شدن ران

در این بیماران برخلاف سیاتیک واقعی اختلال عصبی در اندام تحتانی وجود ندارد.
فشار موضعی به پشت باسن این بیماران دردناک است. در این بیماران وقتی بیمار در حالت درازکش به پشت قرار گرفته و کل اندام تحتانی بدون خم کردن زانو بالا برده میشود دردی در پشت باسن احساس میشود.
وقتی از بیمار خواسته میشود ران را از محور مرکزی بدن دور کند و به خارج بچرخاند درد بیشتر میشود.

وقتی بیمار به پشت خوابیده است و ران او را به داخل میچرخانیم شدت درد بیشتر میشود.
تست دیگر اینست که بیمار در کنار تخت نشسته و پاها را از کنار تخت آویزان میکند. در این حال بالا بردن زانو موجب احساس در در باسن میشود.
سی تی اسکن و ام آر آی میتواند آسیب های عضله پیریفورمیس را نشان دهند

علائم این بیماری تا حدود زیادی مانند مشکلات دیسک کمر است ولی در بررسی تصویربرداری نکته غیر طبیعی در ام آر آی ستون مهره دیده نمیشود.

چرا عضلات می گیرند ؟

  همه ما تجربه‌اش را داریم، تجربه گرفتگی عضلات بدن که با دلایل مختلفی مبتلایمان می‌کند.اغلب این گرفتگی ها در نواحی گردن،کتف،کمر و پشت پا طی انجام کارهای روزانه،بلند کردن اشیاء از روی زمین، هنگام ورزش کردن و حتی در خواب نیز اتفاق می افتد. آماده نبودن عضله هنگام ورزش و یا انجام کارهای سنگین، استرس، کمبود مواد معدنی مورد نیاز بدن و حتی کم آبی از دلایل گرفتگی عضلات محسوب می شود.
 ریشه بیشتر گرفتگی های عضلانی به خستگی و آماده نبودن عضله هنگام انجام کارهای سنگین یا ورزش هایی که طی آنها عضلات بدن بشدت در فعالیت است مانند شناکردن باز می گردد که موثر ترین روش کنترل و درمان آن ماساژ دادن و گرم کردن محل گرفتگی است.

در واقع یکی از شایع ترین عوامل ایجاد درد شدید در پشت و گردن افراد آن است که این درد معمولا با ماساژ دادن و گرم کردن موضع، قابل کنترل و رفع است و نیازی به درمان از طریق روش های جدی تر درمانی ندارد.

وقتی عضلات نیز دچار استرس می شود

گرفتگی عضلات یکی از عکس العمل های ایمنی و طبیعی بدن نسبت به اختلالاتی است که در عملکرد ماهیچه یا رشته های عصبی اطراف آن پیش می آید. گرفتگی پشت که بسیار شایع است معمولا بر اثر حرکت های ناگهانی و نامناسب اتفاق می افتد که ممکن است باعث کشش های شدید در بافت ماهیچه ای و عصبی عضلات این ناحیه شود و درد و ناراحتی همراه دارد. البته گرفتگی عضلات پشت گاهی هم می تواند نشانه ای از وجود صدمات و مشکلات جدی تری در ناحیه ستون فقرات باشد که نیاز به پیگیری های تخصصی خواهد داشت.

اما دکتر توانا در گفت وگو با جام جم با تاکید بر نقش فشارهای عصبی و استرس ها در بروز گرفتگی و اسپاسم عضلانی در نواحی گردن،کمر و پشت پا می گوید: بسیار اتفاق می افتد که فشارهای عصبی منجر به گرفتگی عضلات پشت پا در خواب بشود.این اتفاق حتی طی بارداری نیز به دنبال بروز استرس، برای خانم باردار در ماه پایانی بارداری و کاهش فعالیت وی اتفاق می افتد.حتی در بسیاری افراد گرفتگی های عضلانی با ریشه عصبی در ناحیه معده و روده اتفاق می افتد که در قالب درد معده و کولیت های روده ای بروز پیدا می کند. بی شک در چنین مواردی مصرف داروهای آرام بخش و ضد اضطراب در رفع گرفتگی عضلانی بسیار موثر خواهد بود.

کمبود مواد معدنی به دامن عضلات می افتد

گرفتگی عضلات در بسیاری موارد به بروز اختلال در تعادل مواد معدنی و آنزیم ها در بدن مربوط می شود که دکتر توانا درباره با آن چنین توضیح می دهد: کاهش یا افزایش منیزیم، کلسیم، سدیم و پتاسیم در خون منجر به انقباض عضله و جلوگیری از بازگشت آن به حالت اول می شود. البته برای تشخیص مقادیر غیرطبیعی این مواد آزمایش خون انجام می گیرد. در صورت تشخیص کمبود منیزیم از طریق آزمایش خون بررسی کاملی درباره علت این کمبود انجام و با تجویز مقادیر لازم از این عنصر، مشکل گرفتگی عضلانی رفع می شود. مقدار کم یا زیاد کلسیم در خون نیز می تواند منجر به بروز فلج عضلانی موقتی بشود که با بررسی و درمان علل این کمبود مشکل گرفتگی عضلات نیز از بین می رود. البته وجود کلسیم غیرطبیعی در بدن ممکن است به بیماری های روده، کلیه یا غدد پاراتیروئید مربوط بشود.

کم آبی و اسپاسم عضلانی

نباید فراموش کرد که از اولین نشانه های گرفتگی عضلات، درد شدیدی است که بسته به موقعیت ناحیه صدمه دیده، در پشت یا گردن ظاهر می شود. این درد که با انقباض دردناک ماهیچه همراه است، ممکن است بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد و در اکثر موارد بدون نیاز به اقدام خاصی رفع می شود.متخصصان طب فیزیکی معتقدند که در موارد نادری قرار گرفتن در پوزیشن یا موقعیت غلط هنگام کار و فعالیت روزانه مثل نشستن ها و ایستادن طولانی و برداشتن اجسام سنگین به طریقه اشتباه از روی زمین به گرفتگی عضلانی منجر می شود.

حتی دکتر توانا به کم آبی بدن به دنبال مصرف کم آب و مایعات و درد عضلانی ناشی از آن اشاره می کند و می گوید:کم آبی منجر به بالا رفتن میزان اسید لاکتیک در عضلات و بروز درد عضلانی می شود. در واقع از دست دادن آب بدن مهم ترین عامل نرسیدن خون کافی به عضلات و گرفتگی آن است.به بیان دیگر در فعالیت طولانی مدت همچون ورزش های سنگین در هوای گرم، مقدار زیادی از مایعات بدن دفع می شود، در این حالت حجم خون کاهش یافته و مقدار کافی خون برای رساندن اکسیژن به تمام عضلات در حال ورزش وجود ندارد.در نتیجه عضلات در حال فعالیت، خون کافی دریافت کرده و به سمت اسپاسم یا گرفتگی پیش می روند.با نوشیدن آب قبل از فعالیت و هر 15 دقیقه یک بار در حین فعالیت می توان از بروز چنین گرفتگی هایی پیشگیری کرد.

گرفتگی عضلات، خواب تان را آشفته می کند

متخصصان طب فیزیکی علت گرفتگی عضلانی هنگام خواب را معمولا به علت فشردگی یک عصب یا واکنش خاص عضلانی می دانند و توضیح می دهند اگر در هنگام خواب فرد غلت بزند، ممکن است که عصبی تحت فشار قرار گیرد، در این هنگام یک پیام از محل فشردگی آغاز و به عضله مربوط به آن منتقل می شود.همچنین در هنگام غلت زدن در خواب، عضلات منقبض می شود که این عمل باعث کشیدگی تاندون های متصل به عضله می شود. در این هنگام یک پیام از مغز به عضله رفته و باعث انقباض آن می شود. در این حالت فرد احساس گرفتگی دردناک می کند. بهترین توصیه برای پیشگیری از این نوع گرفتگی های عضلانی، کشش دادن به عضلات، پیش از خواب است.

درمان گرفتگی عضلانی؛ ساده و در دسترس

مسلما در گرفتگی های عضلانی بسته به علت گرفتگی می توان از درمان ساده چون گرم کردن موضع و تقویت عضلات با ورزش های مناسب تا دارو درمانی،انجام تمرینات طب فیزیکی، فیزیوتراپی و مصرف مواد معدی ضروری بهره گرفت.

نکته مهم در گرفتگی عضلات آن است که بدانید این نوع اسپاسم ها دو پیام دارد. یکی این که ما را متوجه وجود مشکلی در بدن مان می کند که با بررسی و پیگیری ممکن است دریابیم که موقتی و زودگذر است یا این که نیاز به درمان خاص خود را دارد. دیگر این که تاکیدی است بر این که باید حرکات تان را محدود سازید تا مانع صدمات بیشتر در آن ناحیه از بدنتان شوید چرا که این علائم معمولا براثر فعالیت بدنی زیاد تشدید می شود و پس از یک دوره استراحت، کمتر شده یا از بین می رود.

درد دنبالچه

 درد دنبالچه یا  Coccydynia:

دردی نسبتاً شایع در انتهای ستون فقرات به شمار می آید که به استخوان خاجی و بین پاها انتشار می یابد. شیوع آن در زنان بیش از مردان  می  باشد. از علل شایع آن می توان به ضربه مستقیم ناشی از لگد  یا زمین خوردن با نشیمن گاه اشاره کرد. از سایر علل آن می توان به کشیدگی لیگامانهای ساکروکوکسیژیال ، زایمان طبیعی و شکستگی استخوان دنبالچه  و التهاب مفصل استخوان دنبالچه  با خاجی اشاره نمود.

در لمس و حرکت استخوان دنبالچه ( آخرین بند از ستون فقرات در بالای مقعد ) درد زیادی احساس می گردد و درد معمولا با نشستن تشدید می شود به طوریکه فرد مجبور است با یک سمت باسن بنشیند. با توجه به اینکه درد این منطقه می تواند به علت بیماری ها و بدخیمی های مقعد یا انتهای ستون فقرات بروز نماید افراد دچار علائم فوق می بایست جهت بررسی و تشخیص علل آن به پزشک مراجعه نمایند.

تا زمان تشخیص بیماری فوق و درمان آن افراد می توانند از بالشتک حلقوی ( Donut Foam ) جهت تخفیف درد حین نشستن استفاده نمایند.

استخوان دنبالچه در انتهای ستون فقرات قرار دارد و نقش تحمل وزن را در نشستن بعهده داشته و لیگامانها و عضلات به آن می چسبند در حیوانات نقش انتهای دم را دارد.بین 3 تا 5 مهره از بقایایای مهره ها دنبالچه را تشکیل می دهند.این مهره ها از بالا به پایین کوچکتر می شوند.عضلات کف لگن با دنبالچه ارتباط مهمی دارند و در مکانیزم دفع مدفوع و ادرار سلامت آن مهم است.اشکال در دنبالچه عملکرد عضلات کف لگن را

 مختل کرده و مکانیزم دفع را دچار اختلال می نماید

ورزشهای دنبالچه:

منبع : دکتر فروغ

چند نکته درباره‎ی درد دنبالچه

معمولا درد در ناحیه استخوان دنبالچه متمرکز است و به جایی انتشار نمی یابد ، اما گاهی با کمر درد یا درد باسن و کشاله ران همراه می شود

* ازعلائم دیگر همراه با این بیماری درد درزمان قاعدگی ، موقع دفع مدفوع و زمان تماس جنسی است. درد بیمار با نشستن یا بلند شدن ازحالت نشسته افزایش می یابد وچون درد با نشستن بدتر می شود رانندگی برای فرد درد ناک است

* عمده علت درد دنبالچه برمی گردد به نیمه در رفتگی های استخوان دنبالچه و عدم ثبات این استخوان و حرکت بیش از حد آن که درد ناحیه را باعث می شود.

* از علل مهم دیگر اسپاسم عضله بالا برنده مقعد است .البته بسیاری از بیماران سابقه آسیب به ناحیه را دارند.

* زایمان یکی ازعوامل ایجاد آسیب به دنبالچه است. همچنین مسافرت های مکرر به خصوص با وسائط نقلیه عمومی ازعوامل دیگراست. اما ممکن است بدون سابقه آسیب نیز درد وجود داشته باشد.

* یکی از عوامل خطر مهم دیگر همراه با درد دنبالچه چاقی است. افزایش شاخص توده بدنی ، بروز درد دنبالچه را تا ده برابر افزایش می دهد و این ممکن است به علت کاهش چرخش لگن درحال نشستن باشد .

* درمان این بیماری  طیف وسیعی از درمان ها شامل درمان های دارویی ، فیزیوتراپی وحتی جراحی را شامل می شود. یکی از درمان های مهم ، درمان های دستی است که تحت عنوان مانیپولاسیون  شناخته می شوند. ازجمله متخصصین پزشکی که به انجام این نوع درمان مبادرت می نمایند، متخصصین طب فیزیکی  می باشند  .

 درمان درد کوکسی به وسیله مانیپولاسیون همراه با تزریق نتایج بهتری نسبت به سایر روش ها دربرخواهد داشت .

منبع: دکتر فریده رفیعی