درمان استئوکندریت دیسکان زانو چگونه است

 استئوکندریت دیسکان یکی از بیماری های زانو است که میتواند موجب درد و لنگش مفصل شود. این بیماری معمولا کندیل های استخوان ران را گرفتار میکند. در بیماری استئوکندریت دیسکان قسمتی از استخوان زیر غضروفی یکی از کندیل های استخوان ران به علت نرسیدن خون کافی به آن میمیرد.

درمان این بیماری به دو صورت غیر جراحی و جراحی انجام می شود.

 درمان غیر جراحی

در بچه ها در بسیاری اوقات میتوان درمان غیر جراحی انجام داد. درمان غیر جراحی بیشتر در مواردی انجام می شود که قطعه آسیب دیده در محل خود باقی مانده و جابجا نشده است.

درمان بدین صورت است که تمام ورزش های بیمار قطع میشوند. هر حرکتی در زانو که موجب درد شود نباید انجام شود. ممکن است لازم شود تا زانو بمدت 2-1 ماه با استفاده از گچ یا بریس بیحرکت شود. ممکن است لازم شود تا بیمار برای مدتی از عصای زیر بغل استفاده کرده و پای مبتلا را به زمین فشار ندهد. بعد از مدتی، بیمار نرمش های کششی تقویتی اندام تحتانی را زیر نظر فیزیوتراپ انجام میدهد. درمان حدود یک تا یک و نیم سال طول میکشد. در مدت درمان پزشک معالج با انجام تصویربرداری های مکرر از زانو وضعیت استخوان آسیب دیده رو بهبودی آنرا تحت نظر میگیرد.

درمان جراحی

اگر قطعه استخوانی که دچار نکروز شده از محل خود جابجا شده باشد باید درمان جراحی انجام شود. عمل جراحی میتواند به روش باز یا با استفاده از آرتروسکوپ انجام گردد. در حین جراحی پزشک جراح سعی میکند قطعه جابجا شده را مجددا در سر جای اول قرار داده و با پیچ به محل اولیه خود فیکس و بیحرکت کند.

                                  اتصال مجدد قطعه جابجا شده به توسط پیچ
           

گاهی اوقات قطعه جابجا شده و یا محلی که استخوان از آن جدا شده چنان در دراز مدت تغییر شکل میدهند که جاگذاری مجدد قطعه در سر جای اولیه خود غیر ممکن میشود. در این موارد پزشک معالج ممکن است از یکی از روش های زیر استفاده کند

• دریل کردن استخوان در محلی که استخوان و غضروف از دست رفته است تا استخوان و غضروف جدیدی تا حدودی ساخته شود

• پیوند آلوگرافت Allograft transplant : در این روش قطعه ای استخوان همراه با غضروف از یک دهنده فوت شده گرفته شده و به زانوی فرد منتقل میشود.

• اتوگرافت استئوکندرال Osteochondral autograft : در این روش پزشک جراح تکه ای از استخوان همراه با غضروف را از زانوی خود بیمار (البته از قسمتی از زانو که کمتر در سطح مفصلی شرکت میکند و نبود غضروف برای آن قسمت اهمیت کمتری دارد) بداشته و آنرا به قسمت آسیب دیده منتقل میکند.

• پیوند غضروف Autograft chondrocyte implantation : در این روش نسبتا جدید تعداد کمی سلول های غضروفی از قسمتی از زانوی بیمار جدا شده و در محیط خارج از بدن کشت و پرورش داده میشود و بعد از مدتی که اندازه بافت مورد نظر به اندازه کافی رسید طی عمل جراحی بعدی در محل مورد نظر گذاشته میشود.

کشت سلول های غضروفی زانوی بیمار و انتقال مجدد آن به محل آسیب دیده		انتقال قسمتی از غضروف زانوی خود بیمار به محل آسیب دیده

 

پیش آگهی بیماری

پیش آگهی این بیماری تا حد زیادی بسته به سن بیمار، اندازه و محل قطعه ضایعه دیده و جابجا بودن یا نبودن قطعه دارد.
در بیماران با سن کم و آنهاییکه قطعه آسیب دیده کوچک است و از جای خود جابجا نشده است نتایج درمان معمولا خوب است. اگر قطعه کمی جابجا شده و فیکس شود نتایج درمان مناسب است. اگر قطعه کاملا جابجا شده و با جراحی فیکس شده باشد نتایج درمان زیاد رضایت بخش نیست و در مواردی که قطعه جابجا شده در سطحی از زانو بوده که زیر فشار وزن است و با عمل جراحی از زانو خارج میشود درمان نتایج مناسبی بدنبال نخواهد داشت.

منبع : ایران ارتوپدی

استئوکندریت دیسکان

استئوکندریت دیسکان یکی از بیماری های زانو است که میتواند موجب درد و لنگش مفصل شود. این بیماری معمولا کندیل های استخوان ران را گرفتار میکند.
کندیل های ران دو برجستگی گرد در پایینترین قسمت استخوان ران هسند که از غضروف پوشیده شده و با استخوان درشت نی، مفصل زانو را میسازند. در بیماری استئوکندریت دیسکان قسمتی از استخوان زیر غضروفی یکی از کندیل های استخوان ران به علت نرسیدن خون کافی به آن میمیرد. این ضایعه استخوانی بیشتر در کندیل داخلی استخوان ران (آنکه به زانوی مقابل نزدیکتر است) ایجاد میشود (در 85 درصد موارد).
استئوکندریت دیسکان بیماری نادری است و در دو سوم موارد مفصل زانو را گرفتار میکند. این بیماری گاهی اوقات در مفصل مچ پا در سطح بالایی استخوان تالوس و گاهی اوقات در آرنج در سطح مفصلی کاپیتلوم هم دیده میشود. بیماری در 30-20 درصد موارد دو طرفه است.

علت ایجاد استئوکندریت دیسکان

این بیماری میتواند در بچه های 10-8 ساله ایکه ورزش های سخت و رقابتی انجام میدهند و یا در افراد میانسال دیده شود. استئوکندریت دیسکان در جنس مرد شایعتر است. بیماری به علت اختلال در خونرسانی قسمتی از استخوان که درست زیر غضروف مفصلی واقع شده ایجاد میشود ولی علت این اختلال خونرسانی به درستی مشخص نیسست.

ممکن است عواملی مانند ژنتیک، ضربات مکرر به زانو، شلی لیگامانی، انحراف محور زانو بصورت ژنو وارم یا ژنو والگوم، آسیب های منیسک و تغییرات بیومکانیک در زانو بتوانند زمینه را برای ایجاد این بیماری مساعد کنند.

بدنبال مردن استخوان، غضروف روی آن هم از بین میرود و سطح کندیل استخوان ران در ناحیه گرفتار شده ناهموار میشود. این پدیده موجب میشود در حین خم و راست شدن زانو وقتی سطح آسیب دیده از روی سطح غضروفی پلاتوی تیبیا عبور میکند صدا ایجاد شده و یک حالت خشکی و گرفتگی در زانو بوجود آید.

بعد از مدتی ممکن است استخوان مرده اتصالش را با بقیه کندیل ران از دست داده و بصورت یک قطعه آزاد به درون مفصل زانو بیفتد. این قطعه آزاد Loose body ممکن است در درون مفصل گیر کرده و موجب قفل شدن زانو Locking شود. مراحل بیماری کلا به چهار مرحله یا گرید Grade تقسیم میشود.
استئوکندریت دیسکان شایعترین علت قطعات آزاد و لوز در زانوی جوانان است.

علائم استئوکندریت دیسکان

علائم این بیماری در بسیاری اوقات کم و گنگ و مبهم است و به همین خاطر معمولا دیر تشخیص داده شده و یا اصلا تشخیص داده نمیشود. در بسیاری موارد تنها مشکل بیمار کاهش مختصری در دامنه حرکات زانو است. مهمترین علامت این بیماری درد گنگ و مبهمی در زانو است. درد زانوی بیمار میتواند موجب لنگیدن و گاهی اوقت تنها علامت بیماری همین لنگش است. این درد در حین حرکت زانو و با راه رفتن و ورزش بیشتر میشود. بعد از مدتی مفصل دچار محدودیت حرکت شده و متورم میشود. در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است به علت ایجاد استخوان آزاد در درون مفصل، زانو قفل شود.

تشخیص

پزشک معالج بعد از صحبت با بیمار راجع به علائم بیماری و پس از معاینه زانو از روش های تصویربرداری برای تشخیص قطعی استفاده میکند.
در معاینه بیمار معمولا مشخص میشود که مایع مفصلی زانو بیشتر شده است. همچنین مشاهده میشود که بیمار در موقع راه رفتن بیشتر تمایل دارد تا پای خود را به خارج بچرخاند. پزشک با خم کردن زانو بطور کامل میتواند محل آسیب دیده را با انگشت فشار دهد که با اینکار درد زانو بیشتر میشود.
بیماری استئوکندریت دیسکان در رادیوگرافی ساده زانو بصورت یک محدوده سفید رنگ در استخوان زیر غضروفی دیده میشود. از اسکن رادیوایزوتوپ هم در تشخیص این بیماری استفاده میشود ولی تشخیص قطعی این بیماری با استفاده از ام آر آی است.

در تصویر سمت راست سیاه شدن قسمتی از استخوان در سطح مفصلی دیده میشود       که از علائم رادیولوژیک استئوکندریت دیسکان است.       تصویر سمت چپ نمونه ای از بیماری در مراحل پیشرفته است        که در آن قطعه استخوانی از سطح مفصلی کنده شده است	در تصاویر بالا دیده میشود که قسمتی از سطح مفصلی کندیل داخلی استخوان ران              از کندیل جدا شده ولی جابجا نشده است.       علت این عدم جابجایی اتصال غضروف روی قطعه با غضروف سالم مجاور است

 
 در تصویر ام آر آی بالا تغییر رنگ قسمتی از استخوان دیده میشود که به علت استئوکندریت دیسکان است

منبع : ایران ارتوپدی

کشکک دوتکه یا فرعی چیست

کشکک فرعی در رادیوگرافی رخ و آگزیال زانو استخوان کشکک در زمان تولد غضروفی است و در سنین بچگی بتدریج استخوانی میشود. گاهی اوقات این غضروف از دو نقطه شروع به استخوانی شدن کرده و هیچگاه این دو کانون استخوان به هم جوش نخورده و یکی نمیشوند. نتیجه آن یک کشکک دو تکه Bipartite patella است. معمولا یک تکه بزرگتر و تکه دیگر کوچکتر است. تکه کوچکتر معمولا در قسمت بالایی و خارجی استخوان کشکک قرار داشته و گاهی به آن کشکک فرعی Accessory patella هم میگویند. بین این کشکک فرعی و کشکک اصلی معمولا غضروف و یا بافت فیبری قرار گرفته است. کشکک دوتکه بیماری نیست و وجود آن معمولا در رادیوگرافی هایی که به علل دیگر از مفصل زانو تهیه شده است و بصورت تصادفی دیده میشود. مشکل این وضعیت آنست که ممکن است آن را به اشتباه شکستگی کشکک تعبیر کنند. در بچه هایی که بدنبال ضربه دچار درد زانو شده اند و از زانوی آنها رادیوگرافی ساده به عمل آمده است ممکن است دیدن کشکک دوتکه به اشتباه شکستگی کشکک تفسیر شود. البته در موارد معدودی ممکن است بر اثر ضربه این دو تکه کشکک کمی از هم فاصله بگیرند. درمان این وضعیت معمولا بیحرکتی زانو به مدت 6-4 هفته با یک گچ بلند اندام تحتانی است. در مواردی که درد ناشی از این جدایی بعد از این درمان باقی بماند ممکن است نیاز شود تا کشکک فرعی با عمل جراحی خارج گردد. منبع : ایران ارتوپدی

راه پیشگیری از استئوپروز یا پوکی استخوان چیست

استئوپروز یا پوکی استخوان بیماری است که در آن تراکم و قدرت استخوان های بدن کاهش یافته و بدنبال آن احتمال شکستگی استخوان ها افزایش میابد. معمولاٌ بیماری بتدریج پیشرفت میکند و هیچ علامتی از خود بروز نمیدهد تا وقتی که شکستگی بوجود میاید.

پیشگیری از پوکی استخوان

البته با بالا رفتن سن استئوپروز در همه افراد بوجود میاید و همه افراد مسن تا حدودی پوکی استخوان دارند ولی اینکه این روند در چه سنی شروع شود و شدت آن به چه اندازه باشد تا حدودی قابل کنترل است و با رعایت اصولی میتوان شروع آنرا به تاخیر انداخت و یا از شدت آن کاست و یا حداقل از پیشرفت سریع آن جلوگیری کرد مهمترین این موارد عبارتند از :

مصرف مناسب کلسیم

در سنین رشد بدن ما به مقادیر فراوانی از کلسیم برای ساختن استخوان نیاز دارد. در سنین جوانی تا آنجا که ممکن است باید سعی کنیم تا بدن ما استخوان بیشتری بسازد و این یک سرمایه گذاری ارزشمند برای آینده ما است. هرچه در جوانی بدن ما استخوان کمتری بسازد در سنین پیری زودتر به استئوپروز دچار میشویم.

البته سن ما هر چه باشد بدن ما برای حفظ سلامت استخوان هایش نیاز به کلسیم دارد. بعد از سنین رشد، بدن روزانه مقداری کلسیم خود را از دست میدهد و این مقدار باید به توسط تغذیه مناسب جایگزین شود. اینکه بدن شما به چه مقدار کلسیم نیاز دارد بسته به سن شما و دیگر عوامل متغیر است. بطور متوسط

• مردان و زنان بین 18-9 سال به روزی 1300 میلیگرم کلسیم نیاز دارند

• مردان و زنان بین 50-19 سال به روزی 1000 میلیگرم کلسیم نیاز دارند

• زنان باردار به روزی 1300 میلیگرم کلسیم نیاز دارند

• زنان بالای 50 سال به روزی 1200 میلیگرم کلسیم نیاز دارند.

 
مهمترین منبع طبیعی کلسیم لبنیات است. بطور متوسط یک لیتر شیر یا یک لیتر ماست حاوی 1000 میلیگرم کلسیم است.

مصرف کافی ویتامین دی

بدن شما برای سالم نگه داشتن استخوان هایش روزانه به 800-400 واحد ویتامین دی نیاز دارد. در صورتیکه به اندازه کافی در معرض نور آفتاب قرار میگیریم بدن ما میتواند این مقدار از ویتامین دی را بسازد وگرنه باید از مواد غدایی و یا مکمل ها برای دریافت این مقدار از ویتامین دی استفاده کنیم.

فعالیت بدنی منظم

همانطور که عضلات بدن برای قوی ماندن نیاز به کلسیم دارند استخوان ها هم به این ماده نیازمندند. در هر سنی که باشید بدن شما به فعالیت بدنی و ورزش نیاز دارد. ورزش هایی که در آنها سرپا هستیم مانند راه رفتن و دویدن و کوه نوردی در حفظ تراکم استخوان ها بسیار مفیدترند.

منبع : ایران ارتوپدی

پوکی استخوان بدنبال مصرف کورتون

یکی از عوارض مصرف طولانی مدت کورتون (به مدت بیش از سه ماه) بروز استئوپروز یا پوکی استخوان است. با اتخاذ اقداماتی میتوان میزان این عارضه را کاهش داد. در مواردی که کورتون به توسط پزشک آگاه تجویز شده باشد مصرف آن لازم بوده و بیمار نباید مصرف آن را قطع کرده و یا دوز آن را به ناگهان کاهش دهد. با این حال باید کاری کرد که عوارض آن به حداقل برسد.

کورتون چیست

کورتون یا کورتیکواستروئیدها نام دسته ای از داروها است که از آنها عمدتا برای کاهش التهاب استفاده میشود. این داروها ممکن است بصورت خوراکی، تزریقی، تنفسی و یا موضعی استفاده شوند. کورتون ها در درمان بیماری های روماتیسمی، آسم، بیماری های خود ایمنی، بعضی انواع سرطان ها و بسیاری از بیماری های دیگر مورد استفاده قرار میگیرند. پر مصرف ترین کورتون خوراکی پردنیزولون است.

استئوپروز یا پوکی استخوان چیست

همه استخوان های بدن بخصوص استخوان های اسفنجی خلل و فرجی دارند. در استئوپروز یا پوکی استخوان این خلل و فرج زیاد شده، تراکم استخوان کاهش یافته و ضعیف میشود. این ضعف استخوان را مستعد شکستگی میکند بطوریکه ممکن است بر اثر ضربات خفیف هم استخوان دچار شکستگی شود.

در استئوپروز خلل و فرج استخوان بیشتر میشود

استئوپروز ناشی از مصرف کورتون چیست

نیمی از افرادی که از کورتون به مدت طولانی استفاده میکنند دچار شکستگی های پاتولوژیک یا مرضی به علت پوکی استخوان میشوند. این پوکی استخوان معمولا بدنبال مصرف کورتون های خوراکی مانند قرص پردنیزولون ایجاد میشود. ولی مصرف اسپری های حاوی کورتون مانند بکلومتازون به مدت طولانی هم میتواند موجب پوکی استخوان شود.

در کسانی که به مدت بیش از سه ماه از کورتون خوراکی استفاده میکنند باید دانسیتومتری استخوان یا سنجش تراکم استخوان انجام شود و این سنجش در دوره های زمانی تکرار شود. برحسب تراکم استخوان فرد، پزشک معالج ممکن است همراه با تجویز کورتون اقداماتی پیشگیرانه را در دستور کار قرار دهد تا از شدت پوکی استخوان ناشی از مصرف کورتون بکاهد.

پیشگیری از پوکی استخوان ناشی از مصرف کورتون

در افرادی که به مدت بیش از سه ماه کورتون خوراکی استفاده میکنند پزشک معالج برحسب مورد از اقداماتی استفاده میکند تا احتمال بروز پوکی استخوان را کاهش داده و یا از شدت آن بکاهد. مهمترین این اقدامات عبارتند از

• کاهش مصرف سیگار و الکل : هم سیگار و هم الکل میتوانند موجب بروز پوکی استخوان شوند و مصرف هرکدام از آنها همراه با کورتون میتواند احتمال بروز پوکی را افزایش دهد

• انجام ورزش : ورزش های سرپایی مانند راه پیمایی و دویدن میتوانند موجب افزایش تراکم استخوان شده و احتمال پوکی استخوان ناشی از مصرف کورتون را کم کنند. انجام ورزش هایی که موجب تقویت عضلات بدن میشوند مانند تمرینات با وزنه هم همین اثر را دارند. شنا تاثیر زیادی در پیشگیری از پوکی استخوان ندارد

• مصرف کلسیم و ویتامین دی : کلسیم نقش بسیار مهمی در تراکم و استحکام استخوان دارد و ویتامین دی برای جذب کلسیم از دستگاه گوارش و نظارت بر فعالیت آن در بدن مورد نیاز است. مصرف حداقل یک گرم کلسیم و 800 واحد بین المللی ویتامین دی در کسی که کورتون مصرف میکند ضروری است. بهتر است این مقادیر از طریق غذاهای سالم مانند لبنیات و ماهی به بدن برسد. با این حال در صورت کافی نبودن میزان دریافتی از راه غذا باید کلسیم و ویتامین دی بصورت مکمل های غذایی به بیمار داده شود

• میزان مصرف کورتون : حداقل میزان کورتون در حداقل زمان ممکن مصرف شود. هرچه دوز مصرفی کورتون و یا مدت زمان مصرف آن بیشتر شود احتمال بروز پوکی استخوان هم بیشتر میشود. متاسفانه حداقل دوزی وجود ندارد که در آن مقادیر احتمال بروز پوکی استخوان وجود نداشته باشد ولی باید با پزشک معالج صحبت کرد که در صورت امکان داروهای دیگری بجای کورتون استفاده شده تا شاید بتوان دوز مصرفی آن را کاهش داد و یا در صورت امکان در بعضی بیماری ها بجای داروی خوارکی از کورتون های موضعی مانند پماد استفاده کرد.
  ادامه مصرف کورتون بیش از زمانی که پزشک تجویز کرده و یا افزایش دوز آن برای بهتر کردن اثر آن بشدت ممنوع است. همچنین کسی که کورتون خوراکی مصرف میکند به هیچ وجه نباید بدون دستور پزشک معالج داروی خود را به ناگهان قطع کرده و یا دوز مصرفی آن را کاهش دهد

• دارو : مصرف داروهای بیس فسفونات مانند آلندرونات، ریزدرونات و یا اتیدرونات. این داروها میتوانند با کاهش بازجذب کلسیم از استخوان روند کاهش دانسیته آن را کند کنند

در کنار اقدامات ذکر شده بیماری که از کورتون استفاده میکند باید مراقب باشد تا در حین فعالیت های روزمره زمین نخورد. زمین خوردن شایعترین علت شکستگی پاتولوژیک بدنبال پوکی استخوان است. مهمترین کارهایی که میتوان در این زمینه انجام داد عبارتند از

• کاهش خطرهای داخل خانه مانند سطوح لغزنده و وسایل پراکنده در کف اطاق که میتوانند به پای فرد یر کرده و موجب سقوط او شوند

• انجام مداوم ورزش

• اصلاح مشکلات بینایی در صورت وجود

• ماندن در خانه در روزهای برفی و بارانی یا وقتی کف خیابان ها یخ میزند

• عدم مصرف داروهایی که فرد را خواب آلود کرده و قوه تمرکز او را به هم میزند

منبع : ایران ارتوپدی