کشکک دوتکه یا فرعی چیست

کشکک فرعی در رادیوگرافی رخ و آگزیال زانو استخوان کشکک در زمان تولد غضروفی است و در سنین بچگی بتدریج استخوانی میشود. گاهی اوقات این غضروف از دو نقطه شروع به استخوانی شدن کرده و هیچگاه این دو کانون استخوان به هم جوش نخورده و یکی نمیشوند. نتیجه آن یک کشکک دو تکه Bipartite patella است. معمولا یک تکه بزرگتر و تکه دیگر کوچکتر است. تکه کوچکتر معمولا در قسمت بالایی و خارجی استخوان کشکک قرار داشته و گاهی به آن کشکک فرعی Accessory patella هم میگویند. بین این کشکک فرعی و کشکک اصلی معمولا غضروف و یا بافت فیبری قرار گرفته است. کشکک دوتکه بیماری نیست و وجود آن معمولا در رادیوگرافی هایی که به علل دیگر از مفصل زانو تهیه شده است و بصورت تصادفی دیده میشود. مشکل این وضعیت آنست که ممکن است آن را به اشتباه شکستگی کشکک تعبیر کنند. در بچه هایی که بدنبال ضربه دچار درد زانو شده اند و از زانوی آنها رادیوگرافی ساده به عمل آمده است ممکن است دیدن کشکک دوتکه به اشتباه شکستگی کشکک تفسیر شود. البته در موارد معدودی ممکن است بر اثر ضربه این دو تکه کشکک کمی از هم فاصله بگیرند. درمان این وضعیت معمولا بیحرکتی زانو به مدت 6-4 هفته با یک گچ بلند اندام تحتانی است. در مواردی که درد ناشی از این جدایی بعد از این درمان باقی بماند ممکن است نیاز شود تا کشکک فرعی با عمل جراحی خارج گردد. منبع : ایران ارتوپدی

بورسیت کشکک

درد زانو در جلوی کشکک همراه با تورم معمولا به علت بورسیت کشکک است

مهمترین علت درد زانو در جلوی استخوان کشکک بورسیت کشکک است.

آناتومی بورس

 قبل از هر چیز باید بدانیم بورس چیست. بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و می لغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است. در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود دارد که موجب میشود دو سطح روبروی بورس روی یکدیگر بلغزند. بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل قرار دارند. التهاب بورس را بورسیت Bursitis می گویند.

بورسیت کشکک چگونه ایجاد میشود

تورم بورس جلوی کشکک به علت بورسیت

پوست جلوی کشکک به راحتی روی آن حرکت میکند و این به خاطر وجود بورس پره پاتلار Prepatellar burse است. در کسانی که به عللی زیاد زانو میزنند و پوست جلوی کشکک آنها دائماً با زمین تماس داشته و فشار وزن به آن وارد میشود، به علت سایش مکرر در جداره ها، بورس دچار التهاب میشود. مهمترین علائم این التهاب تورم جلوی کشکک است که به علت ترشح و تجمع مایع در این بورس بوجود میاید. معمولا ناحیه تورم دردناک است و درد با فعالیت بدنی تشدید میشود.

همانطور که گفته شد این بیماری در کسانی که زیاد زانو میزنند مانند کسانی که زمین را میسایند یا موکت یا کاشی در روی زمین نصب میکنند و در باغبان ها بیشتر است. در ورزش هایی که در آنها ورزشکار در معرض ضربه به جلوی زانو است مثل فوتبال، بسکتبال و کشتی هم این بیماری به کرات دیده میشود. در بیماری روماتیسم و نقرس هم احتمال بروز این بیماری وجود دارد.

درمان بورسیت کشکک

 مهمترین اقدامات درمانی بورسیت کشکک عبارتند از :

• کاهش سطح فعالیت های بدنی

• سرد کردن موضع با کیسه حاوی خرده های یخ روزی 4-3 مرتبه و هر بار 20 دقیقه

• مدتی بالا نگه داشتن پا

• استفاده از داروهای ضد التهاب مانند بروفن و پیروکسیکام

اگر تورم و تجمع مایع زیاد باشد ممکن است پزشک معالج تصمیم به خروج مایع با سوزن بگیرد. در موارد عود مکرر بیماری گاهی عمل جراحی و خروج کل بورس جلوی کشکک ممکن است مفید باشد.

بورسیت جلوی کشکک

پیشگیری از بورسیت کشکک

مهمترین اقدامات برای پیشگیری از بورسیت کشکک عبارتند از

• پوشیدن زانو بندهایی که یک پد نرم را در جلوی کشکک قرار میدهند.

• استراحت دادن گاهگاهی به زانو در حین فعالیت های بدنی که این مشکل را بیشتر میکند.

• بعد از یک فعالیت بدنی شدید که بعد از آن احتمال تورم بورس را میدهید بطور پیشگیرانه از سرد کردن موضع و بالا نگه داشتن پا استفاده کنید.

منبع : ایران ارتوپدی

چه نرمش هایی برای درمان درد زیر کشکک یا "زانوی جهندگان" مفیدند

نرمش های طبی نقش بسیار مهمی در درمان این بیماری دارند. این نرمش ها در زیر به تفصیل توضیح داده میشوند.

چهار نرمش اول را میتوان از همین امروز شروع کرد ولی نرمش های بعد باید موقعی انجام شوند که درد زانو کمتر شده باشد

 کشش همسترینگ در حالت ایستاده

بایستید و پاشنه پای خود را بر روی یک چهارپایه که حدود 40 سانتیمتر ارتفاع دارد بگذارید. زانو را صاف و مستقیم نگه داشته و از ناحیه لگن خود را کم کم به سمت جلو خم کنید تا جاییکه در عضلات پشت ران خود احساس کشش ملایمی بکنید. کشش را 30-15 ثانیه حفظ کنید. حرکت را سه بار تکرار کنید.

کشش کوادری سپس

کنار یک دیوار ایستاده و به اندازه یک دست باز شده از آن فاصله بگیرید بطوریکه اندام آسیب دیده از دیوار دورتر باشد. مستقیم ایستاده و دستی را که به دیوار نزدیک تر است را به دیوار تکیه دهید تا تعادل شما حفظ شود. سپس با دست دیگر مچ پای آسیب دیده را گرفته و آنرا به طرف باسن خود به عقب بکشید. کمر خود را خم نکنید. زانوان خود را نزدیک به هم نگه دارید. کشش را 30-15 ثانیه حفظ کنید. حرکت را سه بار تکرار کنید.

ساق به بالا در حالا درازکش به پهلو

بر روی شانه طرف سالم خود بر روی زمین دراز بکشید. پای طرف آسیب دیده را که اکنون بالاتر قرار گرفته است حدود یک وجب از پای دیگر بالاتر ببرید. زانو را در حین این نرمش مستقیم نگه دارید. سپس به آرامی پا را به وضعی اول بازگردانید. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام دهید.

ساق به بالا در حالت درازکش به پشت

به پشت روی زمین دراز بکشید و بدن خود را مستقیم نگه دارید. زانوی طرف سالم را خم کرده و کف پا را روی زمین قرار دهید. . پای طرف آسیب دیده را حدود یک وجب از زمین بالاتر ببرید. زانو را در حین این نرمش مستقیم نگه دارید. سپس به آرامی پا را به وضعی اول بازگردانید. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام دهید.

یک پله به بالا

مستقیم ایستاده و در زیر پای آسیب دیده یک بلوک یا کتاب به ارتفاع ده سانتیمتر قرار دهید. سپس روی پای آسیب دیده کاملا بلند شوید بطوریکه پای سالم از زمین بلند شود. به آرامی به حالت اول برگردید. این نرمش را در سه ست ده تایی انجام دهید.

پشت به دیوار روی یک توپ

پشت و شانه های خود را در حالت کاملا صاف و ایستاده به یک دیوار تکیه دهید. سپس پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کرده و حدود تیم متر از دیوار دور کنید. یک توپ فوتبال را بین کمر خود و دیوار قرار دهید. سپس به آرامی زانوان خود را خم کنید تا حدود 45 درجه خم شوند. در این حال نیازی نیست تا ران های شما موازی با سطح زمین شوند. این حالت را برای ده ثانیه حفظ کرده و سپس به اهستگی به وضعیت اول برگردید. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام دهید.

پایداری زانو

 

یک باند لاستیکی یا کش را به دور مچ پای سالم (دقت کنید – سالم) بیندازید و طرف دیگر آنرا گره بزرگی زده و به یک دست ثابت کنید. سپس
1- رو به در و روی پای بدون کش بایستید و زانو را کمی خم کنید. در این حال کل پای کش دار را در حالیکه زانویش را کاملا در حالت مستقیم نگه داشته اید به عقب ببرید. این نرمش را در سه ست ده تایی انجام دهید
2- 90 درجه بچرخید بطوریکه پای بدون کش به در نزدیک تر باشد. سپس پای با کش را از بدن دور کنید. این نرمش را در سه ست ده تایی انجام دهید.
3- مجددا 90 درجه چرخیده بطوریکه پشت به در باشید. پای کش دار را به سمت جلو ببرید. این نرمش را در سه ست ده تایی انجام دهید
4- مجدداد 90 درجه چرخیده تا پای با کش به در نزدیک باشد. سپس پای کش دار را از جلوی بدن خود عبور دهید. این نرمش را در سه ست ده تایی انجام دهید

باز کردن زانو بر علیه مقاومت

دو سر یک کش را گره بزنید تا یک حلقه درست شود. گره را در یک در ثابت کنید. به داخل حلقه بروید بطوریکه حلقه کش پشت ساق طرف آسیب دیده قرار گیرد. پای طرف سالم را از زمین بلند کنید. اگر نیاز دارید یک صندلی را بگیرید تا تعادل شما حفظ شود. زانویی را که پشت آن کش است را 45 درجه خم کنید. در این حال کش باید تحت کشش خیلی کمی باشد. به آرامی زانوی خود را صاف کنید. این نرمش را در سه ست ده تایی انجام دهید.

پایین آمدن

روی یک سطح شیب دار به طرف پایین بایستید. پای سالم را از زمین بلند کرده و روی پای آسیب دیده بایستید و کم کم زانوی آسیب دیده را 40 درجه خم کنید. سپس از پای سالم کمک بگیرید تا به حالت مستقیم برگردید. این نرمش را در سه ست ده تایی انجام دهید

منبع : ایران ارتوپدی

تشخیص و درمان تاندنیت یا التهاب تاندون کشکک چگونه است

 تاندون کشکک Patellar tendon یک بافت همبندی بسیار سفت و محکم و به شکل طناب کوتاهی است که از لبه پایینی استخوان کشکک به برجستگی که در بالا و جلوی استخوان درشت نی قرار دارد و به آن توبرکل تیبیا Tibial tubercle میگویند متصل میشود. کشش هایی که به این تاندون وارد میشوند در صورتیکه بصورت مکرر و مداوم باشند در دراز مدت میتوانند موجب بروز پارگی های میکروسکوپی و بدنبال آن بروز التهاب در تاندون شوند. التهاب تاندون را تاندنیت هم میگویند و به التهاب تاندون کشکک یا تاندنیت کشکک به خاطر اینکه بیشتر در کسانی دیده میشود که حرکات جهشی انجام میدهند، بیماری زانوی جهندگان Jumper's knee میگویند.

تشخیص

پزشک معالج بعد از صحبت کردن با بیمار در مورد مشکل وی زانوی دردناک را معاینه میکند. فشار بر روی تاندون در لبه زیرین کشکک موجب افزایش درد میشود. دو زانو نشستن و یا خم کردن شدید زانو هم میتواند شدت درد را افزایش دهد.
در صورت لزوم پزشک از اولتراسونوگرافی و یا از ام آر آی برای دیدن مناطق آسیب دیده تاندون و تشیص بیماری کمک میگیرد.

در التهاب تاندون کشکک درد درست در زیر استخوان کشکک است در حالیکه در بیماری ازگود اشلاتر درد در محل اتصال تاندون کشکک                        به توبروزیته یا برجستگی تیبیا است

درمان

درمان این بیماری نیاز به زمان زیادی دارد و ممکن است این زمان تا چندین ماه به درازا بکشد. معمولا شروع درمان این بیماری با استفاده از روش های غیر جراحی است و در صورتیکه این روش ها بعد از گذشت مدتی جواب مناسب را ندادند ممکن است نیاز به اقدام جراحی وجود داشته باشد.

مهمترین اقدامات غیر جراحی برای درمان تاندنیت کشکک عبارتست از

• کاهش یا قطع فعالیت های ورزشی

• انجام نرمش های کشش عضلات چهارسر و همسترینگ و عضلات پشت ساق و تاندون های آنها

• انجام نرمش های تقویت کننده عضلات چهارسر

• انجام نرمش های تقویت کننده عضلات ساق

• استفاده از سرمای موضعی برای کاهش التهاب

• استفاده از داروهای ضد التهابی

• استفاده از اولتراسوند یا لیزر تراپی

زانو بند میتواند به کاهش علائم این بیماری کمک کند

در صورت موثر نبودن این درمان ها بعد از گذشت 12-6 ماه از درمان ممکن است از روش های جراحی استفاده شود. جراحی بندرت برای درمان این بیماری بکار برده میشود. جراحی ممکن است بصورت خارج کردن بافت های آسیب دیده تاندون و یا ایجاد شکاف هایی در کنار تاندون برای کم کردن کشش روی آن باشد. با این حال تاثیر عمل جراحی همیشه بهتر از روش های غیر جراحی نیست.

منبع : ایران ارتوپدی

التهاب تاندون کشکک یا "زانوی جهندگان" از علل درد زیر زانو است

تاندون کشکک Patellar tendon یک بافت همبندی بسیار سفت و محکم و به شکل طناب کوتاهی است که از لبه پایینی استخوان کشکک به برجستگی که در بالا و جلوی استخوان درشت نی قرار دارد و به آن توبرکل تیبیا Tibial tubercle میگویند متصل میشود. وظیفه این تاندون انتقال نیروی کششی است که از طرف تاندون عضله چهارسر ران به استخوان کشکک وارد می شود. با انتقال این نیرو به استخوان درشت نی، زانو به حالت صاف و مستقیم درمیاید.

این تاندون در حین دویدن و پرش نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل زانو ایفا میکند. تنظیم دقیق کشش این تاندون موجب میشود تا در هنگام پرش به بالا زانو با نیروی کافی باز شود و همچنین در هنگام بازگشت به زمین این تاندون باید تحت کشش متعادلی قرار بگیرد تا زانو ضربه ناشی از فرود به زمین را در خود مستهلک کند.

در ورزش هایی که در آنها مرتبا جهت ورزشکار عوض میشود و با ورزشکار میجهد، میپرد، میدود و ناگهان می ایستد و یا دو زانو مینشیند، این تاندون تحت کشش های طاقت فرسایی قرار میگیرد و این کشش ها در صورتیکه بصورت مکرر و مداوم به تاندون وارد شوند در دراز مدت میتوانند موجب بروز پارگی های میکروسکوپی و بدنبال آن بروز التهاب در تاندون شود.

التهاب تاندون را تاندنیت هم میگویند و به التهاب تاندون کشکک یا تاندنیت کشکک به خاطر اینکه بیشتر در کسانی دیده میشود که حرکات جهشی انجام میدهند، بیماری زانوی جهندگان Jumper's knee میگویند.

این بیماری بیشتر در ورزشکاران فوتبال، والیبال و بسکتبال دیده میشود. در یک بازیکن فوتبال هنگاه ضربه به توپ نیرویی برابر با 7 برابر وزن به زان وارد میشود و در یک بازیکن بسکتبال هنگام برگشتن به زمین بعد از یک پرش حدو 11-9 برابر وزن نیرو به زانو وارد میشود و این نیروها میتواند موجب آسیب تاندون کشکک شود.

زانوی جهندگان در بچه ها

در بچه هایی که به علت شرکت در ورزش های خاصی زیاد جهش میکنند یا دو زانو میشوند احتمال ایجاد تاندنیت کشکک زیاد است. این بیماری هنچنین در بچه هایی که دچار زانوی ضربدری هستند و یا در کسانی که کف پای صاف دارند بیشتر دیده میشود.

بعضی بچه ها زانوی ضربدری دارند به این صورت که موقع ایستادن پاهایشان کاملا جفت نمیشود و قبل از اینکه دو پا در کنار هم قرار گیرند زانوهای آنها به هم میرسند. این وضعیت موجب میشود ران در امتداد ساق نبوده و در نتیجه امتداد تاندون عضله چهارسر و تاندون کشکک با استخوان ساق تغییر کند. این تغییر موجب افزایش کشش بر روی تاندون کشکک شده که نتیجه آن التهاب تاندون است.

در کسانی که استخوان کشکک آنها بالاتر از حد معمول است (باتلا بایا) هم احتمال تاندنین کشکک بیشتر است.

گاهی اوقات در سنین بلوغ به علت رشد رسیع استخوان ها، استخوان ساق و ران بسرعت بلند میشود ولی تاندون کشکک نمیتواند با همان سرعت رشد کند. نتیجه آن کوتاه ماندن تاندون کشکک در مقایسه با استخوان ساق و ران است و این موجب افزایش کشش بر روی تاندون و در نتیجه التهاب تاندون میشود. همچنین رشد انتهای پایینی استخوان کشکک دچار اختلال میگردد. به این وضعیت، اختلال سیندینگ لارسن جانسون Sinding-Larsen_Johansson disorder  میگویند. این بیماری جوز دسته بزرگتری از بیماری ها به نام استئوکندروز Osteochondrosis است که در آنها صفحه رشد استخوان دچار اختلالاتی میشود.

علائم التهاب تاندون کشکک

شایعترین علامت این بیماری درد در محل اتصال تاندون کشکک به استخوان کشک یعنی درست زیر استخوان کشکک است. دیگر خصوصیات این بیماری عبارتند از

• شدت  درد با فشار دادن محل بیشتر میشود.
• درد بعد از ورزش افزایش میابد.
• درد در زمان انقباض عضله چهارسر بیشتر میشود
• افزایش درد در هنگام زانو زدن یا چمباتمه زدن
• افزایش درد در هنگام فعالیت عضله چهارسر مانند بالا رفتن از پله، دویون، جهیدن
• در لمس به نظر میرسد تاندون کلفت تر شده است.

در اوایل بیماری درد فقط در حین ورزش ایجاد میشود و در بقیه موارد بیمار بدون درد است. با شدت یافتن بیماری درد هم در زمان های معمولی و هم در زمان ورزش وجود دارد ولی با شروع ورزش و گرم شدن زانو شدت درد کمتر میشود. با شدیدتر شدن بیماری درد در حین ورزش آنقدر شدید میشود که مانع از ادامه فعالیت ورزشی میشود و در نهایت درد آنقدر شدید میشود که در همه اوقات وجود دارد.

منبع : ایران ارتوپدی