وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

معلولیت چیست و انواع معلولیت ها

● معلولیت چیست 
معلولیت، به ناتوانی در انجام تمام یا قسمتی از فعالیت های عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقصی مادرزادی یا اکتسابی، در قوای جسمانی یا روانی اطلاق می شود.
● انواع معلولیت ها 
▪ معلولیت های جسمی شامل موارد زیر است: الف) معلولیت های حواسی: مانند نابینایی و ناشنوایی؛ 
ب) معلولیت های حرکتی: شامل انواع نقص عضوها، ضایعات نخاعی و ناهنجاری های مربوط به اسکلت و عضلات؛ 
ج) معلولیت احشای داخلی: شامل ناهنجاری های قلبی ـ عروقی، تنفسی، کلیوی و غیره؛ 
▪ معلولیت ذهنی شامل موارد زیر است: 
الف) عقب ماندگی ذهنی 
ب) بیماری روانی 
● علل معلولیت ها 
▪ معلولیت های اکتسابی: در اثر تصادفات، حوادث یا بلاهای طبیعی، جنگ، آتش سوزی، مسمومیت ها و یا بیماری های مزمن و عوارض ناشی از آنها، فرد ممکن است دچار این معلولیت گردد. 
در برخورد با افراد ناشنوا باید آرام و شمرده صحبت کرد و موقع صحبت روی خود را به سمت فرد نگهداشت تا بتواند با لب خوانی منظور ما را درک کند. صحبت با صدای بلند باعث می شود که وی نتواند منظور ما را به خوبی درک کند. چون در این حالت، لب خوانی مشکل می شود. 
▪ معلولیت های مادرزادی: علل معلولیت مادرزادی را به طور کلی به دو دسته تقسیم می کنند: 
عوامل دوران بارداری: نظیر عوامل ژنتیکی، سوء تغذیه مادر، سن بالای مادر، رعایت نکردن بهداشت دوران بارداری، اشعه، دارو، بیماری مادر، استعمال دخانیات. 
▪ عوامل هنگام زایمان: زایمان مشکل و طولانی، زایمان های غیربهداشتی، ضربات وارده به نوزاد هنگام تولد. 
● راه های پیشگیری از معلولیت ها پرهیز از ازدواج های فامیلی، مراقبت های دوران بارداری، تغذیه صحیح مادر، اجتناب از باردار شدن در سنین بالای ۳۵ سال و زیر ۱۸ سال، مصرف نکردن دارو در هنگام بارداری، اجتناب از در معرض اشعه قرار گرفتن و انجام زایمان در شرایط کاملاً بهداشتی و تحت نظر فرد دوره دیده از جمله اقداماتی است که می تواند از بسیاری از معلولیت ها پیشگیری نماید. 


منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی معلولان ایران 

آشنایی با اسکولیوز (Scoliosis)

اسکولیوز (انحنای‌ ستون‌ فقرات‌) خمیدگی‌ بدون‌ درد ستون فقرات که‌ گاهی‌ حالت‌ پیشرونده‌ داشته‌ و باعث‌ تغییر شک‌ قفسه‌ سینه‌ و پشت‌ می‌شود. این‌ عارضه‌ می‌تواند مهره‌های‌ قفسه‌ سینه‌ای‌ (میانی‌) یا مهره‌های‌ کمری‌ (پایینی‌) ستون‌ فقرات‌ را درگیر سازد. این‌ عارضه‌ بیشترین‌ شیوع‌ را در نوجوانان‌ داشته‌ و در دختران‌ شایعتر از پسران‌ است‌. 
در مراحل‌ اولیه‌ علایم‌ واضحی‌ وجود ندارد و اسکولیوز توسط‌ پزشک‌ یا مسؤول‌ بهداشت‌ مدرسه‌ در طی‌ معاینات‌ معمول‌ کشف می شود.‌

مراحل‌ پیشرفته‌: انحنای‌ قابل‌ مشاهده‌ قسمت‌ بالای‌ تنه‌. ستون‌ فقرات‌ به‌ شکل‌ S یا کمان‌ درمی‌ آید. 
شانه‌ها غیرهم‌تراز شده‌ و مدور می‌گردند. 
فرورفتگی‌ قفسه‌ سینه‌ 
حرکت‌ موجی‌ پشت‌ 
به‌ جلو کشیده‌ شدن‌ یک‌ طرف‌ لگن 
درد پشت‌

بیماری اسکولیوز شاید برای خیلی از مردم چندان نام آشنایی نباشد، ولی کسانی که به این بیماری مبتلا شده باشند، درد و عذاب ناشی از آن را به خوبی درک می‌کنند. اسکولیوز، یک ناراحتی مربوط به ستون فقرات است که عمدتا کودکان را درگیر می‌کند. از هر هزار نفر کودک آمریکایی ۳ تا ۵ نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند که شیوع نسبتا بالایی است. 
تعریف‌اسکولیوز عبارت است از قوس جانبی ستون فقرات. این تعریف شاید کمی نامفهوم باشد. برای درک بهتر این بیماری بد نیست برخی مسایل روشن‌تر از روز را توضیح دهیم. اگر از پشت به ستون فقرات نگاه کنید می‌بینید که صاف و مستقیم به سمت بالا رفته است. 
اگر هم از پهلو به ستون فقرات نگاه کنید، دو قوس بزرگ را خواهید دید. تحدب قوس پایینی یا قوس کمری به سمت شکم و تحدب قوس فوقانی به سمت پشت قرار گرفته‌اند. درحالی‌که در اسکولیوز اگر از پشت به ستون فقرات نگاه کنیم، ستون فقرات به‌جای اینکه مسیری مستقیم را به سمت بالا طی کند، به سمت راست یا چپ زاویه پیدا کرده است. البته تشخیص این زاویه کار دشواری است و دید یک پزشک متخصص را طلب می‌‌کند. 
اسکولیوز عمدتا در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود و در بزرگسالان نادر است. البته گاهی این بیماری مزمن و خاموش در بزرگسالی تشخیص داده می‌شود ولی منشاء ایجاد بیماری در همان کودکی بوده است 

اسکولیوز در مراحل ابتدایی معمولا بدون درد است و به همین دلیل تشخیص آن برای بیمار دشوار خواهد بود. در نتیجه اهمیت معاینات منظم برای اطفال و بزرگسالان برای تشخیص بیماری واضح است.> این بیمار ی می‌تواند از حالت خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد که در موارد خفیف فقط معاینات پیگیرانه کفایت می‌کند ولی در موارد شدید تنها راه درمان جراحی است. 


در این بیماری یک شانه می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر از شانه دیگر قرار گیرد، همچنین ممکن است استخوان کتف به سمت عقب برآمده شود. لگن از حالت موازی خارج شده و یک سمت بالاتر از سمت دیگر قرار می‌گیرد. بدن نیز اصولا به یک سمت تمایل دارد. 

علت اسکولیوز چیست ؟ 
علت ایجاد بیماری اسکولیوز شناخته شده نیست. برخی محققان، به امکان ارتباط بین استفاده نادرست از کوله‌پشتی و ایجاد اسکولیوز اشاره کرده‌اند ولی هیچ مدرک علمی مستندی برای تایید این ارتباط وجود ندارد. دکتر صادقی می‌گوید: <از دید علت‌شناختی، اسکولیوز را به دو گروه عمده تقسیم می‌کنند. درصد عمده‌ای از این بیماری بدون علت یا ایدئوپاتیک است و درصد کمی هم می‌تواند به‌دلیل اختلالات سیستم عصبی یا برخی اختلالات عضلانی ایجاد شود. تومورهای نخاعی، اشکال پیشرفته بیماری دوشن و بیماری فلج اطفال می‌توانند منجر به اسکولیوز شوند. 

این بیماری در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌تواند عوارض بسیار بدی را به‌دنبال خود داشته باشد. 

در عین حال این بیماری می‌تواند به‌طور وراثتی از والدین به کودکان انتقال یابد، ولی محققان هنوز ژن یا ژن‌های مرتبط با این بیماری را کشف نکرده‌اند. 
حدود ۸۰ درصد موارد اسکولیوز بدون علامت بوده و قبل یا در طی دوران بلوغ ظاهر می‌شوند. دختران بیشتر از پسرها به این بیماری مبتلا شده و شدت این بیماری در دختران بیشتر است. هرچه کودک در سنین پایین‌تر به این بیماری مبتلا شود، احتمال پیشرفت و وخیم‌تر شدن بیماری بیشتر خواهد بود. در عین حال هرچه زاویه انحراف ستون فقرات بیشتر باشد، وضعیت بیماری بدتر خواهد بود و آخر اینکه اگر این انحراف ستون فقرات در ناحیه فوقانی ستون فقرات باشد خطر پیشرفت بیماری بیشتر خواهد بود 


این بیماری بدون درد پیشرفت می‌کند و امکان دارد به‌خاطر عدم تشخیص به موقع، یک قوس ۱۰ درجه به قوسی ۵۰ تا ۶۰ درجه تبدیل شود و آنگاه فقط باید از درمان‌های تهاجمی و خطرناک کمک گرفت. متاسفانه بی‌توجهی کودکان و والدین به انحنای ستون فقرات می‌تواند باعث پیشرفت آرام بیماری شود. این بیماری می‌تواند باعث مشکلات خطرناکی نظیر دردهای شدید کمر، مشکلات تنفسی، دفورمیتی‌های اسکلتی و صدمات قلب و ریه‌ شود. 
حال این سوال مطرح می‌شود که اگر اسکولیوز بدون درد است، پس چرا باعث کمردردهای مزمن می‌شود؟ دکتر صادقی می‌گوید: <فرض کنید اسکولیوزکسی در ۱۵ سالگی تشخیص داده شود. در صورت عدم درمان، مثلا در سن ۵۰ سالگی، مشکلات جانبی دیگری آغاز می‌شود. بنابراین در درازمدت در این فرد عوارضی مثل درد پدیدار می‌شوند. اکثر عوارض بیماری مربوط به اسکولیوز درازمدت درمان نشده هستند. 
درمان‌ دردهای ستون فقرات در افراد مبتلا به اسکولیوز به مراتب دشوارتر است. 
تشخیص دیرهنگام، جراحی خطرناک برای تشخیص بیماری معاینه فیزیکی و رادیوگرافیک بیماری لازم است. اگر قوس ستون فقرات بیشتر از ۱۰ درجه باشد، بیمار مبتلا به اسکولیوز است. برای تشخیص قطعی بیماری، رادیوگرافی الزامی است. 
این رادیوگرافی باید حتما به‌صورت ایستاده تهیه شود تا امکان اندازه‌گیری قوس ستون فقرات به‌طور صحیح امکان‌پذیر باشد.> درمان بیماری اسکولیوز ارتباط تام و تمامی با تشخیص زودرس آن دارد. 
پزشکان برای بیمارانی با زاویه کمتر از ۲۰ درجه صرفا معاینات پیگیرانه را پیشنهاد می‌کنند. بیمارانی که در حال رشد هستند هر ۳ تا ۶ ماه باید معاینه شوند و پزشک هرگونه تغییر و تشدید زاویه انحراف ستون فقرات را بررسی می‌‌کند. اگر قوس شدیدتر، شود یا از ابتدا بیشتر از ۲۰ درجه باشد باید از بریس‌های ارتوپدی یا در موارد شدیدتر از جراحی کمک گرفت. اگر قوس انحرافی ستون فقرات بین ۲۵ تا ۴۰ درجه باشد و بیمار، کودک در حال رشد باشد، پزشک استفاده از بریس را تجویز می‌کند 
توجه کنید که این بریس‌ها بیماری را درمان نمی‌کنند بلکه از تشدید قوس جلوگیری می‌کنند. این درمان فقط در سنین رشد تجویز می‌شود و اگر بعد از خاتمه سن رشد میزان قوس افزایش نیافته بود، بیمار می‌تواند از این بریس‌ها در ادامه زندگی خود استفاده کند و معمولا محدودیتی برای انجام فعالیت‌های عادی وجود ندارد. اما اگر به‌هر دلیلی درمان بی‌نتیجه بود و قوس به درجه ۴۰ تا ۵۰ رسید یا از ابتدا در همان درجه قرار داشت، تنها راه درمان جراحی ستون مهره‌هاست. 
متاسفانه جراحی تصحیح اسکولیوز یکی از خطرناک‌ترین و پر‌عارضه‌ترین انواع جراحی‌ها در کودکان محسوب می‌شود. روش‌های درمانی دیگری هم نظیر تحریکات الکتریکی عضلات، روش‌های کایروپرکتیک و ورزش‌ برای درمان این بیماری پیشنهاد شده است که هیچ مدرک علمی دال بر مفید بودن آنها وجود ندارد 
هیچ منبعی مفید بودن این روش‌ها را تایید نکرده است ولی معمولا متخصصان برای بهبود شرایط بدنی و روحی بیمار در مجموع، ورزش را تجویز می‌کنند. دقت کنید که این ورزش برای درمان اسکولیوز نیست بلکه صرفا برای تقویت بدن بیمار است. 
چندین عامل در بروز این وضعیت مؤثر است. 1. بد قرار گرفتن وضعیت بدن بخصوص در هنگام نشستن که غالباً با سعی و کوشش در قرار دادن بدن در وضعیت صحیح اصلاح می شود. قوز کمر و طرق مقابله با آن 

2. ضعف عضلات در بیماری های عضلانی بدن 
3. قوز که در مواردی مانند در رفتگی لگن و خمیدگی طبیعی ستون مهره ها دیده می شود. 
4. بیماری های ستون مهره ها که به وسیله بیمار و یا پزشک قابل اصلاح نیستند. 
5. شکستگی ستون مهره ها در اثر تصادف یا تومور 
6. علل مادرزادی

میزان شیوع این بیماری بر اساس علل ایجاد کننده که ذکر شد درصد شیوع آن در جامعه متفاوت است. 
علایم و نشانه های ابتلا به این بیماری 

برجستگی غیر عادی در ستون مهره ها همراه یا بدون انحناء جانبی ستون فقرات، درد، اشکال در راه رفتن، خستگی زودرس و در مراحل شدید بیماری ، اختلالات تنفسی و عصبی از علایم آن است. 
روش تشخیص این بیماری 

بهترین روش تشخیص ، معاینه دقیق توسط پزشک متخصص است. روشهای پرتونگاری (رادیو گرافیک) هم در تشخیص این معاینه کمک کننده است. 
در اسکولیوز اگر از پشت به ستون فقرات نگاه کنیم ستون فقرات به‌جای اینکه مسیری مستقیم را به سمت بالا طی کند به سمت راست یا چپ زاویه پیدا کرده است. 
* بررسی عمومی در دفورمیتی ستون فقرات 
وجود بیماری یا اختلال در ارگانهای دیگر ( بستری در بیمارستان و عمل جراحی، مراجعه به پزشک )، قبل از بررسی دفورمیتی ستون فقرات بسیار مهم است. 
چگونگی تشخیص دفورمیتی ستون فقرات ( به توسط بیمار، در مدرسه، توسط والدین). 
آیا قبلا” درمانی جهت درفورمیتی ستون فقرات انجام شده است(بریس، گچ، عمل). 
وجود درد و یا دفورمیتی بدون درد می باشد. 
بررسی سن کرونولوژیک (سن زمان تشخیص بیماری اهمیت دارد). 
میزان پیشرفت دفورمیتی از زمانی که تشخیص داده شده است. 
بررسی فاکتورهای رشدی (میزان رشدف ظهور علائم جنسی ثانوی). 
بررسی فاکتورهای ژنتیک (به طور مثال وجود دفورمیتی در سایر اعضای خانواده). 
علائم و تظاهرات کلینیکی همراه (درد، خستگی، علائم قلبی ریوی مثل اختلال تنفسی). 
معاینات فیزیکی 

در معاینه فیزیکی بیمار باید کاملا” لخت باشد و هیچ گونه پوششی که باعث از دید افتادن یک علامت مهم باشدف نباید وجود داشته باشد. 
ظاهروضعیت بیمار (posture) در موقع ورود به اتاق معاینه اهمیت خاصی دارد. 
آیا بیمار به خودی خود، یا توسط همراهان و یا به کمک وسایل کمکی راه می رود. 
برقراری ارتباط با معاینه شونده در پیش آگهی درمان بسیار مهم است (همکاری). 
نوع راه رفتن (Gait) به تشخیص دفورمیتیهای اندام تحتانی کمک می کند (اختلاق طول دو اندام ، وجود پارالیزی با هر علتی و هر نوع ). 
نگاه کلی به اندام (چاقی، قدبلندی، کوتاهی، غیرقرینه بودن). 
بررسی فاکتورهای رشدی (قد، علائم ثانوی جنسی، دندان ها). 
نگاه از قدام، خلف و طرفین برای بررسی دفورمیتهای ستون فقرات در محورهای قدامی خلفی (ساژیتال) و طرفی ( کرونال). 
بررسی دقیق از نظر پوست ناحیه پشت تنه (sinuses, hairy patch, café-au-lait spots و clefts، توده مثل لیپوم، همانژیوم و …). 
بررسی از ناحیه سرتاخاجی از نظر دفورمیتیها (تورتیکولی به هر علت، کوهان (Hump) و کتف بالا رفته (High scapula)، غیرقرینه بودن شانه ها، انحراف در خط ستون فقرات، به هم خوردن خط کمربندی (waistline)، غیرقرینه بودن لگن). 
بررسی سایر دفورمیتیهای کونژنیتال در نقاط مختلف بدن. 
روش درمان این مشکل: 

درمان قطعی بیماری مستلزم همکاری صمیمانه خود بیمار است. تغییر عادت در طرز نشستن غلط، استفاده از قوزبند، فیزیوتراپی جهت رفع ضعف عضلات ستون فقرات که می تواند عامل ایجاد کننده باشد، از درمانهای طبی است. 
در صورتی که بیماری آنچنان پیشرفت کرده باشد که باعث بروز علائم حسی و حرکتی در اندامها، اشکالات تنفسی و یا تغییر شکل شدید ستون فقرات باشد ممکن است جراحی در درمان کمک کننده باشد. 
آیا می توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد؟ 
در مواردی که علت ، وضعیت غلط در نشستن و یا ضعف عضلات باشد، اصلاح نشستن و برخاستن و تقویت عضلات ستون مهره ها به وسیله انجام نرمشهای سبک کمک کننده است. 
آیا بیماران مبتلا باید به نکات بهداشتی – درمانی خاصی توجه کنند؟ 

طرز صحیح نشستن روی صندلی، رانندگی، خوابیدن، راه رفتن کمک کننده است. اما رعایت نکات بهداشتی، درمانی براساس علل بیشمار آن متفاوت می باشد. 
ممکن است در اثر بی مبالاتی و نادیده گرفتن دستورات پزشک در انجام ورزشهای مخصوص، استفاده نامناسب از قوزبندها ، بیماری عود یا پیشرفت نماید. 
بی علاقگی نوجوانان و دانش آموزان به نرمش و ورزش و وضعیت بد قرارگیری آنها هنگام نشستن پشت نیمکت های مدرسه بخصوص هنگام مطالعه می تواند از علل این بیماری باشد. 
علل‌ 

معمولاً ناشناخته‌ است‌. اسکولیوز گاهی‌ نتیجه‌ موارد زیر است‌: 
بیماری‌های‌ دستگاه‌ عصبی‌ مرکزی‌، نظیر فلج اطفال یا دیستروفی عضلانی 
نقایص‌ مادرزادی‌ ستون فقرات 
نابرابری‌ طول‌ پاها 
عوامل تشدید کننده بیماری 
سابقه‌ خانوادگی‌ اسکولیوز 
پیشگیری‌ 

در حال‌ حاضر قابل‌ پیشگیری‌ نیست‌. 
عواقب‌ موردانتظار 
اسکولیوز اگر زود تشخیص‌ داده‌ شود معمولاً به‌طور کامل‌ قابل‌ اصلاح‌ است‌. اغلب‌ ممکن‌ است‌ به‌ یک‌ بریس‌ پشت‌ که‌ روزها بیمار آن‌ را می‌بندد، برای‌ سالیان‌ دراز نیاز باشد. 
عوارض‌ احتمالی‌ 

تغییر شکل‌ شدید ستون فقرات و دنده‌ها 
اختلال‌ در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ اجتماعی‌ بیمار 
اختلال‌ تنفس‌ 
عفونت ریه 
نارسایی احتقانی قلب 
درمان 

تشخیص‌ اسکولیوز براساس‌ معاینه‌ فیزیکی‌ و رادیوگرافی ستون‌ فقرات‌ مطرح‌ می‌گردد. 
بسیاری‌ از موارد اسکولیوز خفیف‌ بوده‌ و درمان‌ چندانی‌ جز درمان‌ فیزیکی‌ به‌منظور تقویت‌ عضلات‌ پشت‌ و اصلاح‌ وضعیت‌ فیزیکی‌ ظاهری‌ بدن‌ نیاز ندارند. 
در مورد کودکانی‌ که‌ به‌ درمان‌ بیشتری‌ نیازمندند معمولاً استفاده‌ از بریس‌ طبی‌ پشت‌ (گاهی‌ برای‌ چندین‌ سال‌) توصیه‌ می‌شود. انواع‌ جدیدتر بریس‌ پس‌ از پوشیده‌ شدن‌ کمتر در ظاهر قابل‌ مشاهده‌ بوده‌ و این‌ امکان‌ را فراهم‌ می‌آورند که‌ فرد مانند افراد عادی‌ لباس‌ بپوشد.
در مورد بزرگسالان‌ نیازمند درمان‌، ورزش‌هایی‌ به‌منظور تقویت‌ عضلات‌ پشت‌ توصیه‌ می‌گردد (ورزش‌ انحنای‌ ستون‌ فقرات‌ را اصلاح‌ نمی‌کند). از آنجا که‌ در بزرگسالان‌ رشد ستون‌ فقرات‌ متوقف‌ شده‌ است‌، استفاده‌ از بریس‌ پشت‌ مؤثر نیست‌. 
جراحی‌ برای‌ اصلاح‌ تغییر شکل‌ (تنها در موارد شدید) توصیه‌ می‌گردد. 
اگر طول‌ دوپا نابرابر باشد، کفش‌ مخصوص‌ برای‌ پای‌ کوتاهتر ممکن‌ است‌ تجویز شود. 
داروها 

داروها در تصحیح‌ این‌ اختلال‌ نقش‌ ندارند. برای‌ ناراحتی‌ خفیف‌ ناشی‌ از عدم‌ تعادل‌ عضلات‌ یا عوارض‌ اسکولیوز می‌توان‌ از داروهای‌ بدون‌ نسخه‌ نظیر آسپیرین یا استامینوفن استفاده‌ کرد. 
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری 

نرمش‌های‌ اختصاصی‌ ممکن‌ است‌ بخشی‌ از درمان‌ باشد. اگر استفاده‌ از بریس ضروری‌ باشد، شرکت‌ کردن‌ بیمار در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ ورزشی‌ محدود می‌گردد. برخی‌ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها نظیر شنا و اسب‌سواری‌ ممکن‌ است‌ توصیه‌ شوند چون‌ این‌ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها باعث‌ تقویت‌ عضلات‌ پشت‌ می‌گردند. 
رژیم‌ غذایی‌ 
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌. 
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟ 

شک‌ به‌ پیدایش‌ اسکولیوز در کودک‌.


منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی معلولان ایران 


چه ورزشهایی برای کودکان مناسب است؟

ورزش کودکان

کودکان بازی و تفریح را دوست دارند و از فعالیت بدنی لذت می برند، مطالعات مختلف نشان می دهد که اولین انگیزه و مهم ترین دلیل شرکت کودکان در ورزش ، تفریح نمودن است. کودکان بیش تر از عوامل درونی مثل تفریح و سرگرمی و بهبود مهارتهای خود لذت می برند و عوامل اجتماعی مثل با دوستان بودن برای آنها اهمیت متوسطی دارد. لذا پیشنهاد می شود که والدین و مربیان شرکت در فعالیتهای ورزشی را برای کودکان طوری برنامه ریزی نمایند که با خصوصیات جسمانی و روانی آنها متناسب باشد.

چگونگی استفاده از تمرین هوازی در کودکان

نتایج تحقیقاتی که اثر این نوع تمرین را بر افزایش توان هوازی کودکان مورد بررسی قرار داده اند تغییرات حداکثر اکسیژن مصرفی کودکان در اثر تمرینات هوازی را کم تا متوسط نشان داده اند و برتوسعه توانایی های حرکتی و افزایش انگیزش تأکیدکرده اند.

ورزش کودکان

تمرین قدرتی در کودکان

تعداد زیادی از تحقیقات نشان می دهند که تمرین قدرتی برای کودکان مؤثر و بی خطر است. افزایش قدرت کودکان بیش تر حاصل سازگاری عصبی- عضلانی است و هایپرتروفی عضلانی در اثر این تمرینات بسیار کم است. در تمرین پذیری کودکان تفاوت جنسی دیده نشده است. افزایش مقاومت و شدت تمرین در کودکان باید به آرامی و به تدریج صورت گیرد و برنامه تمرین قدرتی باید به دقت ، نظارت و کنترل شود.

تمام وسایل باید متناسب با اندازه کودک انتخاب شود. مقاومت مورد استفاده باید همیشه کمتر از حداکثر مقاومتی (80-60 درصد) که کودک می تواند بلند کند باشد. کودک همیشه باید مقاومتی را استفاده کند که بتواند حرکت را 6 تا 10 بار با تکنیک صحیح تکرار کند. مورد تأیید ترین تمرینات، تمریناتی است که در آن از وزن خود کودک استفاده می شودمثل شنای سوئدی و بارفیکس. پیشنهاد می شود که تمرین قدرتی همراه با تمرینات انعطاف پذیری انجام شود. هدف از تمرینات قدرتی برای کودکان بهبود اجرا، یادگیری اصول تمرین قدرتی بی خطر، تعادل و کاهش آسیب است.

ورزش کودکان

کیفیت فعالیتهای حرکتی کودکان

برای کودکان بازی های پر تحرک گروهی را که نظام ساده ای دارند و نشاط می آفرینند تدارک ببینید.

نشستن یا ایستادان و بی حرکتی بیش از اندازه (بیش تر از 5 تا 10 دقیقه) برای کودکان سبب کسالت و خستگی و یا حالات عصبی می شود. فعالیتهایی که برای کودک تنظیم می شود باید به گونه ای باشد که او را به تحرک وادار سازد.

فعالیتهای موزون همراه با صدای طبل ، سوت، زدن دو چوب بر یکدیگر و یا درصورت امکان استفاده از نوارهای موسیقی مناسب به هماهنگی اعصاب و عضلات و کنترل و تعادل بیش تر بدن منجر می شود.

مسابقه های ساده و بدون شدت و فشار رادر برنامه منظور کنیم. اما باید توجه داشته باشید که کودک در این سن هنوز نمی تواند شکست را تحمل کند.

استفاده از حرکات ابداعی متنوع سبب توسعه شناخت کودک نسبت به حرکات بدنی می شود.

برای کودکان کلاسهای اول و دوم فعالیتهایی چون دویدن، پریدن، لی لی و جست و خیز را برای فعالیت عضلات بزرگ تدارک ببیند.

سعی کنید با استفاده از حرکات متنوع و حرکات موزون کودک را با تفاوتهای پائین و بالا و آرام و سریع، ملایم و شدید و سبک و سنگین آشنا کنید.

پیش از انجام دادن بازی وضعیتهای حرکتی و تاکتیکهای ساده بازی چون گول زدن و چرخیدن را به طور ساده تشریح کنید. فعالیتهای این دوره را بر اساس علاقه، لذت و نشاط کودکان برنامه ریزی کنید.

منبع :بیتوته

ورزش کودکان

کارشناسان ورزش و روانشناسی کودک توصیه میکنند که کودکان تا قبل از رسیدن به سن 8 تا 10 سالگی نباید در ورزشهای رقابتی سازمان یافته â€" که در آن امتیاز محاسبه میشود و به خصوص بزرگسالان در اجرای آن نقش دارند - شرکت کنند. زیرا اگر کودکان قبل از رسیدن به سنی که از نظر احساسی و فیزیکی آماده شده باشند به ورزشهای رقابتی بپردازند، احتمال اینکه فشار روانی دوران تمرین و زمان مسابقه و همچنین یاس ناشی از باخت تاثیرات ناگواری بر آنان بگذارد بسیار زیاد است و میتواند به کنار گذاشتن دائمی ورزش منتهی شود.

ورزش کودک

کودکان کم سال

کودکان زیر 8 سال باید در بازی، کشف و یادگیری مهارتهایی که از طریق پرتاب کردن و گرفتن، ضربه زدن به توپ، بالا و پایین پریدن، دویدن و شنا کردن حاصل میشود، کاملا آزادانه رفتار کنند و این مهارتها را به شادی بخش ترین روش بیاموزند.

واضح است که آموختن این موارد به آنها کمک میکند تا با اعتماد به نفس بیشتر وارد مرحله بعد شوند.

والدین میتوانند نقش مهمی در بازی با کودکان ایفا کنند. به یاد داشته باشید که کودکان قبل از اینکه مفاهیم برد و باخت را بیاموزند، به تمرین فراوان احتیاج دارند.

8 تا 10 سال

کودکان 8 تا 10 ساله، بسته به میزان رشد خود میتوانند در مسابقات سازمان یافته شرکت کنند. (مانند مسابقات داخلی در مدارس)

آنها هنوز برای توسعه مهارتهای خود به کمک نیاز دارند و باید کنارآمدن با ناامیدی و شکست را بیاموزند.

کودکانی که بیشتر اوقات بازنده هستند بیش از دیگران مستعد کنار گذاشتن ورزش هستند، والدین و اولیا مدرسه باید مراقب باشند که با فراهم آوردن زمینه مناسب-مثلا شرکت دادن این کودک در مسابقه ای که در آن بیشترین توانایی را دارد - موجبات برنده شدن و دلگرمی او را فراهم نمایند

این سنین، بهترین زمان برای پرداختن به ورزشهای مختلف و انتخاب ورزش مورد علاقه از میان آنهاست.

ورزش کودک

11 تا 12 سال و بالاتر

کودکان و نوجوانان میتوانند از رقابت در ورزش لذت ببرند و همچنان به آموختن مهارتهای تازه بپردازند.

بعضی از کودکان در این گروه سنی استعداد و علاقه خاصی به یک ورزش به خصوص نشان میدهند و میتوانند با داشتن مربی در این زمینه بسیار پیشرف نمایند.

یک مهارت بسیار مهم در این سنین، آموختن رفتار صحیح در زمان بازی، بردن و باختن است.پرداختن به ورزش در این سنین میتواند شامل سفرهایی با تیم ورزشی و فرصتهایی برای رهبری گروه هم باشد.

نکته مهم در اینجاست که نباید نوجوان را بیش از حدود آمادگی و توانایی جسمی روحی او به انجام کاری "وادار" کرد.

نوجوانانی که به هر دلیل علاقه ای به شرکت در ورزشهای رقابتی تیمی ندارند میتوانند با راهنمایی مربیان و والدین خود به ورزشهایی چون اسکیت، سوارکاری، دوچرخه سواری و مانند اینها بپردازند.

امنیت در ورزش

کودکان برای لذت بردن از بازیهای ورزشی باید با قوانین ایمنی آشنا شده و آنها را رعایت نمایند. بیشتر صدمات از عدم رعایت این قوانین ناشی میشوند.

بعضی از ورزشها نیازمند استفاده از تجهیزات ایمنی خاصی هستند. از جمله کلاه ایمنی، مچ بند، زانو بند و مانند اینها. با کمک مربی او میتوانید این لوازم را تهیه کرده و فراموش نکنید که این تجهیزات باید نو و کاملا اندازه باشند.

محوطه بازی کودک باید امن و دور از عوامل خطر آفرین باشد.گرم کردن بدن قبل از شروع ورزش و خنک کردن آن پس از ورزش بسیار مهم بوده و در کاهش کوفتگی و درد عضلانی بسیار مفید هستند.

کودکان کم سال نباید به ورزشهایی بپردازند که موجب اخلال در کار رشد استخوانها، عضلات و مفاصل آنها شده یا به این اندامها صدمه وارد کند. بهترین روش پرداختن به ورزشهای متنوعی است که ر روی یک اندام متمرکز نشده و طولانی هم نباشند. بدن سازی با وزنه قبل از سن بلوغ به هیچ وجه توصیه نمیشود و پس از آن هم باید همواره تحت نظر مربی انجام گیرد.

بهترین حالت در بازی و ورزش کودک زمانی است که او با همسالان یا کودکان هم قد و قواره خود باشد.از آنجایی که بدن کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار سریعتر گرم و سرد میشود آنها نباید:

1. به ورزشهایی بپردازند که بیش از 30 دقیقه طول بکشد.

2. در هوای بسیار گرم (بالای 30 درجه سانتیگراد) به ورزش و بازی بپردازند.

3. هنگام شنا به مدت طولانی در آب سرد باقی بمانند

معمولا کودکان نمیدانند که چه زمانی به نوشیدن آب نیاز دارند و معمولا قبل از اینکه احساس تشنگی کنند به آب نیاز دارند. آنها باید قبل، بعد و در حین ورزش و بازی آب بنوشند.در هوای گرم کودکان به کرمهای ضد آفتاب و کلاه لبه دار نیاز دارند.

آسیبهای روحی نیز نباید از نظر دور بماند. همواره مطمئن شوید که:

1. کودک به انجام کاری که نمیتواند انجام دهد یا از انجام آن وحشت دارد، مجبور نشده باشد.

2. برای اینکه کاری را درست انجام نداده یا خوب بازی نکرده است مقصر دانسته نشود و مورد انتقاد و تمسخر قرار نگیرد.

3. هیچ کس از بین بازیکنان، مربی یا تماشاگران بر سرش فریاد نزند و و او را متهم نکند.

آسیبهای ورزشی در مورد کودکان باید با دقت بسیار بیشتری درمان شود تا موجب اخلال در رشد آنها نشده و یا به نوعی معلولیت یا ناتوانی تبدیل نشود.

منبع : بیتوته

آنچه باید در مورد ورزش و دیابت بدانید

همانطور که می دانید ورزش در کنار تغذیه مناسب و مصرف منظم دارو (قرص یا انسولین) سبب کنترل قند خون شما خواهد شد. یک فرد دیابتی باید با فراگیری آموزش لازم و به کمک کنترل روزانه قند خون و ادرار، بین فعالیت بدنی، غذا و داروی خود تعادل مناسب ایجاد کند تا نه تنها از افزایش قند خون خود جلوگیری کند بلکه مانع هیپوگلیسمی یا افت قند خون نیز شود.

دیابت

 فعالیت بدنی و ورزش در زندگی شما تأثیرات مثبتی دارد از جمله:

 حساسیت بدن شما را به انسولین افزایش می‌دهد و سبب کاهش قند خون می شود.

 در تنظیم فشار خون مؤثر است.

 با کاهش توده چربی بدن به کاهش وزن شما کمک می کند.

 سبب افزایش انرژی و کاهش استرس شما می شود.

 سبب کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب می شود.

 سبب پیشگیری از مشکلات قلبی - عروقی و حوادث عروقی مغز می شود.

 به استحکام استخوان ها کمک کرده و از پوکی استخوان جلوگیری می کند.

 و ...

 نتایج یک بررسی گسترده تحت عنوان "برنامه پیشگیری از دیابت" در آمریکا نشان داده است که داشتن فعالیت بدنی روزانه و پیروی از یک تغذیه صحیح که سبب کاهش 5 تا 7 درصد وزن شود، می تواند نقش چشمگیری در پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع2 داشته باشد.

 چه نوع فعالیت بدنی مفید است؟

 چهار نوع فعالیت بدنی برای شما مفید است.

 1. افزایش فعالیت در کارهای روزانه

 2. ورزش های هوازی

 3. ورزش های قدرتی (بدن سازی)

 4. ورزش های کششی

 

دیابت

 1. در کارهای روزانه فعال‌تر باشید:

 افزایش فعالیت در کارهای روزانه سبب مصرف بیشتر کالری در روز می شود. کارهای زیادی وجود دارد که با انجام آن می توانید انرژی بیشتری مصرف کنید. در ادامه به چند نمونه اشاره می‌کنیم:

 هنگام صحبت با تلفن راه بروید.

 با بچه ها بازی کنید.

 کانال تلویزیون را با دست عوض کنید.

 در باغچه خانه خود کار کنید.

 خانه را تمیز کنید.

 ماشین خود را بشویید.

 ماشین خود را یکی دو ایستگاه جلوتر نگه دارید و مقداری از راه را پیاده بروید.

 برای خرید روزانه پیاده بروید.

 به جای آسانسور از پله استفاده کنید.

 در محل کار تا حد امکان راه بروید.

 و ...

 2. ورزش های هوازی

 ورزش های هوازی، ورزش هایی هستند که طی آن، تعداد زیادی از عضلات به کار گرفته شده و سبب افزایش ضربان قلب شما می شوند. در ورزش های هوازی تنفس شما عمیق تر خواهد بود. انجام ورزش های هوازی به مدت 30 دقیقه و حداقل 4 تا 5 روز در هفته برای شما بسیار سودمند خواهد بود. شما می توانید این 30 دقیقه را به دفعات تقسیم کنید، به عنوان مثال 10 دقیقه پیاده روی بعد از صرف سه وعده اصلی غذایی.

 اگر برای مدت زیادی ورزش نکرده اید قبل از هر چیز از پزشک خود در مورد افزایش فعالیت بدنی سئوال کنید. قبل از ورزش به مدت 5 دقیقه بدن خون را گرم، و پس از ورزش بدن خود را سرد کنید. می توانید ورزش را به مدت 5 تا 10 دقیقه در روز شروع کرده، رفته رفته مدت آن را افزایش دهید تا بتوانید 150 تا 200 دقیقه در هفته ورزش کنید.

 همیشه برای زمان ورزش خود برنامه ریزی کنید. اگر منتظر رسیدن زمان خالی برای انجام ورزش هستید، این فرصت هرگز دست نخواهد داد. انجام فعالیت‌های ورزشی به صورت دسته جمعی و همراه سایر اعضای خانواده یا دوستانتان می تواند لذت بخش تر بوده و انگیزه بیشتری برای ورزش در شما ایجاد کند. همچنین فراموش نکنید هنگام ورزش به مقدار کافی آب بنوشید. ورزش های هوازی مانند:

 قدم زدن یا به آهستگی دویدن

 شنا یا نرمش در آب

 دوچرخه سواری

 رقصیدن

 ورزش هایی مانند والیبال، بسکتبال، تنیس و ...

 شرکت در کلاس های ایروبیک

 

دیابت

3. ورزش های قدرتی:

انجام ورزش هایی مانند بلند کردن وزنه، استفاده از نوارهای ارتجاعی یا کار با دستگاه های بدن سازی هفته ای 2 تا 3 بار، سبب افزایش عضلات شما می شود. وقتی توده عضلانی شما بیشتر می شود و چربی بدن شما کاهش می یابد، حتی در زمان‌های بین ورزش نیز کالری بیشتری می‌سوزانید. ورزش های قدرتی سبب می شود کارهای روزانه را بهتر انجام دهید. همچنین به تعادل و سلامت استخوان های شما نیز کمک می کند.

4. ورزش های کششی:

حرکات کششی سبب نرمی مفاصل و عضلات بدن شده و از آسیب و سفتی عضلات بعد از سایر ورزش‌ها جلوگیری می کند.

چه زمانی برای ورزش کردن مناسب است؟

 همیشه از پزشک خود در مورد زمان ورزش سئوال کنید. پزشک بر اساس برنامه روزانه شما، رژیم غذایی‌تان و داروهای دیابت شما بهترین زمان ورزش را مشخص خواهد کرد. معمولاً برای افراد دیابتی 1 تا 3 ساعت پس از صرف غذا، مناسب‌ترین وقت برای ورزش است. همیشه قبل از شروع ورزش، قند خونتان را اندازه بگیرید. وقتی قند خون ناشتای شما بالای 250 است یا قند خون بالای 300 دارید یا مقدار زیادی کتون در ادرار خود دفع می‌کنید، زمان مناسبی برای ورزش نیست و اگر ورزش کنید قند خون شما بالا خواهد رفت.

 آیا هر نوع ورزشی را می‌توان انجام داد؟

 اگر دچار عوارض دیابت هستید برخی از فعالیت های ورزشی سبب تشدید مشکل شما خواهد شد. به یاد داشته باشید که بسیاری از عوارض دیابت ممکن است هیچ گونه نشانه ای نداشته باشد. بنابراین قبل از اقدام به هرگونه فعالیت ورزشی با پزشک خود مشورت کنید. قبل از شروع فعالیت های ورزشی پزشک شما باید آزمایش های چک آپ را برای شما انجام دهد، شما را برای معاینه ته چشمی و معاینه قلبی ارجاع دهد، عملکرد کلیه های شما را با آزمایش میکروآلبومین بررسی کند و همچنین پاهای شما را نیز معاینه کند.

 به چند مثال زیر توجه کنید:

 ورزش هایی که سبب بالا رفتن فشار در مویرگ های شبکیه چشم شما شود مانند بلند کردن وزنه سنگین، ممکن است مشکلات چشم شما را افزایش دهد.

 اگر دچار نوروپاتی و اختلال حسی در پاهای خود هستید، پیاده روی طولانی ممکن است سبب آسیب پای شما بشود.

 اگر دچار مشکلات قلبی - عروقی هستید، ورزش سنگین برای شما مناسب نیست.

 حین ورزش ، چه مقدار مراقبت از پا لازم است؟

 هنگام ورزش، از کفش و جوراب مناسب استفاده کنید. بعد از ورزش پاهای خود را از نظر بریدگی، تاول، زخم یا تورم بررسی کنید و در صورت مشکل با پزشک خود تماس بگیرید.

 آیا ورزش می تواند سبب افت قند خون شود؟

 در افراد دیابتی که انسولین یا قرص گلی بنکلامید استفاده می کنند فعالیت ورزشی ممکن است سبب افت قند خون شود. افت قند خون ممکن است حین ورزش، درست بلافاصله بعد از ورزش یا حتی 6 تا 10 ساعت بعد از ورزش (هیپوگلیسمی تأخیری) ایجاد شود. قبل از شروع فعالیت های ورزشی قند خون خود را اندازه گیری کنید و در مورد کم کردن دارو از پزشک خود سئوال کنید. هرگز زمانی که قند خون شما خیلی پایین است ورزش نکنید. اگر بیشتر از یک ساعت ورزش

 می‌کنید به فواصل منظم، قندخون خود را اندازه بگیرید. فراموش نکنید همیشه علامت دیابتی بودن خود را به همراه داشته باشید. همچنین همیشه مقداری مواد قندی زودجذب و مقداری غذا به همراه داشته باشید تا در صورت افت قند خون بخورید.

و بالاخره:

این جمله را از من به یاد داشته باشید که: "ورزش قند خون بالا را بالاتر و قند خون پایین را پایین تر می‌آورد. بنابراین بهترین زمان ورزش، زمانی است که از قند خون طبیعی برخوردارید."

 منبع :بیتوته