کفش طبی چیست؟
اصطلاحا کفش طبی به کفشی گفته می شود که در کارگاهی خاص، با تجویز پزشک و زیر نظر مهندسین ارتوپدی فنی ساخته شود.
بیمارانی هستند که به دلیل مشکلاتی از قبیل قطع عضو در ناحیه پا و یا قسمتی از پنجه و دیگر بیماری ها دچار دفورمیتی و ناهنجاری شده اند که استفاده این افراد از کفش طبی و کفی های مخصوص می تواند، کمک قابل توجهی را به این عزیزان بکند.
و اما کفش هایی که در بازار و مغازه های کفش فروشی موجود است و گاهی برای فروش بیشتر، نام کفش طبی روی آن ها می گذارند که ممکن است واقعیت نداشته باشد. بعضی از کفش ها که جدیدا در بازار یافت می شوند که به آن ها نیز کفش طبی گفته می شود، این کفش ها گرچه طبی نیستند ولی ساختار طبیعی پای سالم را رعایت کرده اند. این کفش ها فقط برای افراد سالم خوب هستند نه برای کسانی که با مشکلات و دمفورمیتی های شدید مواجهند.
کفی طبی چگونه ساخته می شود؟
امروزه در بسیاری از مراکز توانبخشی و کلینیک های ارتوپدی فنی، با معاینه بالینی و لمس کف پا، مشاهده چگونگی راه رفتن و بر اساس تجربیات متخصص، کفی طبی برای افراد تهیه می شود.
در مراکز توانبخشی در کشورهای پیشرفته، اطلاعات شخص با استفاده از دستگاه های اندازه گیری نیرو و فشار کف پا در حالت حرکت و ایستاده دریافت و پردازش می شود.
نحوه توزیع فشارهای کف پا با امکانات گرافیکی به صورت نوار کف پا نشان داده می شود. به کمک چنین اطلاعات کمی و کیفی، متخصصین با سهولت بیشتری می توانند نسبت به تجویز دقیق تر کفی اقدام نمایند.
کاربرد کفش ها و کفی های طبی در دفورمیتی ها
دفورمیتی ( بدشکلی) در ناحیه پا در اثر حوادث و بیماری ها عارض می شود و بیماران را با مشکلات زیادی در راه رفتن و زندگی روزمره دچار می کند حتی در کودکان و نوجوانان استفاده از این نوع کفش ها به اصلاح و درمان آنان می انجامد.
سن مناسب برای تهیه کفش های طبی
از سنین خردسالی باید پای کودک را با کفشی مناسب آشنا کرد تا او اولین گام هایش را درست بردارد. پای کودک گوشتی است، او نیاز به کفشی دارد که پاشنه اش سفت و ساق دار باشد تا مچ پایش را بگیرد. بدین طریق کودک موقع راه رفتن محکم قدم برمی دارد. از نظر پزشکان متخصص استفاده از کفی طبی در افرادی که تغییر شکل آن ها هنوز به صورت ثابت درنیامده است، مفید است. یعنی در کودکان با استفاده از کفی طبی می توان صافی کف پا، پای طاقدیسی، انحراف پاشنه و انحراف زانوها به طرفین را اصلاح کرد. در سنین بالاتر نیز کفی اثر نگهدارنده دارد.
برهمین اساس، افراد نیازمند به استفاده از کفی های طبی شامل موارد زیر می شوند:
1- افراد دارای ناهنجاری های متحرک، برای اصلاح (صافی کف پا در کودکان).
2- افراد دارای ناهنجاری های ثابت برای کاهش درد و توزیع فشار.
3- افراد دارای پاهای دردناک برای کاهش درد (خار پاشنه و التهاب کیسه زلالی زیرپاشنه).
4- برای جلوگیری از تغییر شکل پا. اگر این کفی ها برای کودکان در سنین 7 تا 12 سال که کف پای آن ها درحال شکل گیری است، مورد استفاده قرار گیرد حاصل آن برخورداری از کف پایی استاندارد تا آخر عمر است. به علاوه این کفی ها درباره زنان باردار که در یک دوره 6 ماهه با اضافه وزن تحمیلی روبه رو هستند، توصیه می شود.
کفی های طبی
وظیفه هر کفی کفش باید این باشد که انواع ناهنجاری های بدن و یا الگوهای غلط راه رفتن را اصلاح کند. این کفی ها تنها به منظور تصحیح صافی کف پا به کار گرفته نمی شوند؛ بلکه هدف اصلی آن ها راحت تر کردن ایستادن، راه رفتن و دویدن است. به این ترتیب که به مقدار بسیار کمی، زاویه هایی را که در آن ها به پا ضربه می خورد، تغییر می دهند. هر شخصی با مقدار مشخصی از یک لایه نرم در کف پای خود متولد می شود. این لایه بالشتکی به صورت طبیعی امواج ضربه ای را که به کف پا وارد می شوند، ملایم تر کرده و به شیوه ای مناسب به کل پا اعمال می کند. متاسفانه با افزایش سن افراد این لایه طبیعی در طول زمان اثر خود را از دست داده و تحلیل می رود.
جنس و شکل کفی ها
کفی ها از نظر جنس به 3 دسته کفی های نرم، کفی های نیمه سخت و کفی های سخت تقسیم می شوند. کفی ها از نظر شکل و ساختار نیز به انواع مختلف مثل کفی با حمایت کننده قوسی طولی، کفی با پد متاتارسال (برای صافی قوس عرضی و درد انتهایی استخوان کف پایی)، کفی با بالابر پاشنه (برای کسانی که قد کوتاهی دارند) تقسیم می شوند.
کفی های مواج بیشتر برای رفع خستگی و جلوگیری از اعمال فشار به پاها استفاده می شوند و موارد استفاده درمانی آن ها محدود است و کفی های دیگر نیز بسته به نوع عارضه به صورت خاص مورد استفاده قرار می گیرند.
گفتنی است، کفی های طبی غیرمواج در رفع خستگی مفید نیستند یا جذب شوک و امثال آن ها را انجام نمی دهند و درعین حال کفی های مواج برای اصلاح تغییر شکل، مثل صافی کف پا، نمی توانند کاربرد داشته باشند.
کفی های مواج خود به دو دسته عمومی و طبی برای پاهای خاص تقسیم می شوند. در نوع عمومی، این کفی ها کار پمپاژ خون، تقسیم وزن بدن در سطح کف پا و جذب شوک ها را انجام می دهند و نوع پاهای خاص این کفی ها نیز برای 3 دسته از افراد، یعنی کسانی که دارای خار پاشنه (زایده ای درقسمت جلوی استخوان پاشنه) هستند و هنگام راه رفتن، احساس درد در پاشنه می کنند یا افت قوس طولی پا دارند و همچنین برای استفاده، در بخش علمی تکمیلی در ارتوپدی و توانبخشی توصیه می شود. به علاوه کفی های مواج به واسطه جریان مواد سیال بر نقاط واکنش کف پا تاثیر می گذارند و با ماهیچه، رگ ها و تاندون ها سروکار دارند.
در کفش های تیز، کوچک ترین ضربه که به کفش وارد شود، مستقیماً به کمر منتقل می گردد. درحالی که در کفش های نوک گرد این ضربه ها گرفته می شود. در یک کفش مناسب، پاشنه و پنجه کفش باید گرد و خورده شود تا فشار را کم کند و انرژی زیادی از فرد هنگام راه رفتن گرفته نشود. نصب یک قالب مناسب در کفشی با این مشخصات باعث می شود، فرد احساس کند که در منزل نشسته و با غلتاندن پاهایش بر روی وردنه وریدهای پایش را استراحت می دهد.
آیا در هر نوع کفشی می توان از کفی های طبی استفاده کرد؟
کفش خریداری شده باید ویژگی های خاصی داشته باشد. امروزه تولید کننده ها دنبال مد و جنس ارزان قیمت هستند. کفش تولید شده فضای مناسبی برای نصب کفی های طبی ندارند و از کفش بیرون می زنند. کفش باید با رعایت اصول پزشکی ساخته شود و قالب طبی آن نیز توسط یک صنعت کار تهیه و در کفش تعبیه گردد.
چگونه از کفش های طبی مراقبت نماییم؟
امروزه به دلیل افزایش روز افزون قیمت مواد اولیه باعث شده که هر روز قیمت این نوع کفش ها روز به روز افزایش پیدا کند و مدت زمان سفارش و ساخت طولانی تر شود پس باید در مورد مراقبت و نگهداری بهتر و طول عمر بیشتر کفش ها به چند نکته آسان توجه کنیم.
1- حداقل هفته ای دوبار واکس بزنید.
2- چون برای ساخت کفش های طبی از چرم و مواد طبیعی استفاده می شود از شستن آن ها جدا خودداری نمایید.
3- در کفش های طبی معمولا از نوع و مدل ساق بلند و بندی استفاده می شود برای پوشیدن و در آوردن کفش، بندها را بیشتر باز کنید.
4- استفاده مکرر از کفش ها باعث ساییدگی زیره و تغییر حالت اولیه آن می شود که حتی اثر اصلاحی و درمانی آن را از بین می برد و به بدتر شدن وضعیت پا منجر می شود که باید تقریبا هر سه ماه یک بار جهت اصلاح آن مراجعه شود.
توجه:
متاسفانه آمار بیماران دیابتی رو به افزایش است و این بیماران برای این که در آینده دچار قطع عضو نشوند در کنار دیگر درمان ها نیاز به مراقبت از پا و استفاده از کفش مناسب دارند که این امر در این عزیزان خیلی لازم و ضروری به نظر می رسد.
منبع:تبیان
برای پیشگیری از مشکلات تکاملی پای کودکان، کفش اهمیت ویژه ای دارد. کفش نقش محافظ پای کودکان در برابر صدمات را بر عهده دارد، لذا پیش از راه افتادن کودک احتیاجی به آنها نیست.
کفش مناسب جهت بزرگسالان
کفش مناسب از پیدایش ناراحتی های پا جلوگیری می کند. کفش نامناسب باعث ناراحتی پا شده یا بیماری های آن را تشدید می کند.
هنگام خرید کفش باید به نکات زیر به خوبی توجه کنید:
1- ساختار کفش
جنس چرم برای کفش از همه مناسب تر است زیر چرم همانند پوست، هوا را عبور می دهد و قالب پای شما را به خود می گیرد.
- برای کودکان که رشد سریعی دارند. کفش های کتانی ارزان مناسب است. زیره کفش باید بادوام و قابل انعطاف بوده و عاج مناسب داشته باشد.
- کف کفش باید بالشتکی باشد تا ضربه های ناشی از راه رفتن روی سطوح سخت را خنثی کند.
- قوس کف کفش سبب می شود وزن بدن در سطح بیشتری پخش شود. فنرهای فولادی محکم تکیه گاه بیشتری فراهم می آورند.
- کفش های پاشنه بلند را نباید به مدت زیاد و یا برای پیاده روی طولانی پوشید زیرا علاوه بر فشردن انگشتان پا سبب می شوند که طرز قرار گرفتن بدن تغییر کرده و احتمال بروز کمردرد افزایش یابد.
در ارتباط با اندازه کفش نیز باید به نکات مهمی توجه کرد:
- فقط خود شما می توانید بگویید که کفش اندازه پایتان هست یا نه. اگر کفش به پایتان راحت نیست آن را نخرید.
- کفش های تنگ نپوشید، اگر در حال حاضر کفشی دارید که برای شما تنگ شده است، بدهید آن را قالب بزنند.
- از آنجا که پایتان با بالا رفتن سن شما پهن تر می شود در هر بار کفش خریدن حتماً آن را اندازه گیری کنید.
هر پا را جداگانه اندازه کنید. همیشه کفش را به اندازه پای بزرگتر خریداری کنید.
- همواره عصرها برای خریدن کفش مراجعه کنید زیرا در آن هنگام پاها در بزرگترین اندازه شان هستند.
- اندازه کفش به ساخت و مدل آن نیز بستگی دارد. در پوشیدن یک اندازه معین کفش پافشاری نکنید و کفشی را انتخاب کنید که برایتان راحت تر است.
- پنجه کفش باید به اندازه ای باشد که بتوانید انگشتان پایتان را آزادانه در کفش حرکت دهید.
- پاشنه پایتان باید به راحتی و به طور کامل در کفش قرار بگیرد. بغل کفش نباید دهان باز کند.
- اگر نتوانستید هیچ کفش مناسب پایتان پیدا کنید به پزشک مراجعه نمایید.
منبع: زن روز
پا یکی از ارگان های بدن است که نقش اساسی در سلامت کل بدن دارد و در طول روز فشارها و نیروهای زیادی از طریق پاها به مفاصل زانو، لگن و ستون فقرات منتقل می شود.
پای سالم باعث تحرک، فعالیت، شادابی و نشاط می شود و سلامت قلب و ریه و سایر ارگان ها را به همراه دارد.
پای مجروح باعث درد، لنگیدن و فشارهای نامناسب روی مفاصل زانو، لگن و ستون فقرات می شود، در نتیجه کاهش فعالیت روزانه و متعاقب آن، افزایش وزن و در نهایت بیماری های قلب و عروق و سایر اندام ها را به دنبال خواهد داشت. در طول فعالیت روزمره گاهی تا سی برابر وزن بدن به پاها فشار منتقل می شود.
شکل ظاهری پاها نقش زیادی در سلامت پا ایفا می کند، بنابراین ناهنجاری های انگشتان و غیر طبیعی بودن قوس کف پا می تواند باعث وارد آوردن فشار غیر قرینه به قسمت هایی از پا شود. در نتیجه، بروز زخم، تاول، میخچه، اختلال در راه رفتن و ساییدگی های غیرطبیعی کفش را به همراه دارد.
آرامش در راه رفتن باعث افزایش تحرک و نشاط شخص خواهد شد.
پوشیدن یک کفش مناسب و آگاهی از خصوصیات آن می تواند باعث اصلاح قوس های غیرطبیعی و کنترل فشارهای غیرقرینه روی پا شود و از درد و زخم و مشکلات بعدی جلوگیری کند.
یکی از ناهنجاری های شایع پا، هالوکس والگوس(hallux valgus ) یا انحراف انگشت شست پا به خارج و سوارشدن انگشتان روی یکدیگر است(مانند شکل مقابل). ایجاد استخوان های زاید در قسمت داخلی شست و ناراحتی در هنگام پوشیدن کفش و در نهایت کاهش فعالیت شخص از عوارض این حالت می باشد. می توان این عارضه را در مراحل اولیه با اقدامات مناسب کنترل کرد ولی در مراحل پیشرفته باید تحت عمل جراحی قرار گیرد.
صافی کف پا نیز یکی از ناهنجاری های شایع پا است که در مراحل اولیه با خستگی زودرس و درد ساق هنگام فعالیت و در سنین بالاتر با تغییر شکل پا و انگشتان و انحراف ساق پاها به خارج و درد زانو و کمر، باعث کاهش فعالیت شخص در سنین جوانی می شود.
تشخیص به موقع این عارضه و اصلاح نسبی آن با کفی ها و کفش های طبی می تواند تا حد زیادی از این عارضه ها جلوگیری کند.
پاهای بیماران دیابتی به علت بی حسی های موضعی مستعد زخم ها، تاول و بیماری های عفونی و قارچی است.
بنابراین مراقبت صحیح از پا می تواند باعث افزایش تحرک و ورزش شود که نشاط، شادابی و سلامت کلیه اندام های بدن به خصوص قلب و ریه را به دنبال دارد.
دکتر فرزاد کارگرزاده راوری - متخصص و جراح ارتوپدی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
بدون تردید کفش یکی از نخستین پوشیدنی هایی است که اجداد و نیاکان ما انسان های امروزی، به ضرورت ساخت آن پی بردند. کفش هایی که انسان های اولیه از آن ها به عنوان پوششی برای محافظت از پاهای شان در برابر هر گونه آسیب احتمالی استفاده می کردند بسیار متفاوت بوده از آن چه ما امروزه به عنوان کفش می پوشیم.
وارد یک فروشگاه کفش فروشی امروزی شوید و نگاهی به اطراف تان بیندازید؛ کفش های پاشنه بلند، کفش های بدون پاشنه، چکمه، کفش های پوست ماری، صندل و کفش های تخت چرمی انواع مدل هایی هستند که در ویترین این فروشگاه می بینید.
اگر چه به نظر می رسد که این کفش ها مدل های جدیدی هستند اما شاید برای تان جالب باشد بدانید که هیچ یک از این مدل های مختلفی که امروزه در کفش فروشی ها می بینید کمتر از 400 سال قدمت ندارند.
کفش در گذر زمان
شاید شنیده باشید که برخی از افراد بر این باورند کفشی که هر فردی می پوشد می تواند نشان دهنده ی جایگاه اجتماعی او باشد.این باور نیز ریشه در گذشته های دور دارد. از گذشته های خیلی دور یعنی حدود 5 هزار سال پیش مصری ها چیزهایی به عنوان پاپوش که تا حدودی شبیه کفش های امروزی بود به پا داشتند که در بردارنده ی حقایقی درباره ی وضعیت زندگی و طبقه اجتماعی آن ها بود.
کفش هایی که در گذشته می پوشیدند کفش هایی روباز و شبیه به صندل های امروزی بودند اما از آن جایی که مسیحی ها عقیده داشتند که کفش باید کاملا پاها را بپوشاند به تدریج پوشیدن کفش هایی در بین مردم مرسوم شد که کفش هایی روبسته بودند.
از آن جایی که در قرن چهاردهم میلادی، پیشرفت های به دست آمده در زمینه صنعت، زمینه ی مناسبی را به وجود آورد تا از آن پس از پارچه و چرم برای ساخت کفش استفاده شود بسیاری، قرن چهاردهم میلادی را نقطه عطفی برای رواج مُد در میان انسان ها می دانند.
جالب است بدانید که کفش های نوک تیز از اولین مدل های کفش های چرمی بودند که قدم به دنیای مُد گذاشتند و همه ی افراد پوشیدن کفش های نوک تیز را نشان دهنده شخصیت اجتماعی افراد می دانستند. اما در قرن پانزدهم کفش های نوک پهن جایگزین کفش های نوک تیز شدند.
یکی از کفش هایی که پوشیدن آن ها در آن زمان در بین خانم ها متداول و مرسوم بود کفش هایی بودند که به اصطلاح به آن ها کفش ونیزی گفته می شد.
تا سال 1800 میلادی کفش ها به گونه ای طراحی و ساخته می شدند که هیچ تفاوتی بین پای راست و پای چپ وجود نداشت تا این که به تدریج کفش های استانداردی جایگزین این کفش ها شدند که هر لنگه از آن ها به طور اختصاصی برای پاهای چپ و راست طراحی و ساخته می شد.
در گذشته بسیاری از افراد بر این باور بودند که با پوشیدن کفش های پاشنه بلند می توانند به همه نشان بدهند که از قدرت بیشتری برخوردار هستند.
اگرچه پیش از قرن هجدهم میلادی پوشیدن کفش هنوز چندان در بین همه مردم مرسوم نبود اما از آن پس با وجود چرخ خیاطی و همچنین تولید پارچه های ارزان قیمت، کفش در مقایسه با قبل بسیار ارزان شد و به این ترتیب زمینه مناسبی فراهم شد تا از آن پس همه افراد بتوانند پوشیدن کفش را تجربه کنند.
بدون شک مدل های مختلف کفش هایی که پوشیدن آن ها در هر منطقه ای متداول و مرسوم است برگرفته از محیط زندگی افراد و فرهنگ و باورهای حاکم بر آن جامعه است.
اگرچه این روزها صنعت تولید کفش مراحل بسیار مهمی را پشت سر گذاشته و در مقایسه با گذشته از پیشرفت قابل توجهی برخوردار شده، اما همچنان در برخی از کشورها، مردم هنوز پا برهنه راه می روند!
کفش هایی از جنس LED
یک طراح ایتالیایی کفش های جدیدی را طراحی کرده است که در ساخت آن ها از نوارهای باریک LED استفاده شده است.
در ساخت این کفش از مواد الکترولومینسانس استفاده شده است. از اول ماه فوریه سال جدید میلادی این کفش ها به قیمت 1650 دلار به فروش گذاشته می شود.
این کفش ها که از قابلیت شارژ برخوردار است در تاریکی می درخشند.
بنابراین شما می توانید بدون نیاز به داشتن یک منبع نور در تاریکی با این کفش ها قدم بزنید و از نور آن برای روشنایی محدوده اطراف خود استفاده کنید. بسیاری بر این باورند که این کفش ها نسل جدیدی از کفش ها هستند که می توان آن ها را ترکیبی از نیازهای اولیه انسان ها با جدیدترین تحولات دنیای فناوری به شمار آورد.
در تهیه کفش به چه نکاتی توجه کنیم
مهم ترین وظیفه ی کفش حفاظت از پا و ممانعت از آسیب رسیدن به آن است ولی متاسفانه بسیاری از کفش ها به پا آسیب می رسانند. کفش نامناسب یکی از علل مهم بسیاری از بیماری های پا است و می تواند موجب بروز بیماری هایی مانند انحراف شست پا، ساییدگی شست پا، میخچه، انگشت چکشی و فرو رفتن ناخن در انگشت شود. کفش جدای از زیبایی باید با دوام و راحت هم باشد.مهم ترین معیارهایی که موقع تهیه ی کفش باید به آن ها دقت کنیم عبارت هستند از:
* هر چه سن شما بالاتر می رود اندازه ی پای شما بزرگ تر می شود. پس هر بار که کفش می خرید آن را امتحان کنید.
* خانم ها نباید کفش های با پاشنه ی بلندتر از پنج سانتی متر بپوشند.
* کفش را در عصرها بخرید چون عصرها پای شما بزرگ تر است.
* کفش باید هم در ناحیه پنجه و هم در ناحیه پاشنه فیت و اندازه پای شما باشد.
* هر دو کفش چپ و راست را پوشیده و امتحان کنید. در بسیاری از مردم اندازه ی پاها با هم متفاوت است. کفش را به اندازه ی پای بزرگ تر بخرید و در داخل کفشی که پای کوچک تر در آن می رود یک کفی نازک بگذارید.
* وقتی برای امتحان کردن کفش سرپا می ایستید باید در جلوی کفش و در جلوی بلندترین انگشت شما یک سانتی متر فضای خالی وجود داشته باشد.
* با کفش چند قدم راه بروید تا از راحت بودن آن مطمئن شوید.
* هیچ وقت معیار شما برای انتخاب اندازه کفش شماره ای که روی آن نوشته شده است نباشد. این اندازه ها بر حسب شکل و سازنده کفش متفاوت است. همیشه کفش را به پا کرده و امتحان کنید.
* کفشی را انتخاب کنید که تا حد امکان به شکل پای تان باشد.
* مطمئن شوید پنجه کفش تان به اندازه ی پنجه پای تان بوده و تنگ نباشد. پنجه پهن ترین قسمت پا و کفش است. کفش های نوک تیز و با پنجه تنگ نخرید.
* هیچ وقت کفش تنگ نخرید و فکر نکنید کفش به تدریج و با پوشیدن، جا باز می کند.
* پاشنه پا در عین این که باید در کفش احساس راحتی کند، باید فیت هم باشد. پشت کفش باید پاشنه پای تان را کاملا دربر گرفته و اجازه ی سُرخوردن و حرکت در کفش را به آن ندهد. در حین راه رفتن نباید پاشنه ی پای تان از کفش بیرون بیاید.
* وقتی پای تان در کفش است باید بتوانید به راحتی انگشتان پای تان را خم و راست کنید.
کفش بچه ها
بچه ها تا زمان راه رفتن نیاز به کفش ندارند. کفش بچه باید نرم و قابل انعطاف باشد. پنجه ی آن باید به اندازه ی کافی پهن و جادار باشد که انگشتان پا به راحتی در آن خم و راست شوند و جا برای رشد پنجه داشته باشد. اگر طول کفش بچه را به اندازه ی عرض یک انگشت بلندتر تهیه کنید جا برای رشد شش ماه پا خواهد داشت. پای بچه را به طور مرتب برای علایم فشار کفش مثل قرمزی، پینه و یا تاول نگاه کنید. برای بچه های کوچک کفش های چکمه ای نخرید چون پوشیدن آن ها برای شان مشکل است.کفش خانم ها
بهترین کفش برای خانم ها کفش با پاشنه ی 2 تا 3 سانتی متر با یک پنجه ی پهن است. هرچه پاشنه بلندتر باشد فشار بیشتری را به پنجه وارد می کند. بسیاری از کفش های پاشنه بلند پنجه های باریک هم دارند و این وضعیت شرایط را برای پنجه و انگشتان پا بدتر می کند.سایت تبیان
شاید بسیاری از افراد ناخن را قسمتی کم ارزش در بدن یک انسان تصور کنند اما در واقع نقش بسیار زیادی در زیبایی دست و پا دارد. پزشکان با بررسی ناخن می توانند به تعدادی از بیماری های سیستمیک در افراد پی ببرند. همچنین ناخن در کار کرد انگشتان و حفاظت از بافت نرم دست و پا نقش مهمی دارد و از همه مهم تر در صورتی که ناخن دچار بیماری و یا عفونت گردد، درد بسیار شدیدی به وجود خواهد آورد که آسایش را از بین می برد.
ناخن نیز مانند هر عضو دیگری از بدن در معرض بسیاری از عوامل بیماری زا قرار دارد: باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها، عوامل شیمیایی و فیزیکی،...، همچنین گاهی یک عامل بیماری زا تنها ناخن را مورد تهاجم قرار می دهد و در آن ایجاد بیماری می کند و گاهی یک بیماری که قسمت های دیگر بدن را مبتلا کرده، به ناخن نیز گسترش پیدا می کند. با این وجود می توان گفت به طور کلی بیماری های ناخن خیلی شایع نیستند.
"گفته می شود در بانوان، شیوع بیماری های پا و ناخن، بسیار شایع تر از آقایان است".
دکتر رحیمی معتقد است؛ جدا از مساله وراثت، آنچه بیش از سایر موارد، زنان را درگیر این مساله می کند، استفاده ازکفش های پاشنه بلند و نوک باریک است، به همین جهت شیوع اعمال جراحی پا در آن ها 15 برابر بیشتر از آقایان است.
این جراح پا معتقد است؛ کفش های پاشنه بلند و نوک باریک، یکی از عوامل اصلی تغییر شکل یافتن پنجه پا است، به عنوان مثال بیماری هالوکس و الگوس یا همان (قوز شست) که ناشی از انحراف شست پا به سمت سایر انگشتان است، ناشی از پوشیدن همین کفش ها است.
همچنین دکتر رحیمی خاطرنشان می کند: پیدایش میخچه های دردناک در انگشتان کف پا (پنجه) و فرو رفتن ناخن در گوشت انگشت (به خصوص شست) می تواند ناشی از همین نوع کفش ها باشد؛ هرچند که در آقایان، بیشتر به علت صدمات حین ورزش رخ می دهد.
گفتنی است؛ اغلب دردهای پاشنه پا به علت اشکال در کف و پاشنه کفش است. این جراح پا می افزاید: کفش های تخت و بدون پاشنه، از عوامل ایجاد خار پاشنه و التهاب تاندون آشیل در قسمت خلفی پاشنه است.
وی متذکر می شود: کفش هایی که پنجگی آن سفت و غیرقابل انعطاف است، فشار زیادی را به پاشنه پا منتقل می کند که باعث ایجاد درد در ناحیه تاندون آشیل می شود.
دکتر رحیمی درباره کفش های گران قیمتی که درون پاشنه آن ها، از هوا پر شده است، متذکر می شود: این نوع از کفش ها نیز باعث می شوند فشار غیرمعمولی به ناحیه تاندون آشیل در پشت پاشنه پا وارد شود. پس هیچ گاه نباید این گونه فکر کرد که کفش های گران قیمت، فاقد هرگونه عیب و نقص می باشند.
پاهای صاف، قوس زیاد
اگر پاهای شما صاف یا دارای قوس زیادی هست به هر حال متعادل نیستند .دکتر شاپیرو می گوید" قوس زیاد مانند 3 پایه می ماند که 1 پایه آن در پاشنه و دوتای دیگر در قسمت زیر قرار دارد. اگر پای شما قوس زیادی دارد، مشکلات مکانیکی ای در پا وجود دارد چون ما نوع پای خود را به ارث می بریم پس پای صاف یا قوس زیاد معمولا ژنتیکی است و نمی توان از آن جلوگیری کرد. اگر احساس درد می کنید به یک پزشک متخصص پا مراجعه کنید تا ببینید، چنین شرایطی را دارید یا نه به خصوص اگر سابقه خانوادگی دارید.
درد انگشتان پا
طبق انجمن پزشکی پا در آمریکا، 87 درصد زنان از پا درد ناشی از پوشش بد کفش ها رنج می برند. قطعاً وقتی یک خانم کفش غیر راحتی یا پاشنه بلند می پوشد مستعد درد پا یا انگشت پا می باشد. نکته این جا است که باید دید پس از مدتی نپوشیدن این نوع کفش ها باز هم این درد وجود دارد یا خیر.
دکتر کلین توصیه می کند که این کفش ها را در بیاورید و ببینید که پاهای شما بدون آن، چه احساسی دارند و آیا باز هم درد می کنند یا خیر. وقتی احساس می کنید روی یک سطح نوک تیز راه می روید، درد را به پاهای خود وارد می کنید مثل این که روی سنگ مرمر راه می روید، و جرات شما بیشتر شده است، این نشان می دهد که شما شرایط بی خطر و درمان پذیری دارید که با درد بین انگشتان پا مشخص می شود.
پینه پا (bunion)
دکتر مورین می گوید"بارها شده که استخوان ها از جای خود حرکت کرده اند. در مورد پینه پا، این منطقه از استخوان و مفصل بین پا و استخوان شست حرکت می کند و می تواند بسیار دردناک باشد. طبق معمول، شما می توانید کفش خود را عوض کنید یا با یک پارچه دور آن را ببندید اما در شرایط خاص ممکن است نیاز به جراحی نیز باشد. با این که هرچه زودتر به دنبال درمان بروید بهتر است اما پینه پا یک مورد موضعی است. ژنتیک هم ممکن است نقش داشته باشد بنابراین ممکن است زمینه رشد پینه پا را داشته باشید.
ناخنک ( Ingrown Nail )
رشد و نفوذ ناخن به گوشت و بافت نرم زیرین این حالت را ایجاد می کند، که در شست پا بیشتر دیده می شود. کفش تنگ و اصلاح نا مناسب ناخن از علل آن هستند. این بیماری دردناک است و احتمال عفونت در آن بالا است.
عفونت های قارچی ( Onychomycosis)
قارچ ها نزدیک به نیمی از بیماری های ناخن را ایجاد می کنند و درمان شان آسان نیست. در این موارد ذراتی debris به رنگ های مختلف در زیر ناخن پدید می آیند که ضمن جدا کردن ناخن از بستر آن (onycholysis)، بسته به نوع قارچ موجب تغییر رنگ ناخن عمدتا به رنگ های سفید، زرد، قهوه ای یا مشکی می شوند. با رشد بیشتر قارچ، بافت و نمای ظاهری ناخن تغییر می کند. در صورت عدم درمان و با تجمع بیشتر debris صفحه ناخن به تدریج خرد شده، کاملا از بستر ناخن جدا می شود.
رعایت نکردن بهداشت فردی و پدیکور یا مانیکور نامناسب ازعلل مستعد کننده ابتلا می باشند. Onychomycosis در انگشتان پا تا چهار برابر بیشتر دیده می شود.
دکتر کلین می گوید: ناخن قارچی باید طی دو هفته به خوبی درمان شود. این بیماری یکی دیگر از مشکلات مربوط به باکتری است. هنگامی که قارچ ها زیر ناخن می روند، دوست دارند که جا خوش کنند. افزایش سن، جراحت ناخن، بوی عرق پا، گردش بد خون، نظافت نادرست، قارچ پا و کم شدن سیستم دفاعی بدن، همه به ناخن قارچی مربوط می شوند.
قارچ انگشتان پا و بیماری دیابت
هنگامی که پا دچار خارش می شود، پوسته پوسته شده و احساس سوزشمی کنید، این علائم بیشتر علائم قارچ انگشتان پا را نشان می دهند. با این که شرایط جالبی نیست اما واقعاً با کرم ها یا لوسیون های ضد قارچی درمان می شود. اگر قارچ انگشتان پا از بین نرفت و خوب نشد، علامت این است که بیمار دیابت دارید.
رابرت کلین دکتر و متخصص پا پزشکی، دارای بورد جراحی پا در کلینیک پا درمانی و ارتوپدی کلوم و کارنی می گوید" بیماران دیابتی نمی توانند با باکتری و قارچ ها خوب مبارزه کنند و مستعد عفونت های قارچی هستند"
قارچ انگشتان پا به خصوص ضعیف شدن سیستم دفاعی بدن و عفونت قارچی مزمن ممکن است از علائم دیابت باشند.
پیشگیری بسیار آسان تر از درمان است. برای پیشگیری لازم است ناخن ها همیشه خشک و تمیز نگاه داشته شوند. جوراب ها را باید مرتب تعویض نمود. همچنین باید از آسیب به پوست و بافت اطراف ناخن جدا پرهیز شود. در هنگام پدیکور یا مانیکور کردن ناخن پا و دست نباید کوتیکول را برداشت.
فرو رفتگی ناخن پا در گوشت
ناخن فرورفته پا (ingrown toenail) ، هنگامی رخ می دهد که ناخن پا به درون پوست رشد می کند.
این عارضه ممکن است کاملا دردناک باشد و عفونی شود، بنابراین مهم است که به محض تشخیص ناخن فرورفته مراقبت فوری از آن به عمل آید.
این اقدامات را برای درمان ناخن فرورفته انجام دهید:
* سه تا چهار بار در روز پا را در آب گرم بخیسانید.
* هنگامی که پا را نخیسانده اید، پنجه پا را پاک و خشک نگهدارید.
* در هنگامی که این عارضه در حال بهبود یافتن است، صندل های جلو باز بپوشید. اگر حتما باید کفش بپوشید، کفش راحتی را انتخاب کنید که به پنجه پایتان فشار نیاورد.
* به دقت یک برش از یک تکه کوچک از پنبه پاک یا نخ دندان موم دار را بین پوست و ناخن پا قرار دهید. هر روز این پانسمان را عوض کنید.
* از یک مسکن معمولی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تخفیف درد استفاده کنید.
* معمولا در طول دو یا سه روز باید علائم بهبودی را مشاهده کنید. در غیر این صورت با دکترتان تماس بگیرید.
منبع :تبیان