شکستگی و پلاتین

امروزه بسیاری از شکستگی ها با عمل جراحی درمان میشوند و در اغلب این شکستگی ها برای بیحرکت کردن قطعات شکسته شده از وسایل فلزی استفاده میشود که به آنها ایمپلنت Implant میگویند. از انواع مختلفی از ایمپلنت ها استفاده میشود که در باره آنها به تفصیل در مقالات دیگر صحبت شده است ولی آیا این وسایل فلزی بعد از جوش خوردن شکستگی باید همچنان در بدن باقی بمانند یا باید خارج شوند.

جنس پلاتین از چیست

در ابتدا بهتر است این نکته روشن شود که گرچه بسیاری از مردم به این وسایل فلزی، پلاتین میگویند ولی جنس این ایمپلنت ها از پلاتین یا طلای سفید نیست. این وسایل اکثرا از آلیاژی از فولاد بنام فولاد ضد زنگ Stainless steel ساخته شده که ترکیبی از آهن، کروم و نیکل است. بدن انسان با این آلیاژ سازگار بوده و نسبت به آن واکنشی نشان نمیدهد. این آلیاژ همچنین در داخل بدن انسان دچار خوردگی نمیشود. گاهی از اوقات از تیتانیوم هم برای ساختن ایمپلنت ها استفاده میشود.
ایمپلنت هایی که قسمت اعظم آنها در خارج از بدن انسان قرار دارند عموما بعد از جوش خوردن شکستگی خارج میشوند.

از چه پلاتین هایی در عمل جراحی شکستگی استخوان استفاده میشود

اکسترنال فیکساتور

اکسترنال فیکساتور ها از این دسته اند. این وسایل معمولا بعد از گذشت چند هفته تا چند ماه به توسط پزشک معالج و در کلینیک ( بدون نیاز به بیهوشی) خارج میشوند.

وسیله دیگر پین است که پزشک جراح از آن برای بیحرکت کردن شکستگی ها استفاده میکند. گاهی اوقات بخصوص در شکستگی های دست، بعد از جراحی سر پین در خارج از پوست باقی میماند. در این موارد پس از گذشت چند هفته که قطعات شکسته شده به اندازه کافی به یکدیگر میچسبند پین ها در کلینیک به توسط پزشک ارتوپد خارج میشوند.

پیچ ها اگر به تنهایی در داخل استخوان ها بکار برده شوند معمولا نیازی به خارج شدن نداشته و میتوانند تا آخر عمر بدون ایجاد مشکلی در بدن باقی بمانند. در مواردی که سر پیچ زیر پوست باشد و بیمار را اذیت کند ممکن است نیاز به خارج کردن آن باشد. بعضی از پیچ ها همیشه بطور موقت گذاشته میشوند و بعد از مدتی باید خارج شوند. مثلا در دررفتگی مفصل پایینی بین تیبیا و فیبولا پزشک جراح این دو استخوان را پس از جااندازی با یک پیچ به یکدیگر متصل میکند. این پیچ معمولا پس از شش هفته از مچ پا خارج میشود.


         دو عدد پین در مچ دست

انواع پلاک

پلاک ها از ایمپلنت هایی هستند که از آنها برای بیحرکت کردن شستگی ها استفاده میشود. از این وسایل برای بیحرکت کردت شکستگی های بازو، ساعد، لگن، ران و ساق استفاده میشود. پلاک ها از استخوان محکم ترند.

بنابراین پس از جوش خوردن شکستگی نیروهایی که به استخوان وارد میشود همچنان به توسط پلاک روی استخوان جذب میشود. این پدیده موجب میشود تا در دراز مدت استخوان تحت فشار و نیروهای خارجی قرار نگیرد. در ظاهر امر این چیز خوبی است ولی اینطور نیست.

استخوان ها برای قوی ماندن نیاز دارند تا مرتبا تحت فشار و نیروهای خارجی ( نیروی وزن و عضلات) قرار گیرند و در صورتیکه این نیروها به استخوان وارد نشوند در آنها پوکی ایجاد میشود. علت پوکی استخوان در کسانی که مدت زیادی در بستر استراحت میکنند و یا در فضانوردانی که کمتر تحت تاثیر نیروی جاذبه هستند هم همین است.
بنابراین باقی ماندن پلاک در اندام به مدت زیاد موجب پوکی استخوان میشود. این پدیده بخصوص در ران و ساق دیده میشود و در لگن، بازو و ساعد کمتر وجود دارد. بنابراین تمام پلاک های ران و ساق بعد از اینکه شکستگی آنها جوش خورد و محکم شد باید خارج شوند. این زمان معمولا بین یک و نیم تا دوسال است. پس از این مدت پزشک جراح از استخوان عکس برداری میکند و اگر تشخیص داد که شکستگی به اندازه کافی محکم شده و دیگر نیازی به پلاک ندارد باید آنرا از بدن خارج کرد.

در مورد اندام فوقانی این روند صورت نمیگیرد. پلاک های بازو یا ساعد حتی بعد از جوش خوردن شکستگی نیازی به خارج شدن ندارند مگر اینکه بیمار ورزش های سنگین و ضربه ای مانند ورزش های رزمی را انجام دهد. در این بیماران بهتر است پلاک های بازو و ساعد هم خارج شوند.
گاهی اوقات خارج کردن پلاک بازو یا ساعد از گذاشتن آنها مشکل تر بوده و به علت نزدیک بودن پلاک و عصب اندام، در موقع خارج کردن پلاک ممکن است به عصب آسیب برسد. بنابراین حتی الامکان از خارج کردن پلاک های بازو و ساعد اجتناب میشود مگر اینکه واقعا نیاز به این کار باشد.

نیل ها یا میله های داخل استخوانی در ران و ساق هم مانند پلاک ها بهتر است بعد از جوش خوردن کامل شکستگی خارج شوند. البته این ایمپلنت ها مانند پلاک ها موجب پوکی استخوان نمیشوند و تاکید زیادی برای خارج کردن آنها از ران و ساق نیست.

میله داخل استخوانی درشت نی

در چه موارد دیگری پلاتین بعد از جراحی شکستگی باید خارج شود

در موارد زیر جدای از اینکه از چه ایمپلنتی استفاده شده است بعد از جوش خوردن شکستگی، ایمپلنت را خارج میکنند

فشار موضعی پیچ و پلاک

اگر قسمتی از ایمپلنت از استخوان بیرون زده و برجسته باشد و این بیرون زدگی زیر پوست لمس شده و بیمار را اذیت کند یا بر روی مفصل کناری یا عروق و اعصاب یا تاندون ها یا عضلات اطرافش فشار آورده، مانع کارکرد مناسب آنها شود این ایمپلنت باید به توسط عمل جراحی از بدن خارج شود.

جابجا شدن پلاتین

اگر ایمپلنت از جای خود جابجا شود و بعد از جابجایی مشکلات حالت قبل را بوجود آورد باید خارج شود

 عفونت استخوان

گاهی اوقات محل جراحی عفونت میکند. در این موارد میکروب ها به سطح فلزی ایمپلنت چسبیده و غشایی در اطراف خود ترشح میکنند که مانع از نفوذ آنتی بیوتیک ها میشود. این پدیده موجب میشود درمان عفونت مشکل شود. در این موارد اگر ایمپلنت در جای خود محکم باشد و قطعات شکسته شده را به خوبی در جای خودشان نگه داشته باشد و شکستگی جوش نخورده باشد پزشک جراح ایمپلنت را خارج میکند.

در مورد ذکر شده اگر شکستگی هنوز جوش نخورده باشد پزشک معالج صبر میکند تا جوش خوردگی کامل شود و سپس ایمپلنت را خارج میکند. اگر ایمپلنت بکار رفته قطعات شکسته شده را محکم نگرفته باشد حتی با وجود جوش نخوردن شکستگی باید خارج شود. در این موارد پزشک جراح پس از خارج کردن ایمپلنت، برای بیحرکت کردن قطعات شکسته شده معمولا از اکسترنال فیکساتور استفاده میکند.

منبع : ایران ارتوپدی

شکستگی استخوان در بچه ها

به علت تفاوت هایی که در شکل، اندازه، مواد تشکیل دهنده، نیروهایی که به استخوان وارد میشوند و رفتار در بین کودکان و بزرگسالان وجود دارد شکستگی ها در این گروه سنی با بزرگسالان قدری متفاوت است. شکستگی ها در کودکان میتوانند به اشکالی بروز کنند که در بزرگسالان دیده نمیشوند. این اشکال عبارتند از شکستگی ترکه تری قوس برداشتن استخوان شکستگی ناشی از فشار طولی شکستگی صفحه رشد شکستگی ناشی از کودک آزاری شکستگی ترکه تری بافت استخوانی در کودکان قدرت ارتجاعی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارد. همچنین محتوای آب استخوان بچه ها از بزرگسالان بیشتر است. در بزگسالان رفتار استخوان در مقابل نیروهایی که بر آن وارد میشود مانند رفتار شاخه خشک درختی است که قصد خم کردن آنرا داریم. وقتی دو طرف شاخه خشک درختی را میگیریم و آنرا خم میکنیم شاخه در ابتدا قوس برداشته و خم میشود. اگر در این حال شاخه را رها کنیم شکل آن دوباره به حالت اول برمیگردد. اگر نیرویی که به دو طرف شاخه چوب وارد میکنیم از حد تحمل چوب فراتر رود چوب به ناگهان شکسته شده و به دو قطعه کاملا جدا از هم تبدیل میشود.          شکستگی گرین استیک در انتهای پایینی استخوان اولنا  در بچه ها اما رفتار استخوان قدری متفاوت بوده و شبیه خم کردن یک شاخه زنده و تر و تازه درخت است. شما به سختی میتوانید این شاخه را بشکنید. شاخه در ابتدا خم میشود. با اعمال نیروی بیشتر ممکن است طرف محدب شاخه شکسته شده و فیبرهای تشکیل دهنده آن از هم جدا شوند ولی در طرف مقعر تداوم فیبرهای شاخه درخت باقی میماند . پس در این موارد شکستگی کامل نیست. شکستگی در استخوان های بلند کودکان مثل استخوان های ساعد و ساق هم معمولا به این الگو شبیه است به همین خاطر به این توع شکستگی ترکه تری یا گرین استیک Green stick میگویند.                       شکستگی گرین استیک در استخوان رادیوس ( فلش) و شکستگی بصورت قوس برداشتن در استخوان اولنا تفاوت دیگر بچه ها با بزرگسالان اینست که پریوست یا ضریع استخوان ( پرده بافتی که دورتادور استخوان ها را میپوشاند) در بچه ها کلفت تر و محکم تر از بزرگسالان است. بنابر این در هنگام شکسته شدن استخوان بچه ها این پرده کمتر پاره شده و چون دور استخوان را گرفته از جابجا شدن قطعات استخوان جلوگیری میکند ( مانند وقتی که یک استوانه چوبی را در داخل یک شلنگ آب قرار دهیم و سپس چوب را با ضربه از بیرون از وسط بشکنیم. شلنگ آب سالم مانده و مانع از جابجا شدن دو قطعه شکسته شده چوب میشود). شکستگی های ترکه تری هم نیاز به جااندازی دارند. بعضی از پزشکان معتقدند برای اینکه بتوان دو استخوان شکسته شده را بطور صحیح در امتداد هم قرار داد باید ابتدا شکستگی ترکه تری را به یک شکستگی کامل تبدیل کرده و سپس جااندازی انجام شود. قوس برداشتن استخوان به علت ساختار ویژه بافت استخوانی در بچه ها، وقتی نیرویی از خارج به یک استخوان بلند وارد میشود ممکن است بجای شکستن آن موجب شود استخوان در تمام طول خود بصورت یک کمان درآمده و قوس بردارد. به این وضعیت تغییر شکل پلاستیکی Plastic deformity میگویند. درمان این شکستگی ها معمولا بصورت بسته انجام شده و نیازمند مانورهای خاصی است.   شکستگی استخوان ناشی از فشار طولی گاهی اوقات نیروی بیرونی در امتداد طولی به استخوان بچه وارد میشود. در استخوان های رادیوس ( زند اعلی) و تیبیا ( درشت نی) این نیروهای طولی میتوانند موجب شکل خاصی از شکستگی شوند که به آن شکستگی باکل یا توروس Buckle fracture یا Torus fracture میگویند. در این شکستگی ها که در انتهای پایینی استخوان های رادیوس و تیبیای بچه ها ایجاد میشود یک طرف استخوان در هر فرو رفته و چین برمیدارد. این شکستگی ها نیاز به جااندازی نداشته و فقط باید اندام به مدت چند هفته با گچ بیحرکت شود.  شکستگی باکل در انتهای پایینی استخوان رادیوس       شکستگی باکل در انتهای پایینی استخوان نازک نی شکستگی صفحه رشد در دو انتهای استخوان های بلند و در قسمتی از بسیاری از استخوان های کوتاه تر بچه ها قسمتی از استخوان بصورت بافتی شبیه غضروف است که به آن صفحه رشد میگویند. صفحه رشد در هنگام بلوغ تبدیل به استخوان شده و دیگر دیده نمیشود. قدرت صفحه رشد معمولا از خود استخوان کمتر است و هنگامی که به استخوان کودک نیروی زیادی وارد میشود ممکن است صفحه رشد دچار شکستگی شود. شکستگی ناشی از کودک آزاری متاسفانه کودکان گاهی اوقات مورد ضرب و شتم سرپرست خود قرار میگیرند. نزاع های خانوادگی، معتاد بودن پدر و مادر و ناهنجاری های روحی دیگر موجب میشود تا کودک بیشتر در معرض شکستگی های ناشی از بدرفتاری Child abuse قرار گیرد. وقتی یک کودک دچار شکستگی شده است در موارد زیر باید به کودک آزاری مشکوک شده و در صورت شک قوی باید حتما مراتب را به نیروی انتظامی اطلاع داد سن کودک زیر سه سال باشد شکستگی در استخوان های ران، ساق، بازو یا جمجمه باشد والدین کودک اطلاعات متناقضی راجع به نحوه شکستگی ارائه میدهند وجود شکستگی های متعدد در نقاط مختلف بدن همراه با کبودی و خونمردگی در نقاط متعدد بدن وقتی که دو شکستگی در یک یا دو اندام بیمار وجود داشته باشد که یکی تازه و یکی کهنه تر باشد وجود یک سرپرست با رفتار نامتعادل مانند فرد معتاد یا الکلی یا با رفتار ضد اجتماعی در خانواده در موارد شک به شکستگی های ناشی از کودک آزاری میتوان برای مشخص کردن دیگر نقاط احتمالی شکسته شده که ممکن است با معاینه مشخص نشوند از اسکن رادیوایزوتوپ Bone scsn استفاده کرد. منبع : ایران ارتوپدی

شکستگی ها را میتوان از یک نظر به دو دسته باز و بسته تقسیم بندی کرد. شکستگی های باز استخوان شکستگی باز به دسته ای از شکستگی ها میگویند که در آنها بر اثر زخمی که ایجاد شده، محل شکستگی به فضای بیرون راه پیدا کرده است. این فضای بیرون لزوما بیرون از بدن نیست. بطور مثال اگر شکستگی استخوان لگن طوری باشد که استخوان شکسته شده دیواره روده را پاره کند و به داخل فضای روده برود آنرا شکستگی باز مینامند و یا هنگامی که یک دنده شکسته شده بافت ریه را سوراخ کرده و به داخل کیسه های هوایی ریه برود در واقع با فضای بیرون ارتباط پیدا کرده و نام شکستگی باز را به خود میگیرد. مثال ساده این شکستگی ها وقتی است که لبه تیز قطعه شکسته شده پوست را سوراخ کرده و از آن بیرون میزند. در این حال زخمی ایجاد شده و این زخم استخوان را به فضای بیرون ارتباط میدهد. توجه به این نکته مهم است که وجود یک زخم پوستی هر چند وسیع و بزرگ بر روی محل شکستگی اندام لزوما به معنای باز بودن شکستگی نیست. در این موارد اگر زخم پوستی به محل شکستگی راه نداشته باشد آنرا شکستگی باز نمیدانند. برعکس، ممکن است پوست روی یک استخوان شکسته شده فقط یک سوراخ کوچک داشته باشد ولی این سوراخ به محل شکستگی راه داشته باشد در این حال شکستگی را باز میدانند. اهمیت این دسته از شکستگیها اتفافا همین ارتباط فضای بیرون و داخل است چون از همین راه است که میکروبها میتوانند به محل شکستگی وارد شده و موجب عوارض متعددی مثل عفونت در آن ناحیه شوند. احتمال عفونت در شکستگی های بسته بسیار کم است مگر اینکه عمل جراحی در محل شکسته شده انجام شده باشد. خطر دیگری که در این دسته از شکستگیها وجود دارد و اهمیت آنها را بیشتر میکند، احتمال خونریزی از محل زخم است. به بیان دیگر این احتمال وجود دارد که مقدار زیادی از خون بدن از طریق همین زخم از دست برود. شکستگی های باز را بر طبق تقسیم بندی گاستیلو و آندرسون Gustilo- Anderson به سه گروه تقسیم میکنند گروه یک : در این گروه طول زخم ایجاد شده کمتر از یک سانتیمتر است. زخم تمیز بوده و آسیب عضلات مختصر است. شکستگی ها ساده هستند گروه دو : در این گروه طول زخم بین یک تا ده سانتیمتر است. آسیب عضلات و دیگر بافت های نرم وجود دارد ولی شدید نیست. شکستگی ممکن است چند تکه ای باشد. گروه سه : در این گروه طول زخم بیش از ده سانتیمتر است. زخم آلوده بوده و آسیب بافت های نرم مانند عضلات و عروق و اعصاب زیاد است. شکستگی ها غالبا چند تکه ای هستند. این گروه خود به سه دسته تقسیم میشود. A : موقعی است که جراح میتواند عضلات و پوست اندام را بر روی استخوان شکسته شده قرار داده و زخم را بخیه کند. B : موقعی است که عضلات و پوست اندام چنان از بین رفته اند که نمیتوان زخم را بخیه کرد و برای پوشاندن روی استخوان نیاز به جراحی ترمیمی و پیوند پوست و عضله وجود دارد. C : موقعی است که آسیب عروقی بوجود آمده در اندام چنان شدید است که برای زنده ماندن اندام نیاز به جراحی عروق وجود دارد.  شکستگی های بسته استخوان  در این شکستگیها، پوست روی محل شکستگی سالم است. ممکن است در حین حادثه این پوست کمی خراشیده شود و یا زخمی در پوست ایجاد شده باشد ولی در شکستگی بسته، زخم به محل شکستگی راه ندارد و به بیان دیگر محل شکستگی به فضای بیرون راه پیدا نکرده است. احتمال عفونت در این شکستگیها کم است و اگر هم خونریزی در محل شکستگی ایجاد شود در محل میماند و از بدن خارج نمیشود. منبع : ایران ارتوپدی

تقسیم بندی شکستگی

شکستگی ها را میتوان بر اساس شکلشان یعنی آنطوری که در تصویر رادیولوژی دیده میشوند به چند دسته تقسیم کرد. دانستن شکل شکستگی فقط برای تقسیم بندی کردن نبوده و اهمیت بیشتری دارد. شکل شکستگی میتواند به ما کمک کند تا بفهمیم نوع و چگونگی ضربه ای که موجب شکستگی شده به چه صورتی بوده است. بطور مثال شکستگی های عرضی بر اثر نیروهایی ایجاد میشوند که یک استخوان را خم میکنند در حالیکه شکستگی های مارپیچی بر اثر وارد شدن نیروهای چرخشی ایجاد میشوند. گاهی اوقات شکل شکستگی به پزشک معالج کمک میکند تا بتواند بهترین روش برای جااندازی را انتخاب کند. شکل شکستگی به پزشک میگوید که آیا این شکستگی بعد از جاافتادن پایدار میماند یا تمایل دارد تا دوباره جابجا شود. بطور مثال شکستگی های عرضی بعد از جااندازی پایدار هستند ولی در شکستگی های مارپیچی یا مایل، دو سر شکسته شده استخوان بعد از جاافتادن به هم گیر نمیکنند و ممکن است دوباره جابجا شوند مگر اینکه در محل شکستگی نامنظمی و دندانه هایی وجود داشته باشد که مانع جابجایی مجدد آن شود. شکستگی های مویی Hairline fracture در این دسته از شکستگیها خط شکستگی در رادیوگرافی، فقط بصورت یک ترک خوردگی دیده میشود و قطعات شکسته شده جابجا نشده اند و نیرویی که موجب این شکستگی شده است قوی نیست. گاهی اوقات خط شکستگی به زحمت در فیلم رادیوگرافی دیده میشود و یا ممکن است اصلا دیده نشود. در این حال پزشک معالج ممکن است برای تشخیص بهتر و دقیقتر از عکس های تکمیلی و یا سی تی اسکن استفاده کند و یا اقدام به تکرار رادیوگرافی بعد از 7 تا 10 روز کند. اگر شکستگی کاملا بدون جابجایی باشد، در رادیوگرافی اولیه دیده نمیشود ولی بعد از 7 تا 10 روز با تکرار رادیوگرافی، خط شکستگی قابل مشاهده است. شکستگی های گرین استیک ( ترکه تری ) Green stick fracture  این شکستگی ها عموما در بچه ها دیده میشوند و مشخصه آن کامل نبودن شکستگی است. به بیان دیگر دو قطعه شکسته شده کاملا از یکدیگر جدا نمیشوند. علت این نامگذاری شبیه بودن رفتار استخوان به یک ترکه یا چوب تر است. شما میتوانید با خم کردن یک شاخه خشک درخت آن را بشکنید ولی اگر سعی کنید با خم کردن یک شاخه زنده و تازه روییده یک درخت آنرا بشکنید موفق نمیشوید. گاهی شاخه خم میشود ولی شکسته نمیشود. اگر نیروی بیشتری به آن وارد کنید شاخه در یک طرف بصورت نامنظم شکسته میشود و در طرف دیگر فقط خم میشود. به علت اینکه محتوای مواد تشکیل دهنده استخوان بچه ها با بالغین متفاوت است در مقابل نیرو، رفتار مشابهی با چوب تر درخت نشان میدهد و دچار شکستگی ناقص و ناکامل میشود. این شکستگیها معمولا در ناحیه ساعد یا مچ دست بچه ها دیده میشوند. البته همه شکستگی های بچه ها ترکه تری نیستند. اگر نیرویی که به استخوان بچه وارد میشود شدید باشد میتواند شکستگی کامل ایجاد کند ولی اغلب شکستگی های بچه ها گرین استیک یا ترکه تری هستند.   شکستگیهای عرضی Transverse fracture در این نوع شکستگی، خط شکستگی عمود بر محور طولی استخوان است و به علت نیروهایی ایجاد میشود که موجب خم شدن استخوان و زاویه دار شدن آن در محور طولی میشود.   شکستگیهای مایل Oblique fracture  در این نوع شکستگی، خط شکستگی نسبت به محور طولی استخوان مایل است. این شکستگی ها بر اثر نیروهایی ایجاد میشوند که در امتداد طولی استخوان وارد شده و همزمان موجب خم شدن و پیچش استخوان میگردند. شکستگی های مایل معمولا ناپایدار هستند. شکستگی های مارپیچی Spiral fracture در این نوع شکستگی خط شکستگی بصورت یک قوس مارپیچ شکل است. این شکستگی ها معمولا بر اثر چرخش شدید اندام ایجاد میشوند و جوش خوردن آنها معمولا از انواع عرضی و مایل سریعتر است.   شکستگی های چند قطعه ای Multiple fragment fracture  در این دسته، حاصل شکستگی بیش از دو قطعه است. این شکستگی ها بر اثر اعمال نیروهای بسیار قویتر از نیروهایی که شکستگی های قبلی را بوجود میاورند ایجاد میشوند. احتمال آسیب به پوست و عضلات و عروق و اعصاب و احتمال باز بودن در این شکستگیها بیشتر است. این شکستگی ها معمولا بسیار ناپایدار بوده و دیر جوش میخورند.   شکستگی های درهم فرورفته Impacted fracture  این شکستگی وقتی ایجاد میشود که یک قطعه شکستگی به داخل قطعه دیگر فرو میرود مثل بعضی از انواع شکستگی گردن ران. شکستگی های خرد و له شده Compression fracture  این نوع شکستگی بیشتر در استخوانهای اسفنجی دیده میشود و وقتی است که یک استخوان بر اثر فشار خارجی در خود شکسته شده و بنظر میرسد که حجمش کم شده است. مانند شکستگیهای مهره ها و یا استخوان پاشنه. در این نوع شکستگی ممکن است خط شکستگی واضحی وجود نداشته باشد و فقط شکل استخوان عوض شده باشد. جااندازی این نوع شکستگی ها بسیار مشکل است و گاهی به هیچ وجه نمیتوان شکل استخوان را به وضع قبل از شکستگی برگرداند. شکستگیهای کنده شده Avulsion fracture  این نوع شکستگی در محل هایی دیده میشود که تاندون یک عضله به استخوان میچسبد. در این نواحی اگر عضله بشدت منقبض شود میتواند تکه ای از استخوانی را که به آن چسبیده است از استخوان اصلی جدا کند. مانند شکستگی کشکک یا شکستگی بعضی از نواحی کف پا.   شکستگی سطح مفصلی Intraarticular fracture  شکستگی مفصلی به مواردی اطلاق میشود که خط شکستگی به داخل یک مفصل امتداد یافته است. این دسته از شکستگیها از خطرناکترین انواع شکستگیها هستند. جااندازی آنها باید بسیار دقیق باشد و کمترین بدجوش خوردگی و ناهماهنگی باقیمانده در سطح مفصلی میتواند موجب سائیدگی مفصل شود.   شکستگی دررفتگی Fracture dislocation  وقتی که شکستگی در نزدیکی یک انتهای استخوان ایجاد میشود حاصل شکستگی یک قطعه کوچک و یک قطعه بزرگ است. در این حال اگر قطعه کوچکتر، از سطح مفصلی خارج شده و به اصطلاح دربرود به وضعیت بوجود آمده، شکستگی دررفتگی میگویند.  جابجا شدن شکستگی ها میتواند در جهات مختلف صورت پذیرد. انواع این جابجایی ها در شکل زیر نشان داده شده است. منبع : ایران ارتوپدی

سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری استخوان چیست

سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری استخوان نام روشی است که با استفاده از آن میتوان سفتی و سختی و درجه محکم بودن استخوان های بدن را تعیین کرد. برای سنجش تراکم استخوان راه های متفاوتی وجود دارد ولی رایج ترین روش آن استفاده از روش DEXA است. DEXA که مخفف عبارت Dual Energy X-ray Absorptiometry است روشی است که از اشعه ایکس برای سنجش تراکم استخوان استفاده میکند. در این روش از دو منبع، اشعه ایکس به سمت استخوانی که قصد سنجش تراکم آن را دارند فرستاده میشود. مقداری از اشعه توسط استخوان جذب شده و مقداری از آن از استخوان عبور کرده و از سمت دیگر بدن خارج میشود. مقدار هر کدام از این دو اشعه بعد از خروج از بدن توسط یک گیرنده اندازه گیری میشود. هرچه تراکم استخوانی بیشتر باشد ( به این معنی که خلل و فرج و فضاهای خای ریز داخل استخوان کمتر باشند) مقدار بیشتری از اشعه ایکس را جذب کرده و اجازه عبور اشعه کمتری را میدهد و مقدار اشعه کمتری به گیرنده میرسد. اشعه دریافتی به توسط گیرنده یا دتکتور Detector به یک کامپیوتر رفته و در آنجا مقیاس مقدار اشعه به مقیاس میزان تراکم استخوان تبدیل میشود. استفاده از دو منبع اشعه ایکس به منظور دقیقتر کردن اندازه گیری است. دانسیتومتری یا سنجش تراکم استخوان چگونه انجام میشود دو نوع دستگاه اسکن برای سنجش تراکم استخوان وجود دارد. اسکنر های مرکزی و اسکنر های محیطی. در دستگاه های اسکنر مرکزی تراکم استخوان های مرکز بدن یعنی ستون مهره و لگن بررسی شده و در دستگاه های اسکنر محیطی تراکم استخوان های محیطی تر مانند مچ دست، مچ پا و انگشتان بررسی میشود. در اسکنر های مرکزی ابتدا بیمار بر روی تخت دستگاه به پشت دراز میکشد. از او خواسته میشود که در حین انجام تست بیحرکت باشد. سپس دتکتور یا اسکنر Scanner دستگاه بر روی قسمتی از بدن که قصد اندازه گیری تراکم استخوان آن را دارند قرار گرفته و یک منبع اشعه ایکس پرتو را به سمت استخوان هدف میتاباند. این استخوان معمولا ستون مهره یا مفصل ران در ناحیه لگن است. این استخوان ها محل هایی هستند که بیش از بقیه استخوان ها بر اثر پوکی استخوان دچار شکستگی میشوند. اسکن یا سنجش تراکم حدود 20-10 دقیقه به طول مینجامد. اسکنر های محیطی کوچکتر و سبکتر بوده و استفاده از آنها راحت تر است. برای انجام تست سنجش تراکم استخوان نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد سنجش تراکم استخوان چه کاربردی دارد از این روش تصویربرداری بیشتر در کسانی استفاده میشود که در معرض خطر ابتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان هستند. پوکی استخوان در ابتدا هیچ علامتی ندارد ولی میتواند موجب افزایش احتمال خطر شکستگی استخوان شود. پس در افراد زیر توصیه میشود که از تست دانسیتومتری استخوان یا سنجش تراکم استخوان استفاده شود بروز شکستگی بعد از یک ضربه خفیف ایجاد قوز در کمر به علت شکستگی های مکرر مهره مصرف کورتون به مدت طولانی ( مصرف این دارو موجب پوکی استخوان میشود) بروز یائسگی زودرس در سنین کمتر از 45 سال آمنوره یا قطع پریود های قاعدگی قبل از یائسگی به مدت بیش از یکسال وجود بیماری های همراه با پوکی استخوان مانند روماتیسم مفصلی و یا بیماری سلیاک سابقه وجود شکستگی لگن در خانواده مادری کم بودن شدید وزن بصورتی که BMI کمتر از 19 باشد

منبع : ایران ارتوپدی