آسیب رباط صلیبی قدامی زانو ( ACL injuries )

درد زانو و آسیبهای ورزشی زانو در ورزشکاران شایع است . آسیب زانو بعد از آسیب مچ پا ( پیچ خوردگی مچ پا ) شایع ترین محلی است که دچار  صدمات ورزشی می شود .صدمات رباط صلیبی قدامی زانو یکی ازعلل شایع زانودرد حاد و مزمن است.جراحات این رباط زانو که به آن رباط ضربدری قدامی یا رباط متقاطع قدامی هم می گویند عمدتاً ناشی از کاهش ناگهانی سرعت در هنگام دویدن و صدمات ورزشی تماسی که جزء چرخشی روی زانو دارند می باشد. همچنین ورزشهای تماسی می توانند ثانویه به کشیده شدن زانو , اعمال نیروهایی از سمت خارج به داخل زانو و یا باز شدن بیش از اندازه زانو (Hyper extension ) سبب صدمه دیدگی رباط صلیبی قدامی زانو ( ACL ) شوند.
صدمه دیدگی رباط ضربدری جلویی  در سطح یکسانی از فعالیت در زنان بیشتر رخ می دهد و درصد قابل ملاحظه ای از صدمات زانو را تشکیل میدهد. حداقل 50% از افراد با آسیب ACL دچار آسیب منیسک های زانو می شوند که منیسک خارجی مستعدتر به آسیب دیدگی است ( البته در آسیب دیدگی حاد زانو ). در آسیب های مزمن رباط ACL معمولاً منیسک داخلی است که دچار آسیب دیدگی ورزشی همراه می شود. سالانه در آمریکا 95000 پارگی رباط صلیبی قدامی زانو گزارش می شود. رباط صلیبی قدامی زانو ( ACL ) برای پایداری مفصل زانو در هنگام دویدن , پرتاب پا و ... بسیار حیاتی است. زانویی با آسیب دیدگی رباط ACL بسیار برای صدمه دیدگی های بعدی در منیسک و تغییرات تخریبی ( آرتروز ) به مراتب مستعدتر است. آسیب یدگی وتر صلیبی قدامی زانو می تواند در قالب یک سه گانه آسیب دیدگی به همراه آسیب منیسک و رباط جانبی داخلی ( طرفی داخلی زانو ) رخ دهد که سه گانه آسیب های ورزشی در زنان شایعتر است. 

فرکانس 
در آمریکا سالیانه 200000 آسیب ورزشی مرتبط با لیگامان صلیبی یا متقاطع زانو  ایجاد می گردد که فقط 95000  مورد آن پارگی رباط صلیبی قدامی زانو  است. همچنین سالیانه حدود 100000 بازسازی و جراحی ارتوپدی رباط صلیبی جلویی زانو  توسط جراح اورتوپد یا متخصص پزشکی ورزشی انجام می شود.
آسیب دیدگی ورزشی در این رباط در ورزش های فوتبال , کشتی , تکواندو و بسکتبال و اسکی و بیسبال بیشتر است.
همچنین احتمال  آسیب دیدگی ورزشی رباط صلیبی قدامی در بانوان ورزشکار 7/9- 5/2 برابر مردان است ( در سطح یکسانی از فعالیت ) و آسیب این رباط از علل شایع آسیب های ورزشی زنان می باشد.

آناتومی کاربردی زانو رباط صلیبی قدامی از رباط های مهم زانوست . این رباط در عقب به لبه خلفی داخلی کوندیل خارجی ران اتصال دارد سپس در داخل کپسول مفصل ران به سمت پائین, جلو و داخل رفته کمی پهن تر شده و به حفره ای در جلو و خارج  استخوان درشت نی یا تیبیا  اتصال می یابد. این رباط دو باند دارد. باند جلویی داخلی که در هنگام خم شدن زانو کشیده و در هنگام باز شدن زانو شل است و باند خلفی خارجی که در هنگام باز شدن زانو کشیده و در هنگام خم شدگی زانو شل است. رباط ACL از شاخه خلفی عصب مربوط به درشت نی عصب می گیرد و سبب ایجاد حس عمقی در زانو می شود.

بیومکانیک ورزشی  85% از مقاومت  در مقابل حرکت به جلوی استخوان درشت نی نسبت به استخوان ران را در محل مفصل زانو را ACL تامین می کند و سبب پایداری زانو در هنگام ایست ناگهانی می شود. حداکثر مقاومت ACL زمانی است که زانو در حالت کاملاً باز قرار دارد.
همچنین رباط صلیبی قدامی در محدود کردن میزان چرخش درشت نی هم نقش دارد و هنگامی که زانو کاملاً باز است در مقابل نیروهای وارد به زانو از داخل و خارج زانو را محافظت می کند و پایداری آنرا به کمک رباطهای جانبی زانو حفظ می کند.
هنگامی که ACL صدمه ببیند ترکیبی از حالت حرکت به جلوی درشت نی نسبت به ران و چرخش به خارج و داخل بیش از حد استخوان درشت نی رخ می دهد.
متوسط قدرت رباط صلیبی قدامی در برابر کشش حدود 2160 نیوتن می باشد که این مقدار بطور قابل ملاحظه ای کمتر از متوسط توان رباط صلیبی ( متقاطع ) خلفی و تقریباً نصف رباط جانبی ( طرفی ) داخلی زانو است.

شرح حالعلایم پارگی رباط صلیبی قدامی زانو را با شرح حال مناسب که تاکید آن بر مکانیسم آسیب دیدگی ورزشی و شناسایی آسیب های احتمالی قبلی است و معاینه مناسب در اغلب موارد می توان تشخیص داد.
• در ورزشهای غیر تماسی:
  - یک صدای تق ( pop ) همراه با آسیب ACL شنیده شده یا خیر . معمولاً این صدا هنگامی که فرد ناگهان تغییر مسیر داده یا ناگهان در هنگام دویدن ایستاده است و یا در هنگام افتادن روی پا بعد از پرش شنیده شده و بدنبال آن التهاب و تورم زانو ایجاد شده است.
  - در خلال چند ساعت خون در مفصل تجمع پیدا کرده است ( همارتروز ).
  - فرد معمولاً نتوانسته است بخاطر درد و تورم یا ناپایداری زانو به فعالیت ادامه دهد.• در ورزشهای تماسی و ضربات با انرژی بالا: 
 - صدمات ورزشی رباط ACL معمولاً با آسیب دیدگی سایر رباطهای زانو (  رباط جانبی داخلی یا جانبی خارجی زانو ) یا مینیسک های زانو همراهی دارد
 - اعمال یک نیروی شدید از سمت خارج به داخل به زانو می تواند منجر به یک سه گانه آسیب دیدگی شامل آسیب ACL, آسیب رباط جانبی داخلی زانو و آسیب تاخیری منیسک داخلی شود.

معاینه بالینی• مشاهده دقیق زانو برای بررسی تجمع مایع در مفصل زانو یا تغییر شکل استخوانی ( شکستگی احتمالی ) طبق تحقیقات انجام شده  در آسیب استخوانی تجمع سریع مایع در مفصل 72% ارتباط با آسیب رباط صلیبی قدامی دارد.
• معاینه دامنه حرکات مفصل زانو بخصوص بازشدن کامل زانو که اگر نشود امکان آسیب دیدگی منیسک های زانو  را مطرح می کند.
• لمس ساختارهای استخوانی توسط متخصص طب ورزشی یامتخصص ارتوپد امکان دارد منجر به شناسایی شکستگی استخوان مخفی مثل شکستگی استخوان درشت نی یا آسیب ران و شکستگی استخوان ران  شود.
• لمس خطوط مفصلی زانو برای ارزیابی آسیب احتمالی منیسک ها لازم است. همچنین باید رباطهای جانبی زانو معاینه شوند.
• انجام Lachman test ( تست لاکمن ) بعد از رفع یا کاهش درد بیمار باید برای ارزیابی رباط ACL صورت گیرد به این صورت که فرد روی تخت خوابیده و زانو را در وضعیت خم شدگی 20 تا 30 درجه قرار می دهیم با دست چپ ران را می گیریم و با دست راست پشت قسمت فوقانی ساق را به جلو و طرف خود می کشیم. چنانچه در سمت آسیب دیده مقدار جابجا شده به جلو نسبت به سمت سالم در پای دیگر بیش از 3 میلی متر باشد غیر عادی است و نمایانگر آسیب است.
• انجام تست کشیدگی به جلو یا Ant.drawer test بخاطر اسپاسم عضلات پشت ران ( عضلات همسترینگ ) که تست را متاثر می کند کمتر قابل اعتماد است. برای انجام تست بیمار به پشت خوابیده و زانوها را در وضعیت خم شدگی 90 درجه قرار می دهد. معاینه گر جلوی وی نشسته و با دو دست پشت قسمت زیر زانو را می گیرد و ساق را به سمت خود می کشد و در صدمه دیدن رباط صلیبی قدامی زانو استخوان درشت نی جلو می آید 

علل آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی • ورزشهای پر خطر برای آسیب دیدگی ACL : ورزش فوتبال , اسکی , بسکتبال و بیسبال و کشتی مسئول 78% از جراحات مرتبط با ورزش رباط صلیبی قدامی زانو هستند.
• جنس : صدمه و آسیب ورزشی زنان در محل رباط صلیبی قدامی زانو بیشتر از مردان می باشد.
• کفش ورزشی : کفش های ورزشی که کناره های آنها سفتتر و محکمتر از وسط کف آنها می باشد بیشتر فرد را مستعد صدمه دیدگی ورزشی می کند.

بررسی تصویربرداری

رادیوگرافی:• یافته های رادیوگرافیک اغلب منفی است.
• برای بررسی آسیب های همراه با پارگی ACL می توان از نماهای AP, Lateral و merchant و sunrise و Notch view استفاده نمود.
• نمای مایل برای بررسی صفحه استخوان تیبیا مفید است.
• امکان دارد در نمای AP شکستگی همراه با کندگی قسمت خارج کپسول ( Segond fracture ) دیده شود.
این شکستگی یک شاهد بر آسیب کپسول خارجی و یک مدرک غیر مستقیم بر آسیب رباط صلیبی قدامی است. و در قسمت خارجی صفحه تیبیا اتفاق می افتد درست در مجاورت خط مفصلی و در خلف توبرکل Gerdy 

آرتروگرام: • این روش تقریباً با MRI جایگزین شده است.
• از این روش برای بررسی پارگی ACL استفاده می شود.

ام آر آی:  • برای تشخیص آسیب های ACL حدود 95% حساسیت دارد. همچنین با آن می توان کوفتگی و آسیب  استخوان ران و تیبیا  را که در 90% از موارد آسیب رباط صلیبی قدامی وجود دارند تشخیص داد.از MRI زانو جهت تصمیم گیری برای جراحی زانو استفاده می شود.

درمانفاز حاد:چنانچه جراحی زانو لازم باشد معمولاً جراح زانو آنرا 3 هفته به تاخیر می اندازند تا التهاب کاهش یافته و از عوارضی مثل خشکی مفصل زانو بدنبال جراحی سریع جلوگیری شود. باید در این سه هفته عضلات جلو و عقب ران و دامنه حرکتی مفصل زانو تقویت و زیاد شود که این امر می تواند به کاهش تجمع مایع مفصلی زانو و بدست آوردن سریع توان عضلانی عضلات موثر روی مفصل زانو ( عضله چهار سر ران و عضلات همسترینگ ) بعد از عمل کمک کند. برای تصمیم به جراحی توجه به چند فاکتور مهم است مثل سطح فعالیت ورزشی قبل از صدمه دیدگی زانو , صدمات همراه , تمایل برای ادامه همان رشته ورزشی و میزان شلی و ناپایداری مفصل زانو . جراحی زانو در آسیب رباط صلیبی می تواند بصورت ترمیم داخل یا خارج مفصلی رباط صلیبی قدامی باشد, در روش جراحی داخل مفصلی توسط روش آرتروسکوپی زانو داخل مفصل را مشاهده و به کمک ابزار  آرتروسکوپ  رباط پاره شده را بصورت اولیه یا با استفاده از رباط زیر کشکک یا رباط سمی تندینوس یا گراسیلیس  ترمیم می کنند. در روش جراحی خارج مفصلی زانو هم با استفاده از بخشی از نوار فیبری خارج ران به نام  ایلیو تیبیال تراکت زانو را در سمت خارجی در بیرون سطح مفصلی پایدار می کنند. انتخاب بین این دو روش بسته به نظر جراح دارد و امری تخصصی است. درمان غیر جراحی پارگی aclمعمولا برای افراد مسن و آنهایی که قصد پرداختن به ورزش های شدید و رقابتی را ندارند در نظر گرفته می شود.در شکل روبرو نمایی از ترمیم خارج مفصلی رباط صلیبی زانو را مشاهده می کنید.
فاز بهبودی: سه فاز دارد
• فاز اول : دو هفته اول بعد از جراحی را شامل می شود و هدف در آن رسیدن به بازشدگی کامل زانو  ( Full extension ) و حفظ قدرت عضلانی عضله چهارسر رانی و کاهش تورم و نیز توانایی خم کردن زانو در حد نود درجه است.• فاز دوم : هفته سوم تا پنجم بعد از عمل را شامل می شود و هدف در آن حفظ توانایی باز کردن کامل زانو و افزایش میزان خم شدن زانو به بیش از 90 درجه تا رسیدن به خم شدگی کامل زانو است.• فاز سوم : هفته ششم را شامل می گردد و هدف در آن افزایش قدرت و سفتی عضلانی است و بدنبال این مرحله به آرامی به ورزش باز می گردیم.بدون انجام تمرینات کافی در دوره بعد از جراحی بازگشت به ورزش  به زمانی معادل ۹-۶ ماه زمان نیاز دارد.

عوارض• خشکی مفصلی و آرتروز زانو ( استئو آرتریت زانو )
• ناپایداری مفصل زانو یا افزایش لغزندگی زانو
• درد و محدودیت حرکات مفصل زانو

پیش آگهی• میزان موفقیت جراحی رباط ACL 95-82% است. و در بهترین شرایط شش ماه بعد از آسیب می توان به میادین ورزشی بازگشت.

منبع :www.sportmedicine.ir

جراحی منیسک زانو با روش آرتروسکوپی

تعریف روش جراحیاین روش جراحی منیسک روشی است که در آن جراح به کمک یک آرتروسکوپ و سایر وسایل مورد نیاز تمام یا بخشی از منیسک تخریب شده زانو را برمی دارد و در صورت امکان برخی بخشهای آن را ترمیم می کند. منیسک یک ساختار فیبری – غضروفی در زانو است که سبب استحکام و نرمی حرکات زانو می گردد. آرتروسکوپ یک وسیله لوله ای شکل به قطر یک خودکار است که در نوک خود یک لامپ کوچک حاوی الیاف فیبر نوری دارد و به کمک آن داخل مفصل را می توان دید. سایر روشهای درمانی منیسک آسیب دیده• استفاده از داروهای ضد التهاب برای کاهش تورم به دنبال صدمه منیسک • انجام فیزیوتراپی • کاهش سطح فعالیت و اعمال نیرو روی زانوی صدمه دیده برای بهبودی آن • استفاده از روش جراحی باز روی زانو برای برداشتن یا ترمیم منیسک. آمادگی برای روش جراحی با آرتروسکوپی برای بعد از انجام جراحی برنامه ریزی کنید بخصوص اگر قرار است که تحت بیهوشی عمومی و نه موضعی قرار بگیرید. زمانی را برای بهبودی بعد ازعمل خالی کنید و فرد یا افرادی را داشته باشید که برای بعد از عمل کارهای شما را انجام دهند. لازم است از شب قبل از جراحی چیزی نخورید و نیاشامید بخصوص از مصرف چای و قهوه پرهیز کنید. باید با شکم خالی تحت جراحی قرار گیرید. حین جراحی چه رخ می دهدشما تحت بیهوشی کامل یا موضعی قرار می گیرید. در بیهوشی عمومی شما شل می شوید و به یک خواب عمیق می روید در بیهوشی موضعی محل جراحی یا منطقه مورد جراحی بی حس می شود اما شما هوشیاری خود را حفظ می کنید و بیدار هستید. در هر دو روش بیهوشی شما دردی را تجربه نمی کنید. پزشک جراح از طریق سوراخهای کوچکی در دو طرف زانو آرتروسکوپ و یک یا دو وسیله دیگر را وارد زانوی شما می کند. به داخل مفصل مایع تزریق می گردد تا فضای مفصل را باز کند و رباطها و ساختارهای داخل مفصل را بتوان مشاهده کرد. پزشک قطعات تخریب شده منیسک را خارج و در صورت امکان منیسک صدمه دیده را ترمیم می کند. سپس آرتروسکوپ و سایر وسایل را از مفصل خارج می کنند و برشهای کوچک روی پوست را بخیه می کنند. بعد از عمل چه می شوددرهمان روز انجام عمل پس از خاتمه عمل می توانید به خانه بروید لازم است در منزل زانو را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. لازم است طی روزهای بعد از عمل با چوب زیر بغل راه بروید تا روی زانو فشار نیاید، از یخ درمانی استفاده کنید به این صورت که 4-3 بار در روز و هر بار به مدت 30-20 دقیقه کیسه حاوی یخ را روی محل قرار دهید تا علائم و درد شما برطرف گردد. هرچه زودتر سعی کنید زانوی خود را خم کنید. بعد از 4 روز بانداژ دور زانو را بردارید و روی محل برشهای جراحی را با گاز استریل بپوشانید. در صورت ترمیم منیسک ( به جای برداشتن منیسک ) لازم است مدت طولانی تری از چوبهای زیر بغل استفاده کنید. در مورد مسائل جنبی خاص خود و زمان دقیق بازگشت به فعالیت از پزشک معالج خود مشاوره بخواهید. مزایای جراحی منیسک با آرتروسکوپی • این روش به برش وسیع ناحیه زانو که در جراحی باز استفاده می شود نیاز ندارد و به چند برش کوچک نیاز دارد. • زمان بهبودی نسبت به روش جراحی باز به مراتب کوتاهتر است. • بر خلاف روش جراحی زانو باز فرد در همان روز انجام عمل می تواند به خانه برود. مخاطرات احتمالی این روش جراحی زانو• چنانچه بیهوشی بخوبی انجام نشود فرد در حین عمل دچار احساس ناراحتی و درد خواهد بود. • واکنش آلرژیک به داروهای بیهوشی • آسیب عروق و اعصاب اطراف زانو در حین جراحی که می تواند به بی حسی یا ضعف عضلات در زیر زانو منجر گردد. • احتمال انعقاد خون در داخل سیاهرگهای عمقی زیر زانو و به تبع آن تورم و درد ساق وجود دارد که در صورت بروز این علائم حتماً به پزشک سریعاً مراجعه شود. • امکان عفونت محل برش یا خونریزی از آن هم وجود دارد. کی با پزشک معالج خود تماس بگیریم تماس فوری اگر :- درد غیر عادی و شدید در زانو داشتید. - از محل برش خروج مایع یا چرک داشتید. - دچار قفل شدگی در زانو شدید. - علائم انسداد عروق عمقی پا را داشتید ( تورم و درد پا همراه با قرمزی پا ) - علائم عفونت در محل جراحی داشتید. منبع :sportmedicine.ir

بیماری اوسگود – شلاتر چیست؟

  بیماری اوسگود – شلاتر خیلی کمتر از اسمش ترسناک است. گرچه یکی از شایع ترین عوامل زانو درد نوجوانان می باشد ولی در واقع اصلاً بیماری نیست بلکه آسیبی است که به دنبال حرکت نابجا و یا شدید مفصل ایجاد می‌گردد. بیماری اوسگود – شلاتر می تواند کاملاً دردناک باشد اما معمولاً خودبخود در عرض 24-12 ماه بهبود می یابد.

بیماری اوسگود – شلاتر چیست؟

بیماری اوسگود – شلاتر التهاب استخوان ، غضروف و تاندون بالای استخوان درشت نی می باشد درست در محلی که تاندون عضله چهارسر ران از روی کشکک زانو عبور می‌کند و به قسمت فوقانی استخوان درشت نی ساق متصل می‌گردد. غالباً فقط یک زانو تحت تاثیر قرار می گیرد . معمولاً در آغاز بلوغ ، زمان جهش رشد، ظاهر می شود. جهش رشد معمولا بین سنین 13 و 8 سال برای دختران و 15 سال برای پسران آغاز می گردد. بیماری اوسگود – شلاتر در پسران شایعتر است ولی در دخترانی که در ورزش شرکت دارند نیز دیده می شود.

چنانچه نوجوانان در ورزشهایی مانند دویدن، چرخیدن و پریدن مانند بسکتبال، فوتبال، والیبال، تنیس و ژیمناستیک شرکت دارند، در معرض خطر بیشتر بیماری اوسگود – شلاتر می باشند. برخی از پزشکان با مکانیزمهایی که باعث آسیب می شوند مخالفند و بیشتر بر روی نقش استفاده بیش از حد از مفصل و فشار جسمی اتفاق نظر دارند.

جهش رشد کودکان را مستعد این بیماری می کند چراکه رشد سریع استخوان، عضلات و تاندونها همیشه در یک زمان نیست. با ورزش، تفاوت جثه و قدرت بین گروههای عضلانی، فشار غیر عادی بر صفحه رشد بالای درشت نی ایجاد می کنند.

اکثر والدین پس از اینکه کودکشان طی چند ماه از دردهای متناوب شکایت کرد، با پزشک تماس می گیرند. درد ممکن است خفیف بوده و تنها به هنگام فعالیت احساس شود یا شدید و مداوم باشد .

سایر علائم عبارتند از :

· دردی که با ورزش بدتر می گردد.

· تسکین درد با استراحت

· تورم یا قرمزی زیر زانو

· لنگیدن پس از ورزش

· سفتی عضلات اطراف زانو (عضلات خلف ران و ماهیچه چهار سر)

علائمی که در بیماری اوسگود – شلاتر غیر عادی اند عبارتند از : درد به هنگام استراحت ، درد ران بسیار شدیدی که کودک را از خواب بیدار می کند و باعث گریه وی می‌شود. اگر کودکتان هر یک از این علائم را تجربه می کند با پزشکش تماس بگیرید.

چگونه درمان می شود؟

بیماری اوسگود – شلاتر تا سن 18 سالگی یا وقتی استخوانهای نوجوانی به رشد عادی رسیدند برطرف می گردد. تا آن زمان، فقط نیاز به رفع علائم می باشد. استراحت راه حل تسکین درد می باشد. در موارد خفیف، پزشکان توصیه می کنند کودکان فعالیت خود را که باعث درد می شود، محدود سازند. شاید بتوانند مادامی که درد خفیف بوده و طی 24 ساعت برطرف می شود به ورزش خود ادامه بدهند. وقتی علائم ناگهان ظهور می کنند، وقفه کوتاهی در ورزش شاید ضروری باشد.

پس از برگشتن کودکتان به بازی، کف کفش ضربه گیر می تواند از فشار به زانو بکاهد. استفاده از کیسه آب گرم به مدت 15 دقیقه قبل از ورزش و گذاشتن یخ به مدت 20 دقیقه پس از فعالیت می تواند از تورم بکاهد. برنامه کششی خوب که اصولاً بر عضلات عقب ران و ماهیچه چهار سر متمرکز است پیش و پس از ورزش مهم می باشد . پزشک کودکتان هم ممکن است ایبوپروفن را توصیه کند. موارد شدیدتر نیاز به استراحت بیشتری دارند. معمولاً وقفه کامل ورزش و فعالیتهای بدنی برای کودکان فعال بسیار دشوار است اما زانو نمی تواند بدون استراحت بهبود یابد. زانو بعضی نوجوانان را بایستی با گچ‌گیری مدتی بی حرکت نگه داشت.

عوارض بیماری اوسگود – شلاتر معمولاً نادراست. بعضی کودکان دچار برآمدگی همیشگی و بدون درد در زیر زانو می شوند. در موارد نادر، کودکان دچار رشد دردناک و استخوانی زیر کشکک زانو می شوند که باید با جراحی برطرف شود. حدود 60 درصد از جوانانی که بیماری اوسگود – شلاتر دارند، به هنگام زانو زدن دچار درد می‌شوند.

مراقبت از کودکتان

تمرین و ورزش منافع بسیاری دارد اما خطر آسیب دیدگی وجود دارد. مطابق با گفته موسسه ملی امنیت ورزش جوانان ، فعالیتهای ورزشی دومین عامل جراحت در نوجوانان پسر و دختر است . حتی با وجودیکه از این بیماری نمی توان پیشگیری کرد ولی تاثیرش را می توان با پیروی از راهنمایی های ایمنی ورزشی کاهش داد :

* والدین و مربیان باید ورزشکاران جوان را آموزش دهند تا استخوانها را به هنگام کسب مهارتهای ورزشی محافظت نمایند.
* مربیان باید به برنامه های ورزشی نظارت داشته باشند.
* کودکان باید به مدت 30-15 دقیقه پیش و پس از فعالیتها خودشان را سرگرم کرده و کشش عضلانی داشته باشند.

* کودکان آسیب دیده هرگز نباید ترغیب به ادامه بازی شوند.

منبع :وبلاگ دکتر دقاق زاده

l

آسیب رباط جانبی خارجی زانو ( LCL injury in athlete)

پیش زمینه آسیب دیدگی رباط جانبی خارجی زانو ( LCL ) از اعمال کشش روی آن ناشی از اصابت ضربات به قسمت داخلی زانو یا ساق ناشی می گردد. میزان آسیب دیدگی این رباط نسبت به رباط جانبی داخلی زانو( MCL ) کمتر است چرا که اغلب پای مقابل مانع اصابت ضربات به قسمت داخل زانو می گردد. به هرحال این آسیب می تواند در زمانی که زانو باز و ساق در جلوی بدن قرار دارد مثل هنگام تکل زدن در فوتبال ایجاد گردد.

آناتومی کاربردی رباط جانبی خارجی زانو از انتهای تحتانی خارجی استخوان ران در بالا شروع و به سر استخوان نازک نی ( فیبولا ) در پائین اتصال می یابد. این رباط در زیر تاندون عضله دو سر رانی در پائین قرار دارد.

بیومکانیک ورزشی
رباط LCL زمانی که زانو باز می گردد سفت و کشیده شده و هنگامی که زانو بیش از 30 درجه خم می شود شل می شود. بر خلاف رباط جانبی داخلی که به منیسک داخلی اتصالاتی دارد رباط جانبی خارجی به منیسک خارجی اتصالی ندارد و از آن توسط لایه نازکی از چربی جدا می شود. رباط جانبی خارجی زانو در مقابل چرخش به داخل استخوانهای ساق مقاومت می کند و از سویی سبب استحکام مفصل زانو می گردد.

 شرح حال 
در بررسی آسیب احتمالی LCL مهمترین جزء توجه به مکانیسم ایجاد آسیب است. ضربه یا برخورد شدید در قسمت قدامی داخل ساق اغلب علت احتمالی آسیب رباط جانبی خارجی زانو است.
• شنیده شدن صدای « تق » و ایجاد مایع در مفصل چند ساعت بعد احتمال آسیب همراه به منیسک یا رباطهای صلیبی را مطرح می کند.
• در مورد آسیب یا جراحی قبلی زانو باید پرسیده شود.
• درباره شغل, سن, سبک زندگی جهت تصمیم گیری روش صحیح درمان باید سوال گردد.
• آیا دچار اختلال در حس یا حرکت قسمت داخل ساق بعد از صدمه شده است. ( از آنجا که عصب پرونئال در مجاورت این رباط است احتمال آسیب به آن وجود دارد ).

معاینه • معاینه فضای بالای کشکک برای بررسی تجمع مایع مفصلی ( supra patellar pouch )
• معاینه ساق از نظر خراشیدگی و ضایعات عمده نظیر شکستگی یا خونریزی.
• بررسی حساسیت در لمس مفصل
• انجام تستهای اختصاصی ارزیابی رباط LCL : اعمال فشار به داخل زانو در حالیکه زانو باز است و نیز در وضعیتی که زانو 20 درجه خم شده است.
• معاینه عصبی سطح زیر زانو 
• بررسی و انجام تستهای ارزیابی منیسک ها و رباطهای صلیبی.

درجه بندی آسیب LCL

• درجه 1 : آسیب میکروسکوپی رباط که بادرد در هنگام اعمال فشار به داخل زانو خود را نشان میدهد شلی رباط نداریم.
• درجه 2 : در این حالت فضای مفصلی زانو خارج بین 5/0 تا 1 سانتی متر باز می شود ( پارگی جزئی رباط ).
• درجه 3 : آسیب کلی رباط که با بازشدن فضای مفصلی در خارج به مقدار بیش از 1 سانتی متر خود را نشان می دهد.

تصویربرداری 
• رادیوگرافی زانو برای رد شکستگی های احتمالی و یا دررفتگی ها و نیز برای رد تغییرات تخریبی مفصل همراه با آسیبهای مزمن قبلی.
• MRI روش استاندارد و ارجح برای تشخیص آسیب رباطی و منیسک زانو است.
• EMG و NCV برای رد آسیب عصب پرونئال شاید لازم باشد.

درمان
فاز حاد:• برای آسیب درجه 1 و 2 درمان پیشنهادی استراحت, سرما درمانی, فشار موضعی و بالا نگه داشتن عضو و عدم اعمال وزن بدن بر روی زانوی آسیب دیده است.
• برای آسیب درجه 3 جراحی لازم است. بازگشت به وضعیت تحمل وزن روی زانو امکان دارد به زمانی معادل 4 هفته وقت نیاز داشته باشد.فاز بهبودی: • درمان در جهت تمرینهای افزایش دهنده دامنه حرکت در مفصل زانو( دوچرخه سواری ) و تقویت عضله چهار سر رانی متمرکز می باشد.

بازگشت به تمرین زمان بازگشت به تمرین به شدت آسیب بستگی دارد. توصیه می گردد یک برنامه بازتوانی کامل قبل از بازگشت به تمرین بر روی زانو صورت گیرد.
بعد از بهبودی اولیه و اصلاح دامنه حرکت مفصل زانو ورزشکار باید قدرت عضلانی و حس عمقی مناسب را با ورزشهایی مثل دویدن بدست آورد. سپس به ورزش خاص خود بپردازد.

پیشگیری اغلب موارد آسیب LCL اجتناب ناپذیر است. با این حال حفظ انعطاف پذیری و قدرت عضلانی مناسب در ساق و ران می تواند احتمال آسیب دیدگی را کاهش دهد.

پیش آگهی داخل ساق اغلب علت احتمالی آسیب رباط جانبی خارجی زانو است.
• شنیده شدن صدای « تق » و ایجاد مایع در مفصل چند ساعت بعد احتمال آسیب همراه به منیسک یا رباطهای صلیبی را مطرح می کند.
• در مورد آسیب یا جراحی قبلی زانو باید پرسیده شود.
• درباره شغل, سن, سبک زندگی جهت تصمیم گیری روش صحیح درمان باید سوال گردد.
• آیا دچار اختلال در حس یا حرکت قسمت داخل ساق بعد از صدمه شده است. ( از آنجا که عصب پرونئال در مجاورت این رباط است احتمال آسیب به آن وجود دارد ).

عوارض • دردمزمن زانو 
• ضعف عضله در اثردرد
• ناپایداری مفصل زانو
• آسیب عصب پرونئال

منبع :www.sportmedicine.ir

آسیب رباط صلیبی قدامی زانو ( ACL injuries )

پیش زمینهدرد زانو و آسیبهای ورزشی زانو در ورزشکاران شایع است . آسیب زانو بعد از آسیب مچ پا ( پیچ خوردگی مچ پا ) شایع ترین محلی است که دچار  صدمات ورزشی می شود .صدمات رباط صلیبی قدامی زانو یکی ازعلل شایع زانودرد حاد و مزمن است.جراحات این رباط زانو که به آن رباط ضربدری قدامی یا رباط متقاطع قدامی هم می گویند عمدتاً ناشی از کاهش ناگهانی سرعت در هنگام دویدن و صدمات ورزشی تماسی که جزء چرخشی روی زانو دارند می باشد. همچنین ورزشهای تماسی می توانند ثانویه به کشیده شدن زانو , اعمال نیروهایی از سمت خارج به داخل زانو و یا باز شدن بیش از اندازه زانو (Hyper extension ) سبب صدمه دیدگی رباط صلیبی قدامی زانو ( ACL ) شوند.
صدمه دیدگی رباط ضربدری جلویی  در سطح یکسانی از فعالیت در زنان بیشتر رخ می دهد و درصد قابل ملاحظه ای از صدمات زانو را تشکیل میدهد. حداقل 50% از افراد با آسیب ACL دچار آسیب منیسک های زانو می شوند که منیسک خارجی مستعدتر به آسیب دیدگی است ( البته در آسیب دیدگی حاد زانو ). در آسیب های مزمن رباط ACL معمولاً منیسک داخلی است که دچار آسیب دیدگی ورزشی همراه می شود. سالانه در آمریکا 95000 پارگی رباط صلیبی قدامی زانو گزارش می شود. رباط صلیبی قدامی زانو ( ACL ) برای پایداری مفصل زانو در هنگام دویدن , پرتاب پا و ... بسیار حیاتی است. زانویی با آسیب دیدگی رباط ACL بسیار برای صدمه دیدگی های بعدی در منیسک و تغییرات تخریبی ( آرتروز ) به مراتب مستعدتر است. آسیب یدگی وتر صلیبی قدامی زانو می تواند در قالب یک سه گانه آسیب دیدگی به همراه آسیب منیسک و رباط جانبی داخلی ( طرفی داخلی زانو ) رخ دهد که سه گانه آسیب های ورزشی در زنان شایعتر است. 

فرکانس 
در آمریکا سالیانه 200000 آسیب ورزشی مرتبط با لیگامان صلیبی یا متقاطع زانو  ایجاد می گردد که فقط 95000  مورد آن پارگی رباط صلیبی قدامی زانو  است. همچنین سالیانه حدود 100000 بازسازی و جراحی ارتوپدی رباط صلیبی جلویی زانو  توسط جراح اورتوپد یا متخصص پزشکی ورزشی انجام می شود.
آسیب دیدگی ورزشی در این رباط در ورزش های فوتبال , کشتی , تکواندو و بسکتبال و اسکی و بیسبال بیشتر است.
همچنین احتمال  آسیب دیدگی ورزشی رباط صلیبی قدامی در بانوان ورزشکار 7/9- 5/2 برابر مردان است ( در سطح یکسانی از فعالیت ) و آسیب این رباط از علل شایع آسیب های ورزشی زنان می باشد.

آناتومی کاربردی زانو رباط صلیبی قدامی از رباط های مهم زانوست . این رباط در عقب به لبه خلفی داخلی کوندیل خارجی ران اتصال دارد سپس در داخل کپسول مفصل ران به سمت پائین, جلو و داخل رفته کمی پهن تر شده و به حفره ای در جلو و خارج  استخوان درشت نی یا تیبیا  اتصال می یابد. این رباط دو باند دارد. باند جلویی داخلی که در هنگام خم شدن زانو کشیده و در هنگام باز شدن زانو شل است و باند خلفی خارجی که در هنگام باز شدن زانو کشیده و در هنگام خم شدگی زانو شل است. رباط ACL از شاخه خلفی عصب مربوط به درشت نی عصب می گیرد و سبب ایجاد حس عمقی در زانو می شود.

بیومکانیک ورزشی  85% از مقاومت  در مقابل حرکت به جلوی استخوان درشت نی نسبت به استخوان ران را در محل مفصل زانو را ACL تامین می کند و سبب پایداری زانو در هنگام ایست ناگهانی می شود. حداکثر مقاومت ACL زمانی است که زانو در حالت کاملاً باز قرار دارد.
همچنین رباط صلیبی قدامی در محدود کردن میزان چرخش درشت نی هم نقش دارد و هنگامی که زانو کاملاً باز است در مقابل نیروهای وارد به زانو از داخل و خارج زانو را محافظت می کند و پایداری آنرا به کمک رباطهای جانبی زانو حفظ می کند.
هنگامی که ACL صدمه ببیند ترکیبی از حالت حرکت به جلوی درشت نی نسبت به ران و چرخش به خارج و داخل بیش از حد استخوان درشت نی رخ می دهد.
متوسط قدرت رباط صلیبی قدامی در برابر کشش حدود 2160 نیوتن می باشد که این مقدار بطور قابل ملاحظه ای کمتر از متوسط توان رباط صلیبی ( متقاطع ) خلفی و تقریباً نصف رباط جانبی ( طرفی ) داخلی زانو است.

شرح حالعلایم پارگی رباط صلیبی قدامی زانو را با شرح حال مناسب که تاکید آن بر مکانیسم آسیب دیدگی ورزشی و شناسایی آسیب های احتمالی قبلی است و معاینه مناسب در اغلب موارد می توان تشخیص داد.
• در ورزشهای غیر تماسی:
  - یک صدای تق ( pop ) همراه با آسیب ACL شنیده شده یا خیر . معمولاً این صدا هنگامی که فرد ناگهان تغییر مسیر داده یا ناگهان در هنگام دویدن ایستاده است و یا در هنگام افتادن روی پا بعد از پرش شنیده شده و بدنبال آن التهاب و تورم زانو ایجاد شده است.
  - در خلال چند ساعت خون در مفصل تجمع پیدا کرده است ( همارتروز ).
  - فرد معمولاً نتوانسته است بخاطر درد و تورم یا ناپایداری زانو به فعالیت ادامه دهد.• در ورزشهای تماسی و ضربات با انرژی بالا: 
 - صدمات ورزشی رباط ACL معمولاً با آسیب دیدگی سایر رباطهای زانو (  رباط جانبی داخلی یا جانبی خارجی زانو ) یا مینیسک های زانو همراهی دارد
 - اعمال یک نیروی شدید از سمت خارج به داخل به زانو می تواند منجر به یک سه گانه آسیب دیدگی شامل آسیب ACL, آسیب رباط جانبی داخلی زانو و آسیب تاخیری منیسک داخلی شود.

معاینه بالینی• مشاهده دقیق زانو برای بررسی تجمع مایع در مفصل زانو یا تغییر شکل استخوانی ( شکستگی احتمالی ) طبق تحقیقات انجام شده  در آسیب استخوانی تجمع سریع مایع در مفصل 72% ارتباط با آسیب رباط صلیبی قدامی دارد.
• معاینه دامنه حرکات مفصل زانو بخصوص بازشدن کامل زانو که اگر نشود امکان آسیب دیدگی منیسک های زانو  را مطرح می کند.
• لمس ساختارهای استخوانی توسط متخصص طب ورزشی یامتخصص ارتوپد امکان دارد منجر به شناسایی شکستگی استخوان مخفی مثل شکستگی استخوان درشت نی یا آسیب ران و شکستگی استخوان ران  شود.
• لمس خطوط مفصلی زانو برای ارزیابی آسیب احتمالی منیسک ها لازم است. همچنین باید رباطهای جانبی زانو معاینه شوند.
• انجام Lachman test ( تست لاکمن ) بعد از رفع یا کاهش درد بیمار باید برای ارزیابی رباط ACL صورت گیرد به این صورت که فرد روی تخت خوابیده و زانو را در وضعیت خم شدگی 20 تا 30 درجه قرار می دهیم با دست چپ ران را می گیریم و با دست راست پشت قسمت فوقانی ساق را به جلو و طرف خود می کشیم. چنانچه در سمت آسیب دیده مقدار جابجا شده به جلو نسبت به سمت سالم در پای دیگر بیش از 3 میلی متر باشد غیر عادی است و نمایانگر آسیب است.
• انجام تست کشیدگی به جلو یا Ant.drawer test بخاطر اسپاسم عضلات پشت ران ( عضلات همسترینگ ) که تست را متاثر می کند کمتر قابل اعتماد است. برای انجام تست بیمار به پشت خوابیده و زانوها را در وضعیت خم شدگی 90 درجه قرار می دهد. معاینه گر جلوی وی نشسته و با دو دست پشت قسمت زیر زانو را می گیرد و ساق را به سمت خود می کشد و در صدمه دیدن رباط صلیبی قدامی زانو استخوان درشت نی جلو می آید 

علل آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی • ورزشهای پر خطر برای آسیب دیدگی ACL : ورزش فوتبال , اسکی , بسکتبال و بیسبال و کشتی مسئول 78% از جراحات مرتبط با ورزش رباط صلیبی قدامی زانو هستند.
• جنس : صدمه و آسیب ورزشی زنان در محل رباط صلیبی قدامی زانو بیشتر از مردان می باشد.
• کفش ورزشی : کفش های ورزشی که کناره های آنها سفتتر و محکمتر از وسط کف آنها می باشد بیشتر فرد را مستعد صدمه دیدگی ورزشی می کند.

بررسی تصویربرداری

رادیوگرافی:• یافته های رادیوگرافیک اغلب منفی است.
• برای بررسی آسیب های همراه با پارگی ACL می توان از نماهای AP, Lateral و merchant و sunrise و Notch view استفاده نمود.
• نمای مایل برای بررسی صفحه استخوان تیبیا مفید است.
• امکان دارد در نمای AP شکستگی همراه با کندگی قسمت خارج کپسول ( Segond fracture ) دیده شود.
این شکستگی یک شاهد بر آسیب کپسول خارجی و یک مدرک غیر مستقیم بر آسیب رباط صلیبی قدامی است. و در قسمت خارجی صفحه تیبیا اتفاق می افتد درست در مجاورت خط مفصلی و در خلف توبرکل Gerdy 

آرتروگرام: • این روش تقریباً با MRI جایگزین شده است.
• از این روش برای بررسی پارگی ACL استفاده می شود.

ام آر آی:  • برای تشخیص آسیب های ACL حدود 95% حساسیت دارد. همچنین با آن می توان کوفتگی و آسیب  استخوان ران و تیبیا  را که در 90% از موارد آسیب رباط صلیبی قدامی وجود دارند تشخیص داد.از MRI زانو جهت تصمیم گیری برای جراحی زانو استفاده می شود.

درمانفاز حاد:چنانچه جراحی زانو لازم باشد معمولاً جراح زانو آنرا 3 هفته به تاخیر می اندازند تا التهاب کاهش یافته و از عوارضی مثل خشکی مفصل زانو بدنبال جراحی سریع جلوگیری شود. باید در این سه هفته عضلات جلو و عقب ران و دامنه حرکتی مفصل زانو تقویت و زیاد شود که این امر می تواند به کاهش تجمع مایع مفصلی زانو و بدست آوردن سریع توان عضلانی عضلات موثر روی مفصل زانو ( عضله چهار سر ران و عضلات همسترینگ ) بعد از عمل کمک کند. برای تصمیم به جراحی توجه به چند فاکتور مهم است مثل سطح فعالیت ورزشی قبل از صدمه دیدگی زانو , صدمات همراه , تمایل برای ادامه همان رشته ورزشی و میزان شلی و ناپایداری مفصل زانو . جراحی زانو در آسیب رباط صلیبی می تواند بصورت ترمیم داخل یا خارج مفصلی رباط صلیبی قدامی باشد, در روش جراحی داخل مفصلی توسط روش آرتروسکوپی زانو داخل مفصل را مشاهده و به کمک ابزار  آرتروسکوپ  رباط پاره شده را بصورت اولیه یا با استفاده از رباط زیر کشکک یا رباط سمی تندینوس یا گراسیلیس  ترمیم می کنند. در روش جراحی خارج مفصلی زانو هم با استفاده از بخشی از نوار فیبری خارج ران به نام  ایلیو تیبیال تراکت زانو را در سمت خارجی در بیرون سطح مفصلی پایدار می کنند. انتخاب بین این دو روش بسته به نظر جراح دارد و امری تخصصی است. درمان غیر جراحی پارگی aclمعمولا برای افراد مسن و آنهایی که قصد پرداختن به ورزش های شدید و رقابتی را ندارند در نظر گرفته می شود.در شکل روبرو نمایی از ترمیم خارج مفصلی رباط صلیبی زانو را مشاهده می کنید.
فاز بهبودی: سه فاز دارد
• فاز اول : دو هفته اول بعد از جراحی را شامل می شود و هدف در آن رسیدن به بازشدگی کامل زانو  ( Full extension ) و حفظ قدرت عضلانی عضله چهارسر رانی و کاهش تورم و نیز توانایی خم کردن زانو در حد نود درجه است.• فاز دوم : هفته سوم تا پنجم بعد از عمل را شامل می شود و هدف در آن حفظ توانایی باز کردن کامل زانو و افزایش میزان خم شدن زانو به بیش از 90 درجه تا رسیدن به خم شدگی کامل زانو است.• فاز سوم : هفته ششم را شامل می گردد و هدف در آن افزایش قدرت و سفتی عضلانی است و بدنبال این مرحله به آرامی به ورزش باز می گردیم.بدون انجام تمرینات کافی در دوره بعد از جراحی بازگشت به ورزش  به زمانی معادل ۹-۶ ماه زمان نیاز دارد.

عوارض• خشکی مفصلی و آرتروز زانو ( استئو آرتریت زانو )
• ناپایداری مفصل زانو یا افزایش لغزندگی زانو
• درد و محدودیت حرکات مفصل زانو

پیش آگهی• میزان موفقیت جراحی رباط ACL 95-82% است. و در بهترین شرایط شش ماه بعد از آسیب می توان به میادین ورزشی بازگشت.

منبع :www.sportmedicine.ir