سندروم ایلیوتیبیال باند

سندروم ایلیوتیبیال Iliotibial band syndrome بیماری است که بیشتر در ورزشکاران دوچرخه سوار، دونده و کسانی که مسافت های زیادی را راه میروند ایجاد میشود. این بیماری موجب درد در قسمت خارجی زانو درست بالای مفصل میگردد. آناتومی ایلیوتیبیال باند Iliotibial band   ITB یک تاندون بلند و پهن در سطح خارجی ران است. این تاندون در بالای ران به عضله تنسور فاسیا لاتا Tensor fascia lata متصل شده و در پایین در زیر زانو به سطح خارجی استخوان تیبیا یا درشت نی متصل میشود. ایلیوتیبیال باند در حین پایین آمدن از روی سطح خارجی کندیل خارجی استخوان ران عبور میکند. در حین خم و راست شدن زانو، ایلیوتیبیال باند بر روی این برجستگی ساییده شده و به جلو و عقب میرود. بین ایلیوتیبیال باند و کندیل خارجی استخوان ران یک بورس وجود دارد. بورس یک کیسه بافتی نازک است که در داخل آن حجم مختصری از مایعی بنام مایع سینوویال وجود دارد. برای تجسم بهتر بورس یک کیسه پلاستیکی نازک موسوم به کیسه فریزر را تهیه کرده و در داخل آن کمی روغن مایع بریزید و در آن را گره بزنید. کف دو دست خود را بر روی هم قرار داده و کیسه پلاستیکی را بین آن دو قرار دهید. حال شروع به مالش دو کف دست بر روی هم کنید. متوجه میشوید که کف دو دست شما به راحتی بر روی هم میلغزند و حرکت میکنند. در واقع این کیسه پلاستیکی مانند یک بورس بین دو سطحی که بر روی هم مالش دارند قرار گرفته و موجب تسهیل حرکت این دو و کاهش اصطکاک میشود. بورس بین کندیل خارجی استخوان ران و ایلیوتیبیال باند دقیقا همین کار را انجام میدهد. علت سندروم ایلیوتیبیال باند چیست وقتی زانو بطور مداوم و مکرر خم و راست میشود مانند دویدن، دوچرخه سواری و یا راه رفتن زیاد و طولانی، ایلیوتیبیال باند بر روی برجستگی کندیل خارجی استخوان ران بطور مکرر به جلو عقب حرکت میکند. این حرکات ممکن است بیش از حد تحمل بورس بین این دو باشد و نتیجه آن التهاب بورس است.  گیر کردن ایلیوتیبیال باند به برجستگی خارجی زانو موجب بروز علائم میشود این التهاب موجب بروز درد میشود. بعضی محققین عقیده دارند پرانتزی بودن زانو میتواند احتمال سایش بین ایلیوتیبیال باند و کندیل خارجی استخوان ران را بیشتر کند. بعضی تغییر شکل های کف پا مانند انحراف کف پا به داخل هم ممکن است موجب بروز بیشتر این بیماری شود. ضعیف بودن یا خسته شدن عضله گلوتئوس مدیوس در ناحیه باسن هم میتواند موجب بروز این بیماری شود. این عضله موجب چرخش ران به خارج میشود. وقتی عضله کارش را خوب انجام ندهد ران به داخل میچرخد و این چرخش موجب سفت شدن ایلیوتیبیال باند بر روی برجستگی کندیل خارجی استخوان ران میشود. این سفتی سایش را بیشتر کرده و موجب بروز علائم میگردد.

منبع : ایران ارتوپدی

علائم و درمان التهاب تاندون عضله چهارسر

 التهاب عضله چهارسر ران یا تاندنیت کوادری سپس یک از علل درد بالای زانو بخصوص در ورزشکاران است. این بیماری بیشتر در ورزشکارانی که فوتبال یا والیبال میکنند یا میدوند دیده میشود. این بیماری بیشتر در سنین بین 50-30 سال ایجاد میشود

علائم التهاب تاندون چهارسر

 مهمترین علامت این بیماری درد است. دیگر خصوصیات بیماری عبارتند از

• درد در بالای کشکک احساس میشود و بیشتر در مواقعی است که بیمار زانوی خود را خم و راست میکند.

• درد با فشار به محل اتصال تاندون چهارسر به کشکک بیشتر میشود.

• ممکن است محل تاندون متورم شود.

• ممکن است در این محل سوزش و داغی احساس شود.

• احساس درد و خشکی زانو ممکن است در هنگاه صبح بعد از برخاستن از خواب بیشتر باشد و یا هنگامی که زانوی بیمار برای مدتی بیحرکت مانده و سپس میخواهد حرکت کند ممکن است شدت درد در چند دقیقه اول زیاد بوده و بعد بتدریج کم شود.

		تورم بالای زانو در اثر تاندنیت چهارسر

در اوایل بیماری شدت درد کم است ولی بعد از مدتی ممکن است آنقدر زیاد شود که جلوی ادامه ورزش ورزشکار را بگیرد. تشخیص این بیماری بعد از صحبت پزشک با بیمار و معاینه وی و سپس تصویر برداری است. در رادیوگرافی ساده ممکن است در محل اتصال تاندون چهارسر به کشکک رسوب کلسیم دیده شود. تشخیص قطعی این بیماری با استفاده از سونوگرافی و ام آر آی داده میشود.

درمان

درمان این بیماری در ابتدا با استفاده از روش های غیر جراحی است و در صورتیکه این روش ها جواب ندهند ممکن است نیاز به استفاده از روش ها جراحی باشد.

روش های غیر جراحی

مهمترین اقدامات برای درمان این بیماری عبارتند از

• بیمار باید برای مدتی سطح فعالیت های بدنی خود را کاهش داده یا آنها را قطع کند.

• استفاده از داروهای ضد التهاب

• استفاده از سرمای موضعی، ماساژ، اولتراسوند و تحریک الکتریکی به توسط فیزیوتراپ

• انجام نرمش های کشش و تقویتی برای عضلات اندام تحتانی

• استفاده از بریس زانو بصورت زانوبند های مخصوص در اطراف زانو و یا استفاده از تیپینگ Taping

درمان جراحی

بیماران بندرت نیاز به درمان جراحی پیدا میکنند. اگر بعد از مدت طولانی درمان های غیر جراحی بهبودی در وضعیت بیمار ایجاد نشود ممکن است درمان های جراحی بتوانند موثر واقع شوند. هدف از این درمان ها تحریک موضع آسیب دیده برای بهبودی است. در این جراحی ها بافت های آسیب دیده و خراب شده خارج شده و سعی میشود تا تنش و سفتی بافت نرم اطراف زانو بازسازی شود.

منبع : ایران ارتوپدی

التهاب تاندون چهارسر

التهاب عضله چهارسر ران یا تاندنیت کوادری سپس یک از علل درد بالای زانو بخصوص در ورزشکاران است. این بیماری بیشتر در ورزشکارانی که فوتبال یا والیبال میکنند یا میدوند دیده میشود. این بیماری بیشتر در سنین بین 50-30 سال ایجاد میشود

آناتومی

عضلات چهارسر ران از قویترین عضلات بدن بوده و در جلوی ران قرار دارند. در پایین ترین قسمت این عضلات زردپی یا تاندونی قوی موسوم به تاندون کوادری سپس یا چهارسر وجود دارد که در پایین به استخوان کشکک متصل میشود. ار لبه پایینی استخوان کشکک هم یک تاندون قوی به نام تاندون کشکک پایین آمده و به یک برجستگی در بالا و جلوی استخوان درشت نی میچسبد که به آن توبرکل تیبیا Tibial tubercle میگویند. به مجموعه تاندون چهارسر، استخوان کشکک و تاندون کشکک، مکانیسم اکستانسور Extensor mechanism میگویند.

با انقباض عضله چهارسر ران مکانیسم اکستانسور به بالا رفته و زانو را به حالت مستقیم یا اکستنشن Extension درمیاورد. در این بین استخوان کشکک بصورت یک تکیه گاه عمل میکند و استخوان های ران و درشت نی بصورت بازوهای کارگر و مقاومت یک اهرم عمل میکنند. استخوان کشکک با این عمل، قدرت و نیروی عضله چهارسر را بیشتر میکند.
در هنگام فعالیت های روزانه نیروهای زیادی به مفصل زانو وارد میشود. بطور مثال در هنگاه راه رفتن نیرویی برابر با سه برابر وزن و در هنگام دویدن نیرویی برابر با 5 برابر وزن به مفصل زانو وارد میشود.

تاندون مانند کابل برق یا تلفن است که در آن رشته های کلاژن             در دسته های مجزایی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند

تاندنیت یا التهاب تاندون کوادری سپس چگونه ایجاد میشود

در حین دویدن، پریدن و جهیدن و یا ناگهان حرکت کردن یا ناگهان ایستادن نیروهای زیادی به زانو و از جمله به تاندون چهارسر وارد میشود.
عوامل زیر میتوانند نیروهایی را که به تاندون چهارسر وارد میشوند بیشتر کند

• کفش نامناسب، زمین نامناسب برای دویدن (زمین سخت) و روش نامناسب تمرین ( از نظر شدت، مدت و تکرر)

• دویدن به مدت زیاد، با سرعت زیاد و یا در مسافت های طولانی هم میتواند همین تاثیر را داشته باشد. وقتی که شدت یک تمرین ورزشی به ناگهان زیاد میشود هم همین تاثیر ایجاد میشود.

• عواملی دیگر مانند سن فرد، قابلیت انعطاف بافت های نرم اطراف زانو هم در تاثیر نیروها به زانو موثرند.

• انحراف محور در مفاصل مچ پا، زانو و یا ران هم موثرند. کف پای صاف، حرکت نامناسب کشکک در شیار بین کندیلی ران، چرخش نامناسب تیبیا و تفاوت طول دو اندام تحتانی میتوانند موجب اعمال نیروهای نامناسب و نامتعادل به مکانیسم اکستانسور شوند.

• هر گونه عدوم بالانس و تعادل در عضلات اندام تحتانی میتواند نیروهای نامناسبی به مکانیسم اکستانسور وارد کند.

• در کسانی که وزن زیادی دارند هم این وضعیت ایجاد میشود.

قدرت تاندون چهارسر مرتبط با قدرت و تعداد و جهت فیبرهای کلاژنی است که در داخل تاندون قرار دارند. تاندنیت وقتی ایجاد میشود که یک عدم تعادل بین نیروهایی که به تاندون وارد میشود و توانایی تاندون در جذب و پخش آن ایجاد شود. اگر نیرویی که به تاندون وارد میشود بیش از حد تحمل آن باشد آسیب ایجاد میشود. وارد شدن مکرر این آسیب ها به تاندون موجب بروز پارگی های خفیف و میکروسکوپی در آن میشود. با هر پارگی، تاندون سعی میکند آن را ترمیم کند ولی هنگامی که مقدار یا تکرر پارگی بیش از توانایی بدن برای ترمیم باشد بیماری شروع میشود.

در این وضعیت پاسخ بدن به آسیب بصورت ایجاد التهاب در ناحیه است که آن هم خود را بصورت درد و تورم نشان میدهد. البته در بسیار اوقات مقدار التهاب کم است و تاندون بیشتر شکل و جنس خود را از دست داده و خراب میشود. چیزی که به آن در اصطلاح پزشکی دژنرسانس Degeneration میگویند.

منبع : ایران ارتوپدی

بورسیت زانو

شایعترین علت درد در سمت داخلی زانو، تقریباً شش سانتیمتر پایینتر از مفصل زانو به علت بورسیت پس آنسرین Pes anserine است.

آناتومی

قبل از هر چیز باید بدانیم بورس چیست. بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و میلغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است. در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود دارد که موجب میشود دو سطح روبروی بورس روی یکدیگر بلغزند. بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل قرار دارند. التهاب بورس را بورسیت Bursitis میگویند.

محل بورسیت پس آنسرین در زیر زانو

بورس پس آنسرین در قسمت زیر زانو و در سمت داخل آن قرار دارد و مابین تاندون های همسترینگ Hamstring و استخوان درشت نی است. عضلات همسترینگ در سمت پشت و داخل ران قرار گرفته و مسئول خم کردن زانو هستند. این عضلات به توسط تاندون همسترینگ به قسمت های بالایی ( و در سمت داخل) استخوان درشت نی متصل میشوند. کمی بالاتر از محلی که این تاندون به استخوان متصل میشود بورس پس آنسرین بین تاندون و استخوان قرار گرفته تا حرکت آنرا بر روی استخوان تسهیل کند.

علت بورسیت پس آنسرین

 بورسیت یا التهاب بورس معمولاً به علت کار کشیدن زیاد از تاندون و مفصل و یا به علت اعمال استرس و سایش زیاد بر روی بورس بوجود میاید. این بیماری در ورزشکاران بخصوص دوندگان بیشتر دیده میشود. بیماران مبتلا به آرتروز یا سائیدگی زانو هم بیشتر به این بیماری دچار میشوند. عواملی که زمینه را مستعد ایجاد این بیماری میکند عبارتند از :

• بد ورزش کردن مثلا انجام ندادن نرمش های کششی مناسب قبل از انجام ورزش اصلی و یا دویدن در سربالایی و یا سرازیری ها و یا افزایش ناگهانی طولی که یک دونده میدود

• چاقی

• چرخش ساق و زانو به خارج

• استئوآرتریت یا سائیدگی زانو

• پارگی منیسک داخلی

علائم بورسیت داخلی زانو

مهمترین علامت بورسیت پس آنسرین درد در سمت داخلی زانو یا کمی پایینتر است. این درد با ورزش یا بالا رفتن از پله بیشتر مبشود.

درمان بورسیت پس آنسرین

مهمترین اقدامات درمانی برای بورسیت پس آنسرین عبارتند از :

• قطع فعالیت های ورزشی و استراحت

• سرد کردن موضع درد روزی 4-3 بار و هر بار 20 دقیقه با کیسه حاوی خرده یخ

• استفاده از داروهای ضد التهاب مثل بروفن و ناپروکسن

• گاهی پزشک معالج اقدام به تزریق کورتیکوستروئید در محل بورس برای کاهش التهاب میکند.

منبع : ایران ارتوپدی

کیست بیکر

کیست بیکر Baker cyst یک برآمدگی است که بر اثر برجسته شدن و تجمع مایع مفصلی در پشت زانو ایجاد میشود. به ناحیه پشت زانو ناحیه پوپلیتئال Popliteal area هم میگویند و به همین خاطر نام دیگر این کیست، کیست پوپلیته یا پوپلیتئال است. ویلیام بیکر اولین کسی بود که این بیماری را توضیح داد.

تقریبا هر عاملی که موجب تورم زانو و افزایش مقدار مایع مفصلی زانو شود میتواند ایجاد کیست بیکر کند. استئوآرتریت یا آرتروز زانو و روماتیسم مفصلی زانو هر دو میتوانند این کیست را ایجاد کنند. وقتی که به هر علتی مقدار مایع مفصل زانو زیاد میشود فشار داخل مفصل افزایش یافته و میتواند این مایع را به پشت کپسول مفصلی رانده و کپسول مفصل زانو را در ناحیه پشت برجسته کند.

 

علائم کیست بیکر

تورم پشت زانو در کیست بیکر با ایستادن                   بیشتر مشخص میشود

مهمترین علامت کیست بیکر دیدن و یا لمس یک برجستگی در پشت زانو است. این برجستگی وقتی که فرد زانویش را کاملا صاف و مستقیم نگه میدارد بیشتر به چشم میخورد. کیست بیکر در غالب اوقات بدون درد است ولی در مواردی ممکن است با قدری درد همراه باشد. گاهی اوقات این کیست پاره شده و محتویات مایع آن به فواصل بین عضلات پشت ساق میریزد. این واقعه موجب تورم و دردناک شدن عضلات پشت ساق میشود. تشخیص کیست بیکر معمولا با معاینه داده میشود ولی میتوان آنرا با اولتراسونوگرافی و یا ام آر آی تائید کرد.

درمان کیست بیکر

کیست بیکر در غالب قریب به اتفاق اوقات نیاز به درمان ندارد.
وجود این کیست بیش از اینکه یک بیماری باشد نشانه و علامتی از یک بیماری دیگر است و با درمان بیماری اولیه (مانند استئوآرتریت یا روماتیسم مفصلی) در اکثر اوقات کیست بیکر هم ناپدید میشود. در صورتیکه کیست موجب احساس ناراحتی و درد برای بیمار شود بالا نگه داشتن پا، استفاده از زانوبند، استفاده از سرمای موضعی و مصرف داروهای ضد التهابی میتواند مشکل بیمار را مرتفع کند. در صورت نیاز ممکن است پزشک معالج مبادرت به کشیدن مایع کیست و تزریق کورتیکوستروئید در آن کند.

در موارد بسیار نادری ممکن است کیست نیاز به عمل جراحی و خروج داشته باشد. در صورت پاره شدن کیست بیکر درمان بصورت استراحت و بالا نگه داشتن ساق و تزریق کورتیکوستروئید در درون مفصل زانو است.

کیست بیکر در بچه ها نیاز به درمان ندارد و با رشد بچه خودبخود خوب میشود.

منبع : ایران ارتوپدی