داروساز بانک اطلاعاتی نیست نمی توانم اطلاعات، مزایا و معایب داروها را به خاطر بسپارم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره داروها می توانید به سایت های ارائه دهنده اطلاعات دارویی مراجعه کنید.
سلامت نیوز
در طول سالیان اخیر بخصوص با توجه به نقش پیشگیری استاتین ها در بیماران باریسک بالای حملات قلبی عروقی حاد، استاتین ها بطور وسیعی مصرف می شوند .با توجه به این آمار در سال ۲۰۰۶ استاتین ها ۷۶% از فروش غیرقابل انتظار ۲۶ میلیارد دلاری را به خود اختصاص داده اند.
مطالعات بالینی متعددی که به تازگی در سراسر نقاط جهان روی استاتین انجام شده فواید مهار کننده های ۳ هیدرو کسی ۳ متیل گلوتاریل کو آنزیم A ردوکتاز با استاتین ها را در پیشگیری اولیه و ثانویه از بیماری های قلبی و عروقی مطرح کرده اند بررسی ها به این نتیجه انجامیده اند که استاتین به جز اثر ساده کاهش کلسترول خون ، فواید قابل توجه دیگری نیز دارند و می توان این ترکیبات دارویی را در درمان و پیشگیری از بیماری های غیر قلبی مانند سرطان ، عفونت ها ، آلزایمر ، بیماریهای مزمن انسدادی ، بیماریهای مزمن انسدادی ریوی و سایر مشکلات عملکردی ریه و نشانگان تخمدان پلی کیستیک به کاربرد البته هنوز جایگاه استاتین ها در درمان با پیشگیری از این بیماری ها به اثبات نرسیده است .
استاتین ها از تکثیر سلولی جلوگیری کرده و اثر ضد التهابی و سرکوب کننده ایمنی دارند بنابراین می توان از این گروه دارو ها در بهبود برخی از بیماریها خاص سود برد .
● استاتین ها و سرطان
به دلیل خاصیت ضد ایمنی و جلوگیری از تکثیر سلولی، محققان فواید بالینی متعددی را برای استاتین ها در بیماران سرطانی قایل شده اند . به عبارتی ساده تر ، استاتین خطر بروز سرطان را کاهش می دهند البته این اثر هنوز مورد تایید جوامع علمی قرار نگرفته است .
در یک مطالعه بالینی گذشته نگر که در کشور امریکا انجام شد ، محققان میزان خطر ابتلا به سرطان را در مصرف کنندگان استاتین با افرادی که از این دارو مصرف نکرده اند مقایسه نمودند .
در دریافت کنندگان استاتین میزان بروز سرطان های ریه و کولون به میزان قابل توجهی کاهش داشت .
متاآنالیز های قبلی نیز خطر وقوع انواع گوناگون سرطان را ارزیابی کرده بودند و هم اکنون نیز بودجه زیادی به مطالعه در این زمینه اختصاص داده شده است .
بیشترین اطلاعات جمع آوری شده در مورد رابطه مصرف استاتین و سرطان پستان ، ریه و کولون بوده است .
اگر چه تعداد قابل توجهی مطالعه چند مرکزی نشان داده اند که کاربرد استاتین ها ارتباطی با کاهش بروز سرطان پستان ندارد افرادی که فلووستاتین مصرف می کنند به میزان کمتری به سرطان پستان مبتلا می شوند یک مطالعه گسترده در کشور آمریکا مطرح کرده است که کاربرد استاتین ها برای مدت بیش از شش ماه به کاهش ۵۵ درصدی میزان شیوع سرطان ریه منتهی می شود .
به هر حال با وجود آنکه هم اکنون بیش از بیست مطالعه بالینی برای ارزیابی اثر گذاری استاتین ها در کاهش خطر ابتلا به سرطان انجام شده هنوز هم اثر بخشی این گروه دارویی در پیشگیری از سرطان به اثبات نرسیده است .
● استاتین ها و عفونت ها
بررسی های انجام شده در مورد اثر استاتین ها بر بیماری های عفونی ، بیشتر روی بیماریهایی مانند سپسیس – پنومونی و آنفلوآنزا متمرکز بوده است یک مطالعه گسترده به تازگی فواید استفاده ار استاتین را در مبتلایان به سپسیس نشان داده است و یک کار آزمایی بالینی چند مرکزی در ژاپن نیز کاهش قابل توجه خطر مرگ ناشی از انفلوآنزا و پنومونی را در مصرف کنندگان دوز متوسط استاتین نشان داده است .
● استاتین ها و آلزایمر
مطالعات متعددی در مورد تقش استاتین در پیشگیری و درمان آلزایمر انجام شده اند در کنار کاتهش کلسترول به دنبال مصرف استاتین ها در مبتلایان به آلزایمر ، کاربرد اتورواستاتین در ایت بیماران پس از گذشت شش ماه از مصرف ، با بهبود علایم بیماری و قابلیت حافظه همراه بوده و این اثر دارو تایکسال پس از آن نیز ثابت مانده است . مطالعات گذشته نیز نشان داده اند که استاتین ها در برابر بیماری آلزایمر اثر حفاظتی دارند .
● استاتین و بیماریهای تنفسی
از آنجا که استاتین اثرات ضد التهابی دارند کاربرد آنها در مبتلایان به بیماریهای انسدادی مزمن ریه و سایر بیماریهای ریوی مرتبط با تخریب التهابی مورد بررسی قرار گرفته است .
در یک مطالعه بالینی قدیمی اثر استاتین بر عملکرد ریه در سیگاری ها مطالعه شد و نتایج حاکی از آن بود که مصرف این گروه داروها نیاز به ویزیت های اورژانس تنفسی را در مقایسه با سایر گروهها ی دارویی کاهش می دهد .
مطالعه دیگری نشان داده که استاتین ها اثر حفاظتی بر عملکرد ریه در سالمندان ( صرفنظر از سابقه مصرف سیگار در آنان ) دارند و همچنین در سیگاری ها یی که پس از مدت رمان طولانی اقدام به قطع سیگار خود کرده اند یا آنان که به تازگی شروع به مصرف سیگار کرده بودند و حالا این عادت را ترک کرده اند و برای آنها استاتین تجویز شده در مقایسه با آن بیمارانی که استاتین دریافت نمی کنند افت FVC.FEVI حداقل به میزان ۵۰ درصد کاهش می یابد .
یک مطالعه جدید درژاپن نشان داده که استاتین ها پیشرفت بیماری های مزمن انسدادی ریه را کند می کنند و نیز فواید قابل توجهی در کاهش مرگ و میر ناشی از آنها دارد .
نفروپاتی ناشی از مواد حاجب
امروزه نقش استاتین در پیشگیری از تفروپاتی ناشی از مواد حاجب بررسی شده زیرا استاتین ها بر چرخه اکسید نیتریک و عملکرد رادیکال آزاد تخریب گر اثر گذار هستند.
سه مطالعه از مجموع این بررسی ها در مورد سود مندی استاتین ها در کاهش خطر نفروپاتی ناشی از مواد حاجب در بیمارانی بوده که تحت مداخلات تشخیصی عروق کرونری از راه پوست قرار گرفته اند .
در گروه دریافت کننده استاتین ها ، کاهش قابل توجهی در سطح سرمی کراتینین پس از اقدام تشخیصی با کمک ماده حاجب طول مدت اقامت در بیمارستان با بیمارانی که استاتین دریافت نمی کردند ، مشاهده شد .
نشانگان تخمدان پلی کیستیک
به دلیل اثرات مثبت استاتین ها روی انسولین استرس اکسیداتیو و فاکتورهای التهابی ، به نظر می رسد استاتین ها در مبتلایان به نشانگان تخمدان پلی کیستیک مفید باشد.
یک مطالعه نشان داده که در این مبتلایان که سیمواستاتین راهمراه با قرص ها ی پیشگیری از بارداری خوراکی مصرف کرده اند در مقایسه با بیمارانی که قرص های پیشگیری از بارداری خوراکی را به تنهایی دریافت کرده اند کاهش قابل توجهی در سطح تستوسترون ، هورمون لوتئینیزه کننده و نیز کاهش در نسبت LH به FSH مشاهده شد .
بنابراین مطالعات چنین استنتاج می شود که استاتین ها می توانند در درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک نقش کمکی داشته باشند .
نتیجه گیری
اغلب مطالعات بالینی ثبت شده در مورد اثرات استاتین ها بر انواع متعدد بیماری های غیر قلبی روی داده های گذشته نگر بنا شده اند .
بنابراین مهم است به یاد داشته باشیم که این مطالعات خطای زیادی دارند و همیشه نمی توان به نتایج حاصل از آنها استناد کرد .
منبع : پزشکان بدون مرز
در بروشور مرکز ADR می خوانیم : به اطلاع همکاران محترم میرساند که مرکز ADR، از سال ۱۳۷۷ تاکنون، تعداد ۲۲۶ مورد گزارش عارضه متعاقب مصرف متوکلوپرامید دریافت نموده است که از این تعداد، ۱۸۴ مورد (۸۱٪) به صورت عوارض اکستراپیرامیدال بوده است.
در میان عوارض اکستراپیرامیدال گزارش شده به این مرکز، ۱۰۸ مورد در گروه سنی زیر ۱۸ سال رخ داده است. عوارض اکستراپیرامیدال، از جمله عوارض ناشی از مصرف متوکلوپرامید می باشد که به واسطه مسدود نمودن رسپتورهای دوپامینرژیک مرکزی رخ می دهد. لذا توجه همکاران محترم را به نکات ذیل جلب می نماید:
۱- براساس تحقیقات اخیر، متوکلوپرامید شایعترین علت اختلالات حرکتی ناشی از مصرف دارو می باشد. لازم به ذکر است که در حدود ۲۰٪ بیماران بررسی شده در تحقیقات مذکور، بیش از سه ماه از داروی متوکلوپرامید استفاده نموده اند .
۲- وقوع عوارض اکستراپیرامیدال در کودکان، بزرگسالان جوان و متعاقب تزریق وریدی دوزهای بالای دارو شایع تر می باشد، اگرچه ممکن است در تمامی گروه های سنی، در هر دوز مصرفی و با مصرف خوراکی دارو نیز رخ دهد.
۳- عوارض اکستراپیرامیدال معمولاً طی ۲۴ الی ۴۸ ساعت از شروع درمان با متوکلوپرامید رخ می دهد و معمولاً به فاصله ۲۴ ساعت از قطع مصرف دارو، کاهش می یابد. اغلب بیماران مبتلا به این عوارض، به سرعت به درمان با دیازپام یا یک داروی با عملکرد آنتی کولینرژیک مانند دیفن هیدرامین یا بنزتروپین پاسخ مثبت می دهند.
۴- عوارض دیستونیک ناشی از درمان با متوکلوپرامید شامل حرکات غیرارادی دستها و/ یا پاها، trismus، تورتیکولی، اسپاسم صورت، برآمدگی و بیرون زدگی متناوب زبان، اختلال در گفتار، opisthotonos و oculogyric crisis می باشد.
عوارض دیستونیک به ندرت ممکن است به صورت انسداد راه های هوایی فوقانی به صورت استریدور و دیس پنه، احتمالاً ثانویه به لارنگواسپاسم یا دیستونی سوپراگلوتیک، نمایان شود.
ایست قلبی-تنفسی منجر به مرگ نیز حداقل در یک بیمار مبتلا به واکنش دیستونیک حاد گزارش شده است. هم چنین این عارضه به صورت دیستونی حاد همراه با میوکلونوس و asterixis نیز گزارش شده است.
۵- Tardive dyskinesia ناشی از مصرف متوکلوپرامید در سالمندان، به خصوص زنان سالمند، شایع تر می باشد.
این عارضه با تظاهرات بالینی به صورت حرکات دیس کینتیک orobuccolingual و گاهی حرکات غیرارادی تنه و / یا انتهاها، یا علائمی نظیر جدا کردن لبها با صدا (ملچ ملچ کردن)، حالتی نظیر ادا درآوردن در صورت، بیرون آوردن متناوب زبان، حرکات سریع چشمها یا چشمک زدن، چین خوردن یا جمع کردن لبها یا اختلال در حرکات انگشتان نمایان می شود، این حرکات ممکن است در ظاهر choreoathetotic باشد.
۶- خطر بروز Tardive dyskinesia و احتمال غیرقابل بازگشت شدن این عارضه، با افزایش طول مدت درمان و/ یا افزایش دوز مصرفی دارو، افزایش می یابد. با این وجود، این عارضه می تواند پس از درمانهای کوتاه مدت با این دارو و در دوزهای کم نیز رخ دهد، اگرچه به نظر می رسد در درمانهای کوتاه مدت، احتمال بهبود علائم بیشتر است. به طور کلی می توان گفت که بازگشت علائم این عارضه، به ندرت رخ می دهد و درمان شناخته شده ای برای این عارضه موجود نیست.
۷- توصیه می شود که درمان با متوکلوپرامید بیش از سه ماه به طول نینجامد و در صورت نیاز به ادامه درمان، فواید دارو در مقابل مضار آن سنجیده شود.
۸- مصرف متوکلوپرامید در کودکان باید با احتیاط فراوان صورت پذیرد زیرا فراوانی وقوع عوارض اکستراپیرامیدال در این گروه سنی افزایش می یابد.
۹- مصرف همزمان متوکلوپرامید و داروهای مسبب عوارض اکستراپیرامیدال (مانند فنوتیازین ها و بوتیروفنونها) ممنوع می باشد.
منبع : پزشکان بدون مرز
بر روی بسته تمامی داروها شامل داروهای نسخهای و بدون نسخه تاریخ انقضاء ( که با حروف EXP مشخص میشود ) به شکل ماه و سال ذکر میشود.
پس از این زمان سازنده دارو تعهدی در خصوص تضمین پایداری و خلوص ماده دارویی ندارد. با انقضای تاریخ مصرف، برخی داروها فقط اثربخشی خود را از دست میدهند و برخی میتوانند سبب بروز واکنشهای حساسیتی و مسمومیت گردند، بنابراین از مصرف دارو پس از رسیدن تاریخ انقضاء خودداری کنید.
فاصله زمان تولید (تاریخ تولید را با علامت اختصاری MFG روی بسته بندی داروها مشخص میشود) و انقضاء مصرف دارو را عمر قفسهای مینامند، که این فاصله میتواند بین ۱ تا ۵ سال متفاوت باشد. تنها دارویی که در شرایط مطلوب نگهداری شده است، در این فاصله اثربخشی و ایمنی خود را حفظ میکند و در صورتی که دارو در شرایط ذکر شده روی بسته بندی آن نگهداری نشود، پیش از تاریخ انقضاء، دستخوش واکنشهای نامطلوب شده و قابلیت مصرف را از دست میدهد.
دما (حرارت):
تقریباً تمام واکنشهای شیمیایی در دماهای بالاتر سریعتر اتفاق میافتد به طوری که معمولاً سرعت واکنشهای شیمیایی به ازای هر ۱۰ درجه سانتیگراد دو برابر میشود .در خصوص داروها نگهداری یک فراورده یک ماه در دمای ۳۰ درجه سانتیگراد معادل نگهداری ۳ ماه در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد واکنشهای تخریب شیمیایی را تسریع مینماید.
رطوبت (نور):
تجزیه شیمیایی و تخریب داروها را تسریع میکند، بنابراین برخی داروها در بستهبندیهای مقاوم به نور و شیشههای تیره رنگ بسته بندی میشوند و برای مقاومت در برابر رطوبت نیز بسته بندیهای خاصی طراحی و به کار گرفته شدهاند.
پس به طور کلی باید داروها را در شرایط خشک و خنک و تاریک نگهداری نمود.
باید دقت نمود داروها در بسته بندی اصلی خود نگهداری شوند و به توضیحات ذکر شده روی بسته بندی و بروشور دارو (برگه راهنمای دارو)، در نگهداری آن باید توجه شود.
باید توجه نمود که به محض خروج دارو از بسته بندی اصلی، تاریخ انقضاء قابلیت استناد خود را از دست میدهد و دارو باید به سرعت مصرف شود.
به عنوان اصل کلی اشکال دارویی جامد پایدارتر از اشکال مایع هستند، اشکال تزریقی و اشکال چشمی به محض باز شدن استریلیتی خود را از دست میدهند، بنابراین میبایست به سرعت مصرف شوند و قطرهها و پمادهای چشمی را یک ماه پس از باز شدن در صورتی که استفاده نشده باشند، باید دور ریخت.
نکات اسا سی در مصرف و نگهداری داروها در منزل:
- تا جای ممکن دارو در منزل نگهداری نشود.
- هرگز دارویی را که نمیشناسید در منزل نگه ندارید.
- هرگز دارویی را در جعبه داروی دیگر نگذارید.
- دارو را در مقادیر کم تهیه نموده و فقط به میزانی که بیمار در فاصله قابلیت مصرف دارو و تاریخ انقضاء آن را مصرف مینماید، تهیه شود. عدم توجه به ا ین نکته علاوه بر هدر رفتن هزینه صرف شده جهت تهیه دارو مشکلات دور ریختن و معدوم کردن دارو را نیز در پی خواهد داشت.
- قرصهایی که بیشتر از دو سال نگهداری شدهاند، داروهایی که تاریخ انقضاءشان گذشته است، داروهایی که علائم فساد را نشان میدهند، نظیر تغییر رنگ، بوی نامطبوع، دوفاز شدن و … باید به نحو مناسبی دور ریخته شوند.
- داروها را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید، زیرا کودکان کنجکاو هستند و ممکن است دور از چشم والدین به تقلید دارویی را بخورند و مسموم شوند. صدمه این بی احتیاطی جبران ناپذیر بوده و ممکن است موجب مرگ کودک گردد.
- داروهای بدون برچسب و یا داروهای فلهای را هرگز در منزل یا محل کار نگه ندارید و آنها را دور بریزید.
- داروها بایستی در ظرف اصلی خود نگهداری شوند. خارج کردن آنها از ظروف و تقسیم در پاکتهای کاغذی یا پلاستیکی فساد آنها را تسریع میکند.
- باقی مانده محلول سرم، قطره و شربتهایی که به طور ناقص مصرف شدهاند، قابل نگهداری نیست.
- حداقل هر سه ماه یکبار همه داروهای موجود در منزل را از نظر تاریخ مصرف بررسی کنید و داروهای تاریخ گذشته را دور بریزید.
- سرنگ و یا دستکش استریل که تاریخ مصرف آن گذشته و یا کاغذ پوشش آنها پاره شده باشد غیراستریل و غیرقابل استفاده است.
- برخی از داروها نیاز به نگهداری در یخچال دارند که روی بسته بندی آنها این موضوع درج شده است و قرار گرفتن آنها در محیط بیرون از یخچال ممکن است باعث از بین رفتن خواص دارویی آنها شود.
- ریختن داروها در دستشویی یا فاضلاب سبب ورود مستقیم آن به محیط زیست میگردد و در خصوص آنتی بیوتیکها موجب مقاومت میکروبی میگردد. بنابراین از دور ریختن داروهای تاریخ گذشته و فاسد به روش فوق جداً خودداری گردد.
- داروها را به افراد فقیر و محتاج ندهید زیرا ممکن است آنها را خودسرانه مصرف کنند و خطراتی متوجه آنها شود.
- به یاد داشته باشید مصرف خودسرانه دارو و یا تجویز دارو برای دیگران مجاز نیست. برای استفاده داروهای موجود در منزل، هر بار با پزشک خود مشورت کنید.
- در زمینه مصرف دارو همیشه با پزشک و داروساز مشورت کنید و از مشورت با کسانی که در این زمینه تخصصی ندارند، پرهیز نمائید.
- به خاطر داشته باشید که دکتر داروساز امین شماست و شما میتوانید برای دریافت اطلاعات بسیاری از داروها، از داروسازان شاغل در داروخانهها کمک بخواهید.
- اکثر داروهای تجویز شده یک بروشور (راهنما) در مورد اطلاعات لازم دارند که تحت عنوان اطلاعات دارویی برای مصرف، عوارض جانبی و موارد احتیاط است که برای شما مفید است، آن را مطالعه کنید و از درمان خودسرانه بیماری توسط داروهای بدون نسخه پزشک اجتناب کنید.
منبع : پزشکان بدون مرز
مفهوم دستور قبل از غذا این نیست که شما دارو را مصرف کنید و بعد بلافاصله غذا بخورید. این دستور یعنی اینکه حداقل یک ساعت قبل از آنکه بخواهید غذا بخورید داروی خود را میل نمایید چون دارو بلافاصله بعد از مصرف وارد روده نمیشود بلکه مدتی در معده میماند و بعد به روده میرود.
نتیجه اینکه باید فاصله بعد از مصرف دارو و غذا وجود داشته باشد تا دارو قبل از ورود غذا به معده بتواند از آن خارج و وارد روده شود. در غیراین صورت غذا و دارو با هم مخلوط میشود و تداخلاتی که به تعدادی از آنها اشاره کردیم بروز خواهد کرد.
مفهوم دستور با معده خالی مصرف شود نیز همین است. ضمن اینکه میتوان داروی مورد نظر را از یک تا دو ساعت بعد از صرف غذا که معده خالی از غذاست مصرف نمود.
داروهایی که توصیه شده بعد از غذا یا با معده پر یا همراه غذا مصرف شوند، باید بلافاصله بعد از غذا یا در میان وعده غذایی مصرف شوند.
این داروها بیشترداروهایی هستند که ممکن است ناراحتیهای گوارشی ایجاد نمایند یا جذبشان با غذا بهتر صورت میگیرد. در هرحال در مورد داروهای مصرفی باید با پزشک یا داروساز مشورت شود.
منبع : پزشکان بدون مرز