وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

اهمیت ورزش در بیماری های روماتیسمی (به همراه چند تمرین ورزشی مفی

از آنجائیکه فعالیت بدنی به منظور ارتقا و نگهداری سلامتی جسم است، دلایل منطقی زیادی برای انجام ورزش در بیماران روماتوئیدی وجود دارد. ورزش جزئی از فعالیت بدنی است که به صورت حرکات بدنی برنامه ریزی شده و تکراری و به منظور بهبود و نگهداری آمادگی بدنی انجام می شود.

انجام ورزش­های مناسب و متناسب با میزان فعالیت بیماری، اهمیت زیادی درحفظ قدرت عضلانی، دامنه حرکتی مفصل مبتلا و مجموعا کاهش درد و احساس بهبودی فرد دارد.

برنامه‌های ورزشی باید مناسب و با مشورت پزشک معالج و نیز متخصصین مربوطه از جمله فیزیوتراپ‌ها و متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی صورت پذیرد. در پژوهش­ها نشان داده شده که انجام ورزش­های کم­کننده وزن (ورزش های مناسب درون آب مانند راه رفتن و…) و نیز ورزش های تقویتی عضلات باعث بهبودی کیفیت زندگی فرد مبتلا می‌شوند. البته باید بر اساس نوع ابتلای مفصلی ورزش مناسب توصیه شود. به عنوان مثال:

بهترین ورزش برای بیمارانی که دارای مشکل مفصلی در زانوها و مچ پاها هستند، ورزش های داخل آب (استخر و...) می باشد.

ورزش مناسب در بیمارانی که آسیب در مفاصل زانو و پا ندارند، دوچرخه‌سواری (اعم از ثابت و یا متحرک) است.

انواع ورزش های مفید برای این بیماران چیست؟

به طور خلاصه سه دسته برنامه ورزشی وجود دارد که براساس شرایط هر بیمار می­تواند یک نوع و یا ترکیبی از چند نوع ورزش­ مفید باشد.

الف- ورزش های حفظ کننده دامنه حرکات مفصلی

این دسته از ورزش­ها و یا به بیان بهتر، نرمش­ها، در مفاصل بدون درد مفید بوده و باعث حفظ دامنه حرکات، بدون ایجاد درد در مفاصل شده و مانع خشکی و سفت شدن آنها نیز می‌گردند.

 

ب- ورزش های افزایش دهنده قدرت عضلانی

زمانی که مفاصل دارای تورم و التهاب هستند و یا اینکه مفصل دچار آرتروز و آسیب شده است، در این حالت ورزش­های افزایش دهنده دامنه حرکت و یا ورزش های با تحمل فشار وزن بدن باعث تشدید درد می‌شوند؛ نرمش­های انقباضی عضلات (چنانچه مکرر) انجام شوند، مفید هستند.

به این معنی که بدون اینکه مفصل حرکت زیادی داشته باشد، عضلات مجاور مفصل به طور مکرر منقبض می شوند تا قدرت عضله تا حدی حفظ شود.


ورزش های استقامتی

با انجام این دسته از ورزش­ها، احساس خوب بودن و نشاط در فرد ایجاد می‌شود. چنانچه فرد دارای آسیب در مفاصل اندام تحتانی (زانو، مچ و…) نباشد پیاده‌روی و دویدن آرام هم برای تقویت عضلات و نیز جهت جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.

چنانچه بیمار در مفاصل اندام تحتانی آسیب داشته باشد، قدم زدن در داخل آب، شناکردن و انجام سایر ورزش­ها داخل استخرهای آب ولرم بسیار مفید هستند.


منبع :rheumoc.com

 

انواع ورزش در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید

انجام ورزش­های مناسب و متناسب با میزان فعالیت بیماری، اهمیت زیادی در کاهش درد، حفظ قدرت عضلانی، دامنه حرکتی مفصل مبتلا و مجموعا احساس بهبودی فرد دارد.
برنامه‌های ورزشی باید مناسب و با مشورت پزشک معالج و نیز متخصصین مربوطه از جمله فیزیوتراپ‌ها و متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی صورت پذیرد. در پژوهش­ها نشان داده شده که انجام ورزش­های کم­کننده وزن (ورزش های مناسب درون آب، راه رفتن و…) و نیز ورزش های تقویتی عضلات باعث بهبودی کیفیت زندگی فرد مبتلا می‌شوند. البته باید بر اساس نوع ابتلای مفصلی ورزش مناسب توصیه شود. به عنوان مثال:

  •    بهترین ورزش برای بیمارانی که دارای مشکل مفصلی در زانوها و مچ پاها هستند، ورزش های داخل آب (استخر و...) می باشد.
  •    ورزش مناسب در بیمارانی که آسیب در مفاصل زانو و پا ندارند، دوچرخه‌سواری (اعم از ثابت و یا متحرک) است.

انواع ورزش­های مفید برای این بیماران چیست؟
 
به طور خلاصه سه دسته برنامه ورزشی وجود دارد که براساس شرایط هر بیمار می­تواند یک نوع و یا ترکیبی از چند نوع ورزش­ مفید باشد.


الف) ورزش های حفظ کننده دامنه حرکات مفصلی:
این دسته از ورزش­ها و یا به بیان بهتر، نرمش­ها، در مفاصل بدون درد مفید بوده و باعث حفظ دامنه حرکات، بدون ایجاد درد در مفاصل شده و مانع خشکی و سفت شدن آنها نیز می‌گردند.
باید توجه نمود که انجام این نرمش‌ها، فشاری بر روی مفاصل مبتلا وارد نکند و از طرفی دامنه حرکتی مفصل نیز باید تا حدی باشد که مفصل بدون درد حرکت ‌کند. البته به تدریج باید دامنه این حرکات را افزایش داد. مثال مناسب برای این ورزش ها انجام نرمش های زانوها در حالت نشسته و یا خوابیده است که در این حالت­ها وزن بدن روی زانوها فشاری وارد نمی‌کند.



ب) ورزشهای افزایش دهنده قدرت عضلانی:
زمانی که مفاصل دارای تورم و التهاب هستند و یا اینکه مفصل دچار آرتروز و آسیب شده است، در این حالت ورزش­های افزایش دهنده دامنه حرکت و یا ورزش های با تحمل فشار وزن بدن باعث تشدید درد می‌شوند؛ نرمش­های انقباضی عضلات (چنانچه مکرر) انجام شوند، مفید هستند.
به این معنی که بدون اینکه مفصل حرکت زیادی داشته باشد، عضلات مجاور مفصل به طور مکرر منقبض می شوند تا قدرت عضله تا حدی حفظ شود.



 
ج) ورزشهای استقامتی:
با انجام این دسته از ورزش­ها، احساس خوب بودن و نشاط در فرد ایجاد می‌شود. چنانچه فرد دارای آسیب در مفاصل اندام تحتانی (زانو، مچ و…) نباشد پیاده‌روی و دویدن آرام هم برای تقویت عضلات و نیز جهت جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.
چنانچه بیمار در مفاصل اندام تحتانی آسیب داشته باشد، قدم زدن در داخل آب، شناکردن و انجام سایر ورزش­ها داخل استخرهای آب ولرم بسیار مفید هستند.

منبع :rheumoc.com


آب درمانی

آب درمانی یعنی استفاده از آب جهت درمان برخی از عوارض بیماری ها مثل آرتریت یا بیماری های مختلف روماتیسمی.آب درمانی با شنا کردن متفاوت می باشد. آب درمانی معمولا در آب  بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتی گراد با انجام حرکات خاص ورزشی انجام می شود. آب درمانی در برخی از نقاط دنیا زیر نظر پزشک متخصص طب فیزیکی یا فیزیوتراپ اجام می شود و جزیی از برنامه درمانی بیمار جهت افزایش دامنه حرکت مفاصل یا افزایش قدرت عضلات و یا کاهش وزن با توجه به بیماری زمینه ای می باشد. البته بایستی توجه کرد آب درمانی با ورزش آیروبیک در آب متفاوت می باشد. آیروبیک در آب ورزشی حمراه با حرکات شدیدتر می باشد و آب درمانی بیشتر حرکات آرام و کنترل شده را در بر می گیرد.

آیا آب درمانی همان درمان با آب معدنی از چشمه آب گرم (چشمه درمانی) می باشد؟
چشمه درمانی  spa therapy بر مبنای این نظریه است که آب چشمه های معدنی حاوی موادی با خاصیت بهبود دهنده می باشد. البته در خیلی از کشورها آب درمانی در محل هایی که چشمه های آب گرم وجود دارد انجام می شود. در مورد تاثیر این چشمه های آب گرم بحث های زیادی وجود دارد برخی از محققان اظهار کرده اند که مواد معدنی باعث بهبود عوارض بیماران می شوند و برخی گفته اند که نوع آب مصرف شده تاثیری در بهبود ندارد. ولی با توجه به اینکه عارضه ای ایجاد نمی کند منعی وجود ندارد.

آب درمانی برای چه نوع بیماری های روماتیسمی استفاده می شود؟
آب درمانی صرف نظر از میزان تخریب مفاصل
تقریبا برای همه نوع بیماری روماتیسمی مفید می باشد. بیشتر مواردی که پزشکان توصیه به آب درمانی می کنند پس از اعمال تعویض مفصل ، کمر درد، اسپوندیلیت آنکیلوزانت، آرتریت پسوریازیس، استئو آرتریت می باشد.البته در صورتی که از انواع دیگر بیماری های روماتیسمی رنج می برید امتحان کردن این روش درمانی بی ضرر می باشد.

آب درمانی چگونه به درمان کمک می نماید؟
آب درمانی از جهات مختلفی برای شما مفید می باشد:
- آب گرم به عضلات شما کمک می کند آرامش خود را بازیابند و با کاهش درد به شما کمک می کند که به راحتی ورزش کنید.
-آب باعث کاهش وزن شما تا یک سوم وزن واقعی می شود و کمک می کند فشار از روی مفاصل شما برداشته شود و شما به راحتی ورزش می کنید
-آب به عنوان یک وزنه عمل کرده و با فشار آوردن به عضلات خلاف جهت حرکت آنها باعث می شود عضلات شما فشار بیشتری را تحمل کرده و تقویت شوند.

آب درمانی چقدر موثر می باشد؟
مطالعات محققان نشان داده است که آب درمانی تاثیر بسزایی در قدرت و تناسب اندام و تقویت عضلات بیماران با انواع مختلف آرتریت دارد. ورزش ها با توجه به وضعیت شما تنظیم می شود برای همین شما با هر وضعیتی می توانید از ورزش های آرام شروع کرده و به تدریج فشار را زیاد و زیادتر نمایید.
پشتوانه ای که به واسطه آب برای شما به وجود می آید ( کاهش وزن ) باعث به وجود آمدن این حس می شود که شما می توانید بیشتر از حد نرمال ورزش کنید، ولی ما پیشنهاد می کنیم که از ورزش بیش از حد توان پرهیز نمایید. همچنین ورزش و گرمای آب باعث خستگی مفرط در شما می شود که طبیعیست.
در آب درمانی نیازی به شنا کردن نیست، در قسمت کم عمق آب ( سطح آب تا سینه) به آرامی راه بروید و ورزش هایی که پزشک شما به شما پیشنهاد کرده است را انجام دهید.

نکات قابل توصیه:
در صورتی که هر یک از علائم زیر را دارید قبل از انجام آب درمانی حتما با پزشک خود مشورت نمایید
- زخم یا جراحت بر روی پوست
- مشکلات گوارشی
- فشار خون بالا یا پایین
- مشکلات تنفسی
- مشکلات کلیوی ، دیالیزی
- مشکلات قلبی
- بی اختیاری در دفع ادرار
- سابقه جراحی سینه
- آلرژی به کلر
- دیابت کنترل نشده
- در صورتی که تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی قرار دارید
توجه نمایید که درباره انجام آب درمانی پزشک شما بایستی با توجه به وضعیت شما تصمیم بگیرد .

در انتهای جلسه آب درمانی چه اتفاقی می افتد؟
یکی از مهمترین اهداف آب درمانی این است که به شما این اعتماد بنفس را بدهد که شما می توانید به راحتی و به تنهایی بدون فشار بر روی مفاصل و درد ورزش کنید. پیشنهاد ما با توجه به میزان مشکل شما ۱ الی ۳ جلسه آب درمانی در هفته می باشد. کم کم پس از ۳ الی ۶ ماه تاثیرات مفید و باور نکردنی آب درمانی را که همان کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفاصل شما می باشد به وضوح خواهید دید.
/


منبع :rheumoc.com

ورزش مکنزی و ویلیامز برای تسکین درد کمر

در این مقاله حرکات ورزشی ساده ای را معرفی کردیم که به ورزش های مکنزی و ویلیامز معروفند.
در زمان بیرون زدگی حاد دیسک از این نوع ورزش ها اجتناب شود.
  • ورز ش های آبی به اشکال مختلف از جمله راه رفتن در آب، زیر نظر متخصصین مفید است.
  • درصورتی که با هر یک از ورزش ها درد تشدید یافت، آن ورزش را به مدت چند روز انجام نداده و مجددا با تعدادکمتری شروع شود.
  • این ورزش ها برای آغاز کار است و برای ادامه آن می توان از همکاری با متخصصین ذیربط سود جست.

 

ورزش با الگوی فلکسیون (خم شدن به سمت شکم) یا ورزش های ویلیامز برای موارد زیر توصیه می شود:

 

  • درافراد مسن تر از ۵۰ سال
  • وقتی درد و یا سوزش و گزگز به دیستال زانو (ران و ساق پاها) منتشر می شود.
  • وقتی علائم و نشانه های فشار بر روی ریشه عصبی و یا لنگش نورولوژیک (انتشار درد در مسیر عصب به دنبال فعالیت های خاص) وجود دارد.
  • وقتی علائم با اکستانسیون کمر ( به عقب خم شدن) ایجاد، تشدید و یا به لگن و یا ران منتشر می شود.
  • وقتی علائم با فلکسیون کمر(به جلو خم شدن) تخفیف میابد.

 

انواع ورزش های ویلیامز


۱- Pelvic tilt: برروی کمر دراز بکشید.زانوها را خم کنید. کف پاها را بر روی زمین قرار دهید. حالا بدون اینکه پاها را را به سمت زمین فشار دهید، کمر خود را به صورت صاف به سمت زمین هل داده و لگن را کمی بالا بیاورید و برای ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه دارید. ۱۰ تا ۱۲ بار این حرکت را تکرار کنید.



۲-Single Knee to chest: برروی کمر دراز بکشید.زانوها را خم کنید. کف پاها را بر روی زمین قرار دهید. حالا با دو دست زانوی راست خود را به سمت قفسه سینه بکشید.۵ تا ۱۰ ثانیه نگهدارید.حالا با پای چپ تکرار کنید.برای هر اندام ۱۰ تا ۱۲ بار تکرار کنید.


۳-Double knee to chest: حرکت بالا را تکرار کنید. بعد از حرکت مربوط به پای راست و چپ، حالا هر دو زانو را با با دو دست به سمت قفسه سینه برده و همراه با حرکات فوق ۱۰ تا ۱۲ بار تکرار کنید.

 


۴-Hip Flexor stretch: وضعیی شبیه به استارت دو و میدانی بگیرید. به این ترتیب که به صورت یک در میان پای راست و چپ در جلو قرار بگیرد. ۵ ثانیه حرکت را نگهداشته و ۱۰ تا ۱۲ بار در طول روز تکرار کنید.

 


۵-Squat: بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید.سعی کنید که بدن به صورت کاملا عمود بر زمین قرار گیرد. چشمها به سمت جلو نگاه کنند و پاها به صورت کامل بر روی زمین باشند. حالا به آرامی با خم کردن زانوها به سمت پائین رفته و مجددا به آرامی به سمت بالا برگردید. در ابتدا سعی کنید که میزان زاویه خم شدگی زانو حدود ۳۰ تا ۴۵ درجه باشد و به تدریج مقدار زاویه خم شدن زانو را افزایش دهید. این حرکت را ۱۰ تا ۱۲ بار در طول روز تکرار کنید.


 

ورزش با الگوی اکستانسیون (خم شدن کمر به سمت عقب) یا ورزش مکنزی (McKenzie ) برای موارد زیر مناسب است:

 

  • وقتی علائم به پایین تر از باسن یا زانوها انتشار دارد.
  • وقتی علائم بیمار با اکستانسیون ( خم شدن به سمت عقب) کمر تخفیف می یابد..
  • وقتی علائم بیمار با فلکسیون کمر (خم شدن به سمت جلو) ایجاد یا تشدید میشود.
  • وقتی درد با خم شدن به جلو و یا نشستن تشدید میشود.

انواع ورزش مکنزی


۱. Prone lying: بر روی شکم دراز کشده در حالیکه بازوها در کنار بدن قرار دارد و سر هم به یک طرف چرخانده شود. این وضعیت برای ۵ تا ۱۰ دقیقه نگهداشته شود. چند بار در روز حرکت را تکرار کنید.


 

۲. Prone lying on elbows: بر روی شکم دراز کشیده در حالیکه وزن بدن بر روی آرنج و ساعدها قرار گیرد. در طی این مدت باید لگن کاملا در تماس با زمین باشد. حالا کمر را در وضعیت راحت و بدون انقباض قرار دهید. این وضعیت برای ۵ تا ۱۰ دقیقه در ابتدا نگهداشته شود. اگر با این حرکت درد ایجاد شد مجددا حرکت اول انجام شده و سپس حرکت دوم تکرار شود . چند بار در روز حرکت را تکرار کنید.


 


۳. Progressive extension with pillows: بر روی شکم دراز کشیده و یک بالشتک زیر قفسه سینه تان قرار دهید. بعد از چند دقیقه یک بالشتک دیگر اضافه کنید.اگر احساس درد ندارید بالشتک دیگری را نیز بعد از چند دقیقه اضافه کنید.در این وضعیت برای ۱۰ دقیقه بمانید. حالا بالشتک ها را به ترتیب در طی چند دقیقه و به آرامی از زیر قفسه سینه تان خارج کنید. چند بار در روز حرکت را تکرار کنید.



۴. Standing extension: در حالیکه ایستاده اید دستان خود را بر روی کمر قرار داده و به آرامی و در ابتدا به میزان کمی به عقب خم شوید. این وضعیت را ۲۰ ثانیه حفظ کرده وهر ۲۰ دقیقه تکرار کنید.این حرکت را بعد از انجام فعالیتهای روزمره معمول زندگی که کمررا در وضعیت فلکسیون یا خم شده به جلو قرار می دهند مانند بلندکردن اجسام، نشستن، خم شدن به جلو و حالت های مشابه انجام دهید.


منبع :rheumoc.com

ورزش آرنج تنیس بازان

آرنج تنیس بازان بیماری است که در اثر فشار به تاندون های ساعد در اثر حرکات تکراری دست و ساعد ایجاد می شود. بیمار ممکن است در بازو و تاندون در آرنج اش احساس درد داشته باشد. ورزش هایی را که در اینجا پیشنهاد کرده ایم انجام دهید تا دردتان تسکین پیدا کرده و از علائم آینده نیز جلوگیری شود.
1-چرخش مچ همراه با وزنه
همانند تصویر این تمرین را انجام دهید. درحالیکه وزنه ای سبک در دست دارید مثلا یک قوطی نوشابه، این تمرین را تکرار کنید.



2-خم کردن آرنج
صاف بایستید و بازوی خود را به یک طرف پایین بیاورید. بازوی خود را به آرامی به سمت بالا خم کنید، تا جاییکه دستتان به شانه رسیده و آن را لمس کند. 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید. این تمرین را 10 مرتبه تکرار کنید.




3-خم کردن مچ
بازویتان را صاف و مستقیم و در حالیکه کف دستتان رو به پایین است روبروی خود نگه داشته و به آرامی مچ دستتان را به سمت پایین خم کنید. از دست مخالف برای فشار آوردن به دست و به سمت بدنتان استفاده کرده و 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید. مچ دست را صاف کنید. به آرامی دست کشیده را به سمت عقب خم کرده و با استفاده از دست مخالف انگشتان را به سمت عقب بکشید. 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید. این تمرین را 3 بار برای هر مچ تکرار کنید.




4-بلند کردن مچ
آرنج را به شکل زاویه قائمه خم کنید. وزنه ای سبک مثلا قوطی نوشابه را در دست بگیرید، کف دست باید رو به بالا باشد. مچ را به آرامی به سمت خود خم کنید. 5 ثانیه در این حالت مانده و سپس به آرامی دست را آزاد کنید. این تمرین را 3 مرتبه با 10 تکرار انجام دهید.




5-چرخش مچ
آرنج را به شکل زاویه قائمه خم کرده و در حالیکه کف دست به سمت بالاست، آن را باز نگه دارید. مچ را به آرامی بچرخانید، در این حالت کف دست به سمت زمین خواهد بود. 5 ثانیه در این حالت بمانید، و سپس به آرامی دست را آزاد کنید. این تمرین را 3 مرتبه با 10 تکرار انجام دهید.





مروری کوتاه بر بیماری آرنج تنیس بازان

-آرنج تنیس بازان بدلیل فشاری که بر تاندون های ساعد وارد می شود، بروز پیدا می کند. بیمار ممکن است در بازو و تاندون در آرنج اش احساس درد داشته باشد.
-این بیماری اغلب به آسانی درمان شده و درد در طول دو هفته بهبود پیدا می کند.
-اگر برایتان ممکن است از انجام حرکات تکراری با آرنج و دست پرهیز کنید.
-برای تسکین درد می توانید از مسکن ها استفاده کنید. مصرف مسکن قبل از ورزش کردن به شما کمک می کند بدون درد اضافه به فعالیت خود ادامه دهید.
-از کمپرس یخ یا شیشه آب داغ برای محافظت از مفاصل خود کمک بگیرید.
-از ورزش هایی که در این مقاله معرفی کردیم کمک بگیرید تا از علائم آینده بیماری پیشگیری شده و دردتان تسکین پیدا کند./

منبع :rheumoc.com