وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

یوگا و کاهش وزن

آیا یوگا به کاهش وزن کمک مى کند؟

یوگاى سنتى به طور اولیه ورزشى براى کاهش وزن نیست.

یوگا شامل اجراى وضعیت هاى معین بدنى است که در حین آن توجه خاص به تنفس به عمل مى آید بازدم در حین حرکات معین و دم در حرکات دیگر. یوگا به بهبود انعطاف پذیرى و تقویت بنیه و کاهش استرس کمک مى کند.

 یوگا برخلاف ورزش هاى اروبیک (هوازى) میزان سوختن کالرى ها را خیلى افزایش نمى دهد، گرچه بعضى ها ممکن است شکل تغییر یافته اى از یوگا به نام «یوگاى قدرتى» را پیشنهاد  کنند، که هوازى است.

یک ساعت انجام یوگاى سنتى معمولاً باعث سوختن کمتر از ۲۰۰ کالرى مى شود. همچنین یوگا نه مانند تمرین هاى استقامتى باعث افزایش توده عضلانى بدون چربى مى شود و نه مانند آن به سوختن کالرى هاى بیشتر کمک مى کند.

بعضى از وضعیت هاى یوگا مى تواند واقعاً مضر باشد. این وضعیت ها مى توانند فشار مفرطى بر ستون فقرات کمرى وارد کنند. این امر به خصوص اگر به عارضه اى مانند پوکى استخوان دچار باشید مى تواند مایه نگرانى باشد.

 این وضعیت هاى بدنى خاص در یوگا ممکن است باعث افزایش خطر شکستگى هاى فشارى مهره ها و صدمات قسمت تحتانى ستون فقرات شود. موثرترین راه براى کاهش وزن ترکیب یک رژیم غذایى معقول است.

انجمن درمانگران ایران

یوگا براى کودکان و نوجوانان



امروزه کودکان و نوجوانان نیز همچون والدین، مربیان و سایر افراد جامعه تحت فشارها و تنش هاى گوناگونى در طول روز قرار مى گیرند. استرس هاى ناشى از انجام وظایف درسى _ مدرسه اى، رقابت با دوستان و هم سالان شان، فعالیت هاى جانبى بعد از مدرسه، آشفتگى هاى فکرى _ هیجانى، اختلافات خانوادگى و تغییرات جسمى _ روانى، آنان را دچار اضطراب، تشویش و نگرانى هاى زیادى مى کند. آنها نیز نیاز به آموزش هاى خویشتن دارى، کنترل نفس، آرام سازى عضلانى و خود آگاهى درونى دارند. از این رو توصیه مى شود که آنها نیز سعى کنند با انجام تمرینات هماهنگ سازى نیروى ذهن و جسم خود درصدد ایجاد تعادل بین قواى درونى شان برآیند و توانایى روبه رو شدن با شرایط سخت زندگى را در خود بالا ببرند. یکى از این تمرینات، آموزش هاى یوگا است که موجب تقویت توان ذهنى _ جسمانى، هماهنگى، سازگارى، انعطاف پذیرى، تمرکز و مقابله با استرس هاى روزانه مى شود.

یوگا به مفهوم ارتباط و تعادل بین ذهن و جسم است و براین اصل استوار است که، اگر بتوان ذهن را تغییر داد، مى توان هر گونه مانعى را که مانع از حرکت انسان مى شود، از میان برداشت. از طریق تمرینات یوگا و وضعیت فیزیکى بدن مى توان هر گونه عدم تعادل و ناهماهنگى بین اعضاى بدن و سیستم درونى را بر طرف نمود.
 
 این ناهماهنگى ها مى تواند جنبه هاى متفاوتى داشته باشد، از جمله؛ 
• ناهماهنگى هاى جسمانى؛ مثل خمیدگى هاى اسکلت، گرفتگى هاى عضلانى، کشش ماهیچه ها و تقویت رباط ها. کودکى که تمرینات یوگا را به طور منظم انجام مى دهد، بدنى سالم، نرم، ورزیده و قوى دارد.

• اختلالات هیجانى؛ مثل انواع اضطراب ها، ترس ها، پرخاشگرى ها و افسردگى هاى مزمن.

• اختلالات رفتارى؛ مثل اختلال کمبود توجه و تمرکز، بیش فعالى هاى دوران کودکى. انجام منظم تمرینات یوگا براى کودکان و نوجوانان موجب آرامش، توجه و دقت بیشتر آنان در طول روز مى شود.

• مشکلات ذهنى _ روانى؛ مثل کاهش قدرت ذهن، حافظه، استدلال.

تمرینات یوگا ماهیچه ها را فشرده و سخت نمى کند، بلکه موجب استحکام و تعادل آنها مى شود و سلامتى جسم و روان به دنبال دارد. یوگا مى تواند در درمان کودکانى که دچار اختلالات تنفسى (مثل آسم و تنگى نفس)، اختلالات گوارشى، ناتوانایى هاى یادگیرى، اختلالات مربوط به خواب (مثل بى خوابى ها، بدخوابى ها، کابوس دیدن) هستند، نقش موثرى ایفا کند. یوگاى کودکان، آنان را به شادى و سرور بر مى انگیزد و این امکان را به آنها مى دهد که در تمام سطوح جسمى، ذهنى و روانى شان تعادل برقرار کنند. براى کودکانى که شروع به یافتن آرامش درون خود مى کنند، ابتدا قدرى مشکل است تا موفق شوند با چشمانى بسته، تنها به یک موضوع فکر کنند. ولى به تدریج یوگا به آنها کمک مى کند تا نسبت به محرکات محیطى، رفتارهاى هیجانى _ احساسى و عکس العمل هاى خود، آگاهى بیشترى یابند و با اطمینان کامل ترى گام بردارند.

تمرینات یوگا براى کودکان باید متناسب با سن و قواى جسمى ذهنى آنان باشد. این تمرینات براى کودکان خردسال، بر اساس بازى هاى خلاقه، پیش زمینه هاى موسیقى، اجراى تئاتر و نمایشنامه برنامه ریزى شده اند.
 
در حقیقت یوگا براى آنها باید مثل بازى و سرگرمى دنبال شود. همچنان که یوگا به بزرگسالان کمک مى کند تا نیروى فکر و ذهن شان را بشناسند، به کودکان نیز کمک مى کند تا انرژى و قدرت درونى شان را بشناسند. تعالیمى که براى کودکان و نوجوانان در نظر گرفته مى شوند، آنها را تشویق به خوب صحبت کردن و پیش بینى رفتارهاى شان مى کنند. تقویت مثبت و نه خرده گیرى و انتقاد از نکات مهم تمرینات یوگا است. یوگا تمرینى براى سلامت و بهداشت فرد است.
 
کودکان از این طریق یاد مى گیرند که چگونه با احساسات، هیجانات و تمایلات درونى شان روبه رو شوند و چشم انداز ایده آلى از توانایى هاى فکرى _ جسمى خود در ذهن شان رسم کنند. اجراى منظم تمرینات یوگا موجب هدایت انرژى هاى هیجانى در جهت رسیدن به خود آگاهى مى شود. کودکان ۱۰ _ ۶ سال از تمریناتى که براى پرورش قوا، هماهنگى، تمرکز و مقابله با استرس هاى روزانه انجام مى دهند، لذت مى برند ، و نوجوانان نیز از این که مى توانند قابلیت انعطاف پذیرى و سازگارى ذهن و جسم خود را بالا ببرند، از ورزش هاى یوگا استقبال مى کنند. براى مثال، کودکان پرخاشگر و عصبى مى توانند از طریق انجام تمرینات یوگا به کنترل رفتارهاى تند خود بپردازند و سعى کنند با تمرکز بر عکس العمل هاى هیجانى و خشونت آمیز خود، آنها را تغییر دهند و به آرامش دست یابند. بر خلاف ورزش هاى رزمى و خشن که بر اصل رقابت و از میان بردن حریف استوارند، یوگا تنها بر اصل تقویت توان فردى، حفظ آرامش، کسب اعتماد به نفس و خویشتن دارى تاکید دارد.
 

•آموزش یوگا براى کودکان خردسال (۷ _ ۱ سال) 
از آن جایى که مهم ترین وسیله تعامل کودک با اطرافیانش بازى هاى گوناگونى است که انجام مى دهد و از طریق همین بازى هاست که با جهان پیرامونش ارتباط برقرار مى کند، پس مى تواند بهترین شیوه براى آموزش تمرینات یوگا هم باشد. لازم به ذکر است، بسیارى از بازى هایى که دقت و توجه کودک را پرورش مى دهند، از بسیارى از آموزش ها و تعالیم رسمى اى که در این زمینه به کار گرفته مى شوند، مفیدتر و کارآمدتر هستند. یکى از ویژگى هاى بازى هاى کودکانه تکرار و بازآفرینى آن است و همین امر (یعنى تکرار) موجب تقویت مهارت آموخته شده مى شود. از این رو والدین و مربیان مى توانند تمرین هاى یوگا را در قالب بازى هاى ساده به کودکان بیاموزند و آنها را به تکرار این تمرینات تشویق کنند.
 
 نکته اى که براى آموزش یوگا به کودکان خردسال باید مدنظر داشت آن است که، در وراى هر بازى، اصول یادگیرى رشد ذهن، جسم و شخصیت کودک نهفته است که از طریق انجام منظم آنها حاصل مى آید. تمرینات یوگا براى کودکان زیر ۳ سال با کمک و همراهى والدین و یا مربیان آنها انجام مى شود. حرکت دادن پاهاى کودک (به صورت دوچرخه) ، باز و بسته کردن بازوهاى کودک به طرفین، چشمک زدن، لبخند زدن و خواندن ترانه هاى شاد کودکانه از جمله تمرینات مناسب براى کودکان زیر یک سال است.
 
 براى کودکان بالاى یک سال، والدین و یا مربیان علاوه بر آموزش هاى فوق، مى توانند با غلت دادن کودک به طرفین، گرفتن مچ دست هاى کودک و بلند کردن او، موجب قوى شدن ماهیچه هاى گردن کودک شوند. مدت انجام این تمرینات مى تواند بین ۱۵ _ ۵ دقیقه باشد. توجه داشته باشید، تمرینات یوگا، باید به صورتى انجام شوند که فشارى بر کودک وارد نیاید و او از انجام آنها لذت ببرد. انجام بازى هاى گروهى توام با ترانه هاى ساده، تمرینات تنفسى عمیق، حرکات پروانه اى شکل و انجام حرکات کششى مى توانند از جمله تمرینات یوگایى ویژه کودکان بالاى دو سال باشند. کودک زمانى مى تواند درست عمل کند که قادر باشد درست احساس و فکر کند.
 تعالیم یوگا به کودک کمک مى کند تا تعادل و هماهنگى بین جسم و ذهن خود برقرار سازد و بتواند با سازش و شناخت خود به خویشتن دارى و کنترل نفس دست یابد. مدت زمان تمرین هاى بدنى ویژه کودکان خردسال، ۱۰ _ ۵ دقیقه، سپس یک دقیقه استراحت و سرودخوانى (و یا گوش دادن به ترانه) و آن گاه ۵ دقیقه بازى هاى ساده است (توجه به تفاوت هاى فردى کودکان در تمام مراحل آموزش لازم و ضرورى است).
 

•آموزش یوگا براى کودکان (۱۲ - ۷ )سال 
تمرینات یوگا براى این گروه از کودکان بر پایه شیوه هاى پرورش قدرت تصور و خیال پایه ریزى شده اند.
 همچنین مربى یوگا مى تواند اطلاعات کمى (در حد فهم و درک آنها) درباره تمرینات یوگا و تاثیر آن بر کاهش اضطراب ها، نگرانى ها و آشفتگى هاى روزانه به آنان بدهد. این تمرینات بستگى به میزان خلاقیت، آمادگى جسمانى و قدرت ابتکار بچه ها دارد.
گروهى از کودکان در این مرحله سنى قادرند حرکات یوگا را به خوبى و نرمى یک بزرگسال انجام دهند و از آن لذت ببرند. به همین منظور مى توان به نقش تمرینات بدنى براى تقویت عضلات، آرامش فکرى و تمرکز بیشتر تاکید نمود. این کودکان مى توانند تا چند دقیقه آرام بنشینند و با تمرکز بر موضوعى خاص، استرس ها و تنش هاى فکرى شان را (که براى اغلب آنان، مشکلات درسى آموزشى، ارتباط با هم کلاسى ها، فعالیت هاى جانبى و اختلافات خانوادگى است) کاهش دهند. مدت انجام تمرینات یوگا، ۴۰ _ ۳۰ دقیقه، ۳ _ ۲ دقیقه استراحت و آرامش عضلانى، ۵ _۳ دقیقه تنفس عمیق همراه با بازدم هاى منظم و ۱۰ دقیقه براى بازى است.
 با افزایش میزان فهم و درک بچه ها از تمرینات یوگا، مى توان آنها را تشویق نمود تا به جاى بازى، به صحبت پیرامون روش کار و تاثیر یوگا بر زندگى روزانه شان بپردازند.
 

•آموزش یوگا براى نوجوانان (۱۷ _ ۱۳ سال) 
تمرینات ویژه نوجوانان نیز، ادامه تمرینات کودکان است، با این تفاوت که این گروه به شرح و توضیحات بیشترى نیاز دارند. درباره ارزش تمرینات یوگا و نقش آنها بر کاهش اضطراب ها و آرام سازى عضلات و بهبود وضعیت تنفس آنان باید تاکید شود.
 مربى یوگا باید سعى کند توجه نوجوانان را به ساختارهاى بدنى آنان، کارکرد اندام هاى داخلى، افزایش نیروى جسمانى ذهنى متمرکز کند. ده سال پیش مى پرسیدند، آیا تمرینات یوگا، براى کودکان و نوجوانان مى تواند کارآیى داشته باشد؟ امروزه مى بینیم که تعالیم یوگا، به دلیل تاثیراتى که بر جسم و روان کودکان و نوجوانان گذاشته است، در اکثر نقاط جهان گسترش یافته اند و کارآیى خود را در زمینه هاى مختلف نشان داده اند.
 توانایى هاى کودکان، بسیار بیشتر از آن چیزى است که ما تصور مى کنیم، آنها به موضوعاتى فراتر از موضوعات ما بزرگسالان فکر مى کنند و اگر در محیطى مساعد و پربار قرار گیرند، مى توانند خلاقیت هاى ذهنى، قوه ابتکار و تصورشان را به کار گیرند و از جلوه هاى آن بهره مند شوند.
 
 تمرینات مستمر یوگا، موجب تقویت ماهیچه هاى پشت، بازوها و پاها مى شود و در عین حال، انقباضات و گرفتگى هاى آنها را رفع مى کند و موجب تقویت و آرامش عضلات مى شود. کودکان سعى مى کنند هنگام نفس کشیدن هاى عمیق (دم هاى طولانى)، نیروى هاى طبیعى (مثل نیروى امواج، باد، اقیانوس ها) را در خود مجسم سازند و با بازدم هاى طولانى، فشارها و تنش هاى وارده بر خود را به طبیعت باز گردانند. 
انجمن درمانگران ایران

فنون ریلاکس تراپی: آرامش کاربردی (8)

● هدف از آرامش کاربردی به کارگیری تمام فنون ریلاکس در هنگام روبرو شدن با موقعیت های نابهنجار است. به طوری که اکثر افراد بعد از بهبودی و با قرار گرفتن در موقعیت های اضطراب زا مجدداً دچار تنش و بازگشت بیماری خود می شوند، بنابراین با به کارگیری آرامش کاربردی می توان خود را با جامعه هماهنگ کرد و به آرامش دائمی رسید.

● به کار گیری فنون آرامش کاربردی در اشخاص متفاوت خواهد بود که بستگی به حساسیت های فردی و تنش های حاصله دارد. ولی به طور کلی فن به کارگیری مرحله به مرحله در شکل ساده شروع شده و به مراحل پیچیده ختم می شود.

● برای درک چگونگی شروع و ادامه این تمرین باید ارزیابی دقیقی از خود داشته باشیم و حالات روحی خود را نسبت به موقعیت های متفاوت دسته بندی کرده و از شکل ساده تا پیچیده نمره گذاری کنیم و بعد از راحت ترین موقعیت شروع به مشکل ترین موقعیت پر تنش برای رفع حساسیت زدایی اقدام کنیم.

● برای ارزشیابی باید حالات روحی فعلی و گذشته خود را با کمک گرفتن از دوستان مورد سنجش قرار داده و آنها را دقیق یادداشت کرده و بعد با حدس و گمان علل حالات روحی خود را مشخص کنیم.

● بعد از ارزیابی باید سعی کنیم با ارائه منطق راه حل مناسبی برای معمای درونی پیدا کنیم  و با تجزیه و تحلیل دقیق پنهان  به علل بدست آمده پرداخته و با راه حل مناسب نهایت کار را در نظر بگیرم. این امر موجب آن می شود که ؟؟؟ پنهان از اعماق درون بیرون آمده و به خود آگاه برسد همین امر موجب تخلیه و آرامش روان می شود.

● بعد از مشخص شدن نکات ضعف آنها را به راحتی پذیرفته و در جهت اصلاح آن اقدام کنید تا هم مجبور به سرکوب عواطف نشوید و هم با عقل و منطق در راه اصلاح آن بر آید.

● برای کسب آرامش هم به نقاط ضعف خود توجه کنید و هم به نقاط ضعف دیگران با توجه به نقاط ضعف دیگران نقاط ضعف خود را بهتر پذیرفته و در نهایت موجب افزایش اعتماد به نفس خود خواهید شد یعنی مشاهده گر زوایای روحی خود و دیگران باشید و سعی کنید هم به خود و هم به دیگران کمک کنید.

● قبل از اقدام به عمل و ارائه رفتار و کنش راحت و ریلاکس در عالم تخیلات رفتار خود را با دیگران تنظیم کنید و بعد با آمادگی روانی کامل کم کم برای اقدام به عمل آماده شوید.

● برای موفقیت بیشتر در عمل و رفتارتان می توانید صحنه های خیالی را ایجاد کنید و یا به تصویر کشیدن دیگران در صحنه تخیلی اقدام به عمل کنید و با بازسازی صحنه تخیلی حالات و رفتار خود را دقیق تر تنظیم نمایید یعنی با خودتان تئاتر بازی کنید.

● اگر در مرحله اقدام شکست خوردید و مجدداً دچار تنش شدید به مقدار کم و اندک موفقیت خود فکر کنید و از شکست به عنوان کسب تجربه یاد کنید و بعد از بازسازی صحنه مجدداً با آمادگی بیشتر اقدام نمایید و به موفقیت کامل فکر کنید.

● هر عملی را که می خواهید انجام بدهید و با شجاعت کامل اقدام کنید و بگذارید دیگران شاکی شوند و برای دفاع از خود تلاش کنید شما با راه حل منطقی و به شکل پسندیده اعمالتان را با شوخی و مزاح هماهنگ کرده تا به شکل مردم پسندانه جلوه کند.

● در نهایت هر عملی را که می خواهید انجام بدهید و ظیفه خود را در عمل نیک و پسندیده بدانید و عاقبت و نتیجه کار را به خداوند رحمان واگذار کنید، زیرا خداوند مصلحت ما را بهتر از خودمان می داند.

 

منبع: ریلاکس تراپی
تألیف: رسول فتحی



فنون ریلاکس تراپی: آرامش متعالی ( 7)

● کم و کیف انرژی روحی یا روانی موجود زنده نقش به سزایی در سرنوشت سلامتی و یا بیماری داشته به طوری که برای تعیین کیفیت سلامتی می توان از دستگاه مخصوص برای مشاهده اشعه یا هاله های نورانی اطراف موجود زنده استفاده کرد.

● میزان قدرت انرژی و رنگ هاله می تواند نوع بیماری را مشخص کرده و حتی بیماری هایی که در آینده رخ خواهد داد و این که سیر بهبودی چگونه خواهد بود را نشان می دهد.

● اثبات انرژی روانی و هاله های اطراف آن و ارتباط آن با نوع سلامتی و بیماری نشانگر آن است که بیماری روانی موجب بیماری جسم می شود. به همین منظور برای سلامت و بهبودی جسمی باید به سلامت و بهبودی روحی توجه شود.

● برای سلامت و بهبودی روح باید به آرامش متعالی و عرفانی رو آورده و با تکیه به منبع آرامش که خداوند سبحان است موجب آرامش روح و تسلی خاطر شده و در نهایت موجب بهبودی بیماری جسمی می شود.

● بهترین طبیب روح و مشوق ازلی و ابدی و بهترین درمان، عشق درمانی و بهترین دارو ذکر و دعاست به طوری که معالجه گراف روحی نیز معتقدند آنها وسیله ای بیش نیستند شفا و درمان از طرف خدا می آید.

● برای کسب آرامش روحی به طور کلی دو عمل باید انجام داد: الف) تقویت قدرت روحی و روانی ب) دمیدن روح پاک برای هدایت قدرت روحی و روانی.

● نفوذ شخصی علامت قدرت روحی و روانی است که گاه با آرامش ظاهر موجب تقویت روحی و اعتماد به نفس خود می شویم که این عمل اثر کوتاه مدت دارد که گاه با افزاش قدر واقعی با نفوذ کلام و قدرت رفتاری بر دیگران تسلط پیدا کرده و باعث افزایش اعتماد به نفس واقعی شده که اثر درازمدت را دارد و اگر هر دو با هم باشد بهتر است زیرا موجب آرامش روانی دائمی می شود.

● انتقال آرامش به دو صورت میسر می شود. الف) ارادی: با ایجاد تمرکز فکر و دعا و ... ب) غیر ارادی الگوهای مغزی و احساسات یکسان انتقال آرامش از طریق انرژی روانی انجام پذیر است و ربطی به بُعد مکان و زمان ندارد این انتقال از نوع روحانی و معنوی است.

● بعد از سیر صعودی در تکامل انسانیت و قرب به خداوند رفته رفته انرژی روحی و روانی او در جهت صفات پسندیده و اخلاقی قوت می گیرد و در همین اثناء میزان انرژی و رنگ هاله به شکل بهتر تغییر پیدا می کند و به رنگ های آبی، سبز و سفید در می آید، به طوری که رنگ هاله علما و ائمه سفید است و موجب درخشش و روحانیت چهره آنها نیز می شود و با دور شدن از خداوند هاله سیاه شده و رنگ چهره نیز از حالت درخشندگی خارج شده و به تیرگی می گراید.

● برترین قوه عشق پاک است، عشق آلودگی های درونی را می زداید و موجب تسکین روح شده و موجب پیوند با خدا گشته و با ایجاد وحدت آرامش اعجاز انگیزی تمام وجودمان را فرا می گیرد.

● از دیدگاه عرفان درد به خودی خود معنا ندارد. درمان درد، درمان نفس بیمار است برای رسیدن به آرامش باید نفس بیمار خود را معالجه کنیم و از طرفی از هوی و هوس ها دور شویم وگرنه آرامش روحی میسر نخواهد شد باید از روح پلید دوری جویید و به روح پاک و مقدس عرفانی برسیم.

● برای معالجه نفس بیمار باید هر دم مراقب حال و هوای خود باشیم تا افکار پلید نفوذ پیدا ننماید برای این منظور باید دائم ذکر بگوییم و به روح ملکوتی پیوند بخوریم و به آرامش حقیقی برسیم و برای مراقبه کلاسیک یا مدیتیشن می توانیم در محلی ساکت، راحت و صاف و کشیده بنشینم و خیلی آرام و موزون و کشیده ذکری  را بر زبان جاری کنیم و بعد از دقایقی از یک احساس آرامش باید همیشه در هر حال مصلحت و مشیت خداوند را سر لوحه کارهایمان کرده و به آن رفتار کنیم.

منبع: ریلاکس تراپی
تألیف: رسول فتحی

فنون ریلکس تراپی: بیوفیدبک آرامش bio-feedback

● بیوفیدبک حالتی است که شخص آگاهانه به حالت ها و احساسات قبلی خود برگشت می نماید تا بتواند احساسات خود را عمیقاً درک کند و آنها را تحت کنترل ارادی خود بگیرد.

● در مغز مراکزی وجود دارد که نسبت به احساسات برانگیخته می شود تا بتواند هماهنگی لازم را برای برقراری تعادل ایجاد کند . برای هماهنگی دقیق تر درون و برون این مراکز معکوس یا متضاد دارند که نسبت به احساسات متضاد برانگیخته می شود، مانند سیری، گرسنگی، خشم و شادی، سرما و گرما؛ مغز با توازن این دو مرکز، توازن و تعادل را ایجاد می کند.

● برای توازن و تعادل روحی و جسمی باید بتوان این احساسات را به صورت ارادی و خود آگاهانه بیدار کرد و افزایش یکی از این دو حس متضاد به حالت توازن و آرامش روحی رسید.

● برای بیداری احساسات باید در حافظه این احساسات را بایگانی و نگه داشت تا در صورت لزوم با بیداری یکی از دو حس متضاد بتوان حالات تعادل و آرامش را ایجاد کرد.

● بعد از بیداری احساسات می توان احساسات خوشایند را تقویت و احساسات ناخوشایند را کمی تضعیف کرد تا احساس نشاط و آرامش دائمی برقرار شود.

● برای بیداری احساسات و حالات روحی باید ابتدا چرخش آگاهی به احساسات فیزیکی و یا احساسات فعلی کرد. سپس مرحله به مرحله احساسات قلبی را بیدار کرده و آنها را در حافظه ذخیره کرده تا در صورت لزوم بتوان با دسترسی به حافظه احساسات مورد نظر را بیدار کرد.

● گاه احساسات به صورت سمبلیک در ضمیر ناخودآگاه نقش می گیرند و برای کنترل این احساسات می توان به عمل خواسته یا نیت کردن احساسات سمبلیک را بیدار کرد و آنها را تحت کنترل در آورد.

● بیوفیدبک در چهار مرحله است بعد از تسلط کامل در هر چهار مرحله می توان به سرعت احساسات را در هر موقعیت بیدار نموده و جسم و روح را تحت کنترل گرفت و نهایتاً به تعادل روحی و آرامش رسید.

● برای کنترل بهتر احساسات متضاد باید به صورت تسلسلی و پشت سرهم بیدار شوند تا وجه التفاوت این دو حس بهتر درک شده و راحت تر بتوان آنها را بیدار و ایجاد توازن و تعادل روحی کرد.

● تمرینات ابتدا باید با حوصله و دقیق سپس رفته رفته با سرعت بیشتر انجام شود و با تکرار تمرین می توان دو احساس متضاد را در حافظه حکاکی کرد و به سهولت آنها را به یاد آورد و کاملاً به شکل واقعی و حقیقی آنها را بیدار کرد.

● با گسترش آگاهی بر احساسات واقعی و حتی کاذب می توان به کنترل شدیدتری رسید به طوری که اعمال خارق العاده را با کنترل ذهنی به انجام رساند و این است اسرار کار یوگیها.

منبع: ریلاکس تراپی
تألیف: رسول فتحی