خرابی دیسک بین مهره ای چیست و چگونه ایجاد می شود

خرابی یا دژنرسانس دیسک بین مهره ای Degenerative disc disease یکی از شایعترین علل کمردرد است. خراب شدن دیسک در واقع یک بیماری نیست بلکه یک روند طبیعی است که با بالا رفتن سن در همه افراد ایجاد میشود. همانطور که با بالا رفتن سن افراد، پوست چروکیده میشود، موی سپید میشود، استخوان ها تراکم خود را بتدریج از دست میدهند، در دیسک بین مهره ای هم کم کم تغییراتی ایجاد میشود که موجب اختلال در عملکرد آن میگردد. به همین علت نام آن تغییرات را خراب شدن یا دژنرسانس میگذارند. دژنرسانس از لحاظ لغوی به معنی پیر شدن است. این خراب شدن در اثر کار زیاد دیسک است. ضربات مکرری که در طول زندگی به دیسک وارد میشود بتدریج ان را فرسوده و پیر و خراب میکند. پس خراب شدن یا پیر شدن دیسک بین مهره ای یک روند تدریجی و طبیعی است با این حال در بعضی افراد این روند سریعتر و در سنین پایین تر بوجود میاید و در بعضی دیگر دیرتر. همچنین بعضی ضربات و آسیب هایی که به ستون مهره وارد میشود میتواند موجب تسریع این روند شود. بعضی فعالیت های سنگین بدنی میتوانند فشار زیادی را بر دیسک وارد کرده و موجب خراب شدن زودرس آن شوند. مصرف سیگار میتواند خرابی دیسک را سرعت دهد. همچنین در بعضی خانواده ها زمینه ژنتیکی وجود دارد که موجب میشود دیسک در سنین پایینتری خراب شود.                                کاهش ارتفاع دیسک بر اثر خراب شدن آن دیسک چگونه خراب میشود دیسک بین مهره ای ساختارهایی به شکل یک استوانه کم ارتفاع (دیسک) هستند که در بین مهره ها قرار میگیرند. دیسک دو قسمت دارد. یک قسمت مرکزی که به آن نوکلئوس یا هسته میگویند و یک حلقه مدور در دور که به آن آنولوس یا حلقه میگویند. نوکلئوس یا هسته قابلیت الاستیک و ارتجاعی داشته و خاصیت اصلی دیسک که مانند یک فنر ضربه گیر عمل میکند به علت عملکرد همین هسته است. آنولوس یا حلقه اطراف هسته وظیفه حفظ و نگهداری هسته را دارد و آن را سرجای خود درست در بین مهره های بالا و پایین نگه میدارد. روند خراب شدن و پیر شدن دیسک بین مهره ای یک توالی تقریبا ثابت را طی میکند. در ابتدا نوکلئوس یا هسته مرکزی دیسک توانایی جذب آب را از دست داده و درصد آب آن کاهش پیدا میکند. سپس این هسته کلفت و سفت شده و مانند حلقه دور خود یعنی همان آنولوس میشود. بدنبال این تغییرات توانایی جذب ضربه که از خواص مهم دیسک بین مهره ای است کاهش پیدا میکند و ضربات به عوض اینکه در دیسک مستهلک شوند مستقیما به مهره وارد میشوند. این روند موجب میشود که نه تنها مهره و مفاصل بین آنها زودتر خراب شده و دچار آرتروز شوند بلکه موجب میگردد فشار بازهم بیشتری به دیسک وارد شود. بتدریج در آنولوس پارگی های کوچکی ایجاد میشود. این پارگی ها کم کم بزرگتر و بیشتر شده و موجب ضعیف شدن دیسک میشوند. بتدریج اندازه دیسک کوچک میشود. ارتفاع آن کم شده و قابلیت ارتجاع آن کاهش میابد.          دیسک های پایینی خراب شده اند کم شدن ارتفاع دیسک موجب نزدیک تر شدن مهره ها به هم میشود و این نزدیکی موجب میگردد مفاصل بین مهره ها یا همان فاست ها بیشتر به هم فشرده شوند و نتیجه این فشردگی بروز ساییدگی و آرتروز است. آرتروز در مفاصل بین مهره ای خود موجب بروز درد میشود. از طرف دیگر بتدریج در اطراف دیسک خراب شده و در اطراف مفاصل بین مهره ای استخوان های اضافه ای به نام استئوفیت بوجود میاید. در صورتی که این استئوفیت ها به درون کانال نخاعی رشد کنند فضای آن را تنگ کرده و موجب تنگی کانال نخاعی و بروز علائم مربوط به ان میشوند. وقتی که آنولوس یا حلقه اطراف دیسک خراب و ضعیف میشود ممکن است با وارد شدن یک فشار ناگهانی کاملا پاره شده و بدنبال این پارگی محتوای نوکلئوس یا هسته به بیرون جابجا میشود. به اصطلاح میگویند دیسک دچار هرنی یا فتق شده است. این دیسک جابجا شده میتواند بر روی ریشه های عصبی که از نخاع خارج میشوند فشار وارد کرده و موجب بروز علائم سیاتیک شوند. پس دیده میشود که منشا بسیاری از بیماری های ستون مهره که در نهایت منجر به کمردرد میشوند خرابی دیسک بین مهره ای است. خود خرابی دیسک میتواند موجب درد و بروز کمردرد شود. بیماری هایی هم که بدنبال آن ایجاد میشوند یعنی آرتروز مفاصل بین مهره ای، تنگی کانال نخاعی، فتق یا هرنی دیسک هم میتوانند بطور جداگانه موجب درد شوند. منبع:ایران ارتوپد

علائم و درمان خرابی دیسک بین مهره ای چیست

خرابی دیسک در غالب اوقات بدون علامت است. این بدان معنی است که بسیاری از افرادی که از هیچ مشکلی در کمر شکایت ندارند در صورتی که با روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی و یا ام آر آی بررسی شوند دیسک خراب دارند. در صورتیکه خرابی دیسک علامت دار شود مهمترین علامت آن درد است. این درد میتواند فقط در کمر احساس شود و یا ممکن است به پشت لگن و به پشت ران تیر بکشد.

کمردرد ناشی ار خرابی دیسک معمولا بعد از انجام کار سنگین و یا بعد از نشستن و یا بیحرکتی طولانی در یک وضعیت مشخص ایجاد میشود. کمردرد این بیماران با خم شدن یا چرخیدن کمر بیشتر میشود. این بیماران با راه رفتن احساس بهتری دارند تا وقتی یک جا ایستاده یا نشسته اند. آنها وقتی که برای مدت طولانی یک جا نشسته اند سعی میکنند مرتبا وضعیت و موقعیت خود را عوض کنند.

فرد ممکن است در کمر خود احساس خشکی کند.

درد این بیماران معمولا با استراحت خوب میشود. این درد معمولا چند روز طول میکشد و خودبخود خوب میشود.این کمردرد معمولا در طول سالها با شدت و ضعف وجود دارد. در ابتدا ممکن است شدت درد کم بوده و با چند روز استراحت و یا مصرف کمی مسکن خوب شود ولی در سال های بعد و با خراب تر شدن دیسک شدت درد بیشتر شده و به راحتی درمان نمیشود.

تشخیص خرابی دیسک بین مهره ای چگونه است

تشخیص قطعی خرابی دیسک به توسط رادیوگرافی و ام آر آی داده میشود. در رادیوگرافی کاهش ارتفاع دیسک بین مهره ای و نزدیک شدن دو مهره مجاور نسبت به هم دیده میشود. در ام ار ای هم تغییراتی که در شکل و محتوای آب دیسک اتفاق افتاده است قابل مشاهده است.

درمان خرابی دیسک چگونه انجام میشود

دیسک خراب شده را نمیتوان درست کرد پس مهمترین هدف درمان این بیماران از بین بردن درد است.

اولین اقدام در کاهش و از بین بردن درد بیمار استراحت است. استراحت حداکثر باید 3-2 روز باشد و استراحت بیش از این مقدار موجب ضعیف شدن عضلات کمر میشود که نتیجه آن افزایش درد است. پس بعد از حداکثر دو سه روز استراحت حتی اگر درد کمی باقی مانده بود باید دوباره ایستاد و راه رفت و فعالیت های روزمره را شروع کرد.

خشک کردن یا فیوژن دیسک بین مهره ای

درمان دیگر استفاده از کمربندهای طبی است. این کمربندها با محدود کردن حرکات کمر موجب کاهش درد میشوند. نکته مهم در استفاده از این کمربندها اینست که نباید استفاده از آنها بیش از 4 روز ادامه یابد وگرنه موجب ضعف عضلات کمر شده که نتیجه ان افزایش درد است.

فیزیوتراپی و استفاده ار گرمای موضعی هم میتواند از شدت درد بکاهد. پزشک معالج داروهایی را تجویز میکند تا به کمک آنها از شدت درد بیمار کم کند. مهمترین این ها داروهای ضد التهاب و داروهای شل کننده عضلانی است.

در مواردی که درد بیمار با این درمان ها از بین نرود معمولا اقدام به تزریق کورتون در فضای اپی دورال میشود. در صورت عدم پاسخ درمانی مناسب به این روش آخرین راه استفاده از عمل جراحی است. عمل جراحی در موارد پیشرفته بیماری صورت میگیرد و بصورت فیوژن یا اتصال دو مهره مجاور است.

نکته مهم اینست که شدت درد این بیماری بتدریج و در طی چند روز یا حد اکثر یک هفته کم شده و از بین میرود ولی این بیماری در آینده تکرار خواهد شد. راه جلوگیری از تکرار حملات درد در این بیماری انجام نرمش های کششی و تقویتی جهت عضلات کمر و شکم است.

منبع:ایران ارتوپد

دیسک گردن و حرکت درمانی مناسب

بیماری دیسک گردن، مختص زندگی شهرنشینی است. در همه انسان ها فرایند فرسایشی دیسک بین ستون مهره ها از سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی آغاز می شود و دیسک به تدریج آب خود را از دست می دهد و علاوه بر اینکه ارتفاع آن کاهش می یابد، انعطاف پذیری اش نیز کمتر می شود.

 عواملی هم که به این فرسایش سرعت می بخشند و باعث بروز بیماری دردناک و ناتوان کننده ای به نام دیسک گردن می شوند. گردن به قسمتی از بدن مهره داران گفته می شود که بین سروتنه قرار می گیرد و شامل نسج نرم در بیرون و ستون فقرات گردنی و بخشی از نخاع در قسمت وسط آن است.

 وزن سر را ستون مهره و بخشی از آن را نیز عضلات اطراف تحمل می کنند. ستون فقرات گردنی، برخلاف دیگر مهره های بدن که حرکت کمی در کنار یکدیگر دارند، کاملا متحرک است، بنابراین بیشترین میزان چرخش و حرکات به جلو و عقب را در گردن مشاهده می کنیم.

 گردن از ۷ مهره و ۸ ریشه عصبی تشکیل شده است. این ۸ ریشه کنترل تنفس، حرکات سر روی بدن و حرکات دست را بر عهده دارند و بین هر ۲ مهره، دیسک قرار گرفته است. ساختمان دیسک از یک حلقه بیرونی و یک هسته مرکزی تشکیل شده است. 

در اثر ساییدگی دیسک، به تدریج حلقه احاطه کننده پاره می شود و هسته مرکزی از محل پارگی بیرون می زند. به این برجستگی، فتق دیسک بین مهره ای می گویند که باعث فشار روی ریشه های عصبی و پدیده درد آغاز می شود. درد ناشی از دیسک، به دو شکل بروز می کند.

● درد مکانیکی 

این نوع درد، موضعی است و در خود ستون فقرات احساس می شود یا اینکه خیلی نزدیک مهره هاست. بیمار هنگام صبح و برخاستن از خواب، دردی احساس نمی کند و به تدریج و با افزایش فعالیت روزانه، بر شدت آن افزوده می شود به طوری که شب هنگام به اوج خود می رسد. 

● درد انتشاری 

دردهای ریشه ای یا انتشاری معمولا در ناحیه دست احساس می شوند یعنی می توانند در شانه، بازو، ساعد و کف دست باشند. این نوع درد در بالای دست به صورت احساس برق گرفتگی و کوفتگی است و هرچه بیشتر به نوک انگشتان نزدیک تر می شویم، از میزان آن کاسته و علایم بی حسی آشکار می شود یعنی وقتی بین انگشت سبابه و شست بیمار کاغذی قرار می دهیم، به راحتی می توانیم کاغذ را از بین انگشتانش خارج کنیم.

 پزشک از روی انگشت بی حس شده می تواند پی ببرد که آسیب به کدام ریشه عصبی وارد شده مثلا بی حسی انگشت وسط به معنای صدمه روی ریشه هفتم و بی حسی انگشت کوچک، نشانه صدمه به ریشه هشتم گردن است. 

● چرا به دیسک گردن مبتلا می شویم؟ 

انسان ها شغل های متعددی دارند و برای انجام بعضی از اعمال باید به مدت طولانی برای انجام آن خود را با شرایط تطبیق دهند. برای فهم بهتر به چند نمونه اشاره می کنیم. 

در صاحبان مشاغلی مثل دندان پزشکی، حروف نگاری، کاربران طولانی مدت رایانه که لازم است برای تمرکز و دیدن یک محل خاص مدت ها سروگردن را در وضعیت نامناسبی قرار دهند یا مشاغلی که لرزش طولانی به گردن وارد می کنند مانند کارگرانی که با دریل زمین را سوراخ می کنند، به مدت طولانی نیروی زیادی به سرو گردن وارد می شود و به آن صدمه می خورد. 

یکی از ورزش های کلاسیک در فرهنگ ما، کشتی است. کشتی گیران به دلیل وضعیت خاص هنگام کشتی گرفتن مثل پل زدن و انجام بعضی از فن ها، فشار زیادی به ستون فقرات گردنی شان وارد می کنند. به همین دلیل قبل از انتخاب ورزش کشتی بهتر است قوس کانال ستون فقرات از نظر استاندارد بررسی شود تا اگر در اثر آسیب، کانال کمی تنگ تر شود، عارضه چندانی پدید نیاید. 

برخی از افراد هم به طور مادرزادی دچار ناهنجاری های ستون فقرات هستند. 

● تشخیص 

وقتی علایم و نشانه ها، دیسک گردن را نشان می دهد، باید بررسی های تکمیلی آغاز شود. رادیوگرافی ساده، ام آرآی و نوار عصب اطلاعات بیشتری می دهد و با کنار هم قرار دادن یافته ها، تصمیم درستی نیز برای درمان گرفته می شود. 

▪ درمان نگهدارنده: 

با رعایت نکته های بسیار ساده و جزیی می توان بیماری را درمان کرد. در بیرون زدگی دیسک، بلافاصله سیستم التهابی بدن فعال می شود و بدن هم به طور خودکار آن را خنثی می کند. دیسک گردن یک بیماری خودمحدودشونده است و با مداخلات بهینه سازی فرایند شغلی و وضعیت های مناسب هنگام کار بهبود حاصل می شود.

 بی حرکت نگه داشتن گردن بسیار مفید است زیرا فشار وارده کمتر می شود و به مرور بیرون زدگی سر جای اول خود برمی گردد. برای این کار گردن بندهای طبی وجود دارد. همچنین برای تقویت عضلات و قوی تر کردن آن مانورهای ورزشی کمک می کند تا روند سریع تر طی شود. 

▪ درمان جراحی:

اگر بعد از درمان های نگهدارنده همچنان علایم بیماری ادامه یابد، درمان جراحی ضرورت می یابد اما چه بیمارانی به جراحی نیاز دارند؟ 

▪ افرادی که نقص پیشرونده دارند یعنی دیسک گردن آنقدر شدید است که حتی در راه رفتن نیز دچار مشکل شده اند و احساس می کنند هنگام راه رفتن، روی برف یا روی ابر قدم برمی دارند یا زمین می خورند و دست هایشان قدرت انجام هیچ کاری ندارد و دچار نقص عصبی شده اند. 

▪ گروهی که هیچ علایم عصبی ندارند، فقط از درد شدید و ناتوان کننده رنج می برند و به درمان باوجود همه اقدام ها پاسخ نمی دهند و شدت درد باعث افت کیفیت زندگی شان شده است. 

▪ برای برگرداندن بیمارانی که کاملا با استراحت بهبود می یابند ولی وقتی به محل کارشان بازمی گردند، دوباره همه علایم آغاز می شود، به جامعه و از سرگیری زندگی روزمره و عادی، اقدامات جراحی ضرورت می یابد.

منبع : اسپرت

درد گردن و سوزش بین دو کتف از علائم دیسک گردن است

درد گردن، سوزش بین دو کتف و احساس کاهش قدرت دست ها از علائم دیسک گردن است.کاربران کامپیوتر و افراد با مشاغلی که سرشان در یک وضعیت ثابت قرار دارد، با انجام ورزش های ایزومتریک گردن می توانند از بروز دیسک گردن جلوگیری کنند.

دیسک گردن، غضروف بین مفصلی دو مهره مجاور گردن را شامل می‌شود.در اثر فشارهای مکانیکی و حرکات ایجاد شده،‌ به تدریج دیسک‌های گردن دچار تغییراتی می گردد که از حالت طبیعی خود خارج شده و در نهایت سبب بیرون زدگی دیسک می‌شود.

علائم دیسک گردن شامل علائم ناشی از فشار بر روی ریشه‌های عصبی و فشار بر روی نخاع می‌باشد.علائم فشار بر روی ریشه‌های عصبی گردن، انتشار یابنده بوده و از گردن و شانه به سمت اندام های فوقانی منتشر می‌شود.

بیمار غیر از درد، احساس بی حسی یا خواب رفتگی در دست دارد و برخی بیماران دچار احساس کاهش قدرت دست ها می‌شوند و از سوی دیگر، بعضی بیماران در اولین بار متوجه اختلال در حرکات ظریف دست ها هنگام نوشتن می‌شوند.

آسیبی که با فشار بر روی نخاع بروز می‌کند، جدی بوده و این بیماران با کاهش قدرت اندام فوقانی مراجعه می‌کنند. همچنین ممکن است به تدریج اختلال در راه رفتن و حرکات پاها ایجاد شود.از آنجایی که برخی بیماران به علائمی مثل فشار بر روی دست چپ مبتلا می‌شوند، لذا تشخیص بیماری قلبی عروقی برای آنان داده می‌شود که باید مراقبت باشند.

کاربران کامپیوتر، حسابداران، خیاطان، آرایشگران و افرادی که امور دفتری دارند، از افراد مستعد ابتلا به به دیسک گردن هستنددرد ناحیه گردن، سپس سر، شانه‌ها و بین دو کتف از دیگر علائم دیسک گردن است.

برای برخی بیماران حرکات گردن به خصوص خم شدن گردن و حرکت سر به عقب بسیار دردناک است و همچنین بعضی بیماران هنگام خم کردن سر به جلو احساس برق گرفتگی در تمام ستون فقرات می کنند.

در بیمارانی که دچار علائم ناشی از فشار بر روی ریشه عصبی می‌شوند، در مرحله اول درمان های طبی شامل استفاده از گردن‌بند، مصرف داروهای ضد التهابی و سرانجام ورزش‌های گردن توصیه می‌شود.

اکثر بیمارانی که دردهای ناشی از فشار عصبی دارند، با این درمان ها بهبود می‌یابند، ولی بیماران مقاوم به این درمان ها نیازمند اعمال جراحی هستند.

در مقابل بیماران دارای علائم فشار بر روی نخاع، بدون قید و شرط نیازمند عمل جراحی هستند که عمل جراحی سبب کاهش فشار بر روی عصب می‌شود.

درمان دیسک گردن

درمان دیسک گردن به دو تکنیک عمل جراحی از جلو و پشت گردن صورت می گیرد که معمولا بر اساس وضعیت دیسک و تجربه و راحتی دست پزشک جراح انجام می‌شود.کاربران کامپیوتر، حسابداران، خیاطان، آرایشگران و افرادی که امور دفتری دارند، از افراد مستعد ابتلا به به دیسک گردن هستند.

از آنجایی که دیسک گردن در این افراد شایع‌تر است، لذا این افراد باید ورزش های گردن به ویژه ورزش های ایزومتریک را به طور مرتب و روزانه انجام دهند تا عضلات گردن و شانه آن ها تقویت شود و از بروز دیسک گردن جلوگیری گردد.

به افراد شاغل که در اکثر مواقع سرشان در یک وضعیت ثابت قرار دارد، توصیه می شود که قبل از ایجاد درد در ناحیه گردن و سوزش بین دو کتف، ورزش کنند.

منبع : دکتر عمادی

دیسک گردن و علائم آن

عوامل متعددی باعث ایجاد درد در گردن و متعاقب آن دردهای تیر کِشنده در دست ها می شود.افزایش سن افراد مبتلا به دردهای ستون فقرات میشوند.گردن انسان شامل 7 مهره است که بعد از کمر شایع ترین مفاصل مستعد آرتروز سائیدگی وکاهش فاصله وفتق دیسک است.

از جمله این عوامل:

التهاب بافت های نرم اطراف مفصل های مهره ای خشکی مفاصل، وضعیت نامناسب سر و شانه ها، تغییر شکل مهره ها به طور اولیه یا ثانویه ، آرتروز، دیسک و بیماری های ناشی از گرفتگی های عضلانی، و کشیدگی های لیگامانی است.

گردن درد در اثر علت های مختلفی مثل فعالیت و کار ، آسیب ها ، برخی از بیماری ها پدید می آید . اغلب گردن دردهائی که در اثر فعالیت ایجاد می شوند ، بعلت حرکات تکراری و طولانی مدت عضلات گردن ، تاندون ها ،لیگامان ها ، استخوان یا مفاصل هستند.

کشیدگی بیش از حد عضلات ، آسیب لیگامان ها ، اسپاسم عضلات یا التهاب مفاصل گردن نیز از جمله علل این مشکلات بشمار میروند.

معمولا گردن دردها در دو مقطع زمانی بروز می کنند :

۱- افراد بین سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی که اکثرا کارمند هستند و بنا به ارگونومی محیط کارشان دچار دردهای گردن می شوند .

۲- بعد از ۵۰ سالگی که به دلیل افزایش سن رخ می دهد و فرد دچار دیسک گردن شده است .

انجام ورزشهای گردن

:باعث تقویت عضلات گردن و افزایش انعطاف پذیری آنها شده باعث تسهیل وتسریع تغذیه دراین ناحیه میگردد

عوامل متعددی در روند بیماری آرتروز موثرند. عواملی مثل جنسیت، نژاد، وراثت یا نحوه زندگی افراد و چاقی. بیماری آرتروز بیماری است که در آن سطح مفصل یا همان غضروف به شدت آسیب دیده و تا حد زیادی از بین رفته است، به همین جهت چرخش یا حرکت استخوان روی مفصل با درد شدید همراه است.

دیسک در بین مهره های گردن یک ساختمان جذب کننده فشار و شوک است. دیسک بین مهره ای معمولاً با افزایش سن پیر میشود. خشک و چروکیده شده و خاصیت الاستیک خود را از دست میدهد

. ارتفاع آن کم میشود و همین امر موجب میگردد مهره ها به یکدیگر نزدیک شده و فاصله آنها کم شود. با کم شدن فاصله بین مهره ها فشار زیادی روی مفاصل بین مهره ای وارد میشود که این خود موجب آرتروز یا سائیدگی این مفاصل میشود.

به منظور تسکین علایم :

گردن بند طبی ولی در طولانی مدت راه مناسبی نیست و برای مدت بیش از چند روز موجب ضعیف شدن عضلات گردن میگردد .

تصحیح وضعیت بدن :

شیوه نشستن . ایستادن . حالت قرار گیری در هنگام فعالیت انجام ورزش بطور روزانه در بهبود این درد بسیار موثر است جهت تسکین دردهای گردنی توصیه می شود ورزش های کششی انجام دهند .و از انجام ورزش هایی که سبب بروز درد می شود جدا پرهیز کنید .

چند نکته:

.همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگهدارید به طوری که هیچ زاویه ای با بدن نسازد .هرگز گردن خود را خم نکنید بلکه اگر لازم است صندلی خود را کوتاه تر کنید یا ارتفاع میز خود را بالاتر ببرید تا مجبور به خم کردن گردن خود نباشید. چرا که بسیاری از بیماری های گردنی ناشی از خم بودن گردن به مدت طولانی است.

بنابراین حتی الامکان گردن خود را خم نکنید و اگر مجبور به این کارهستید، هر از چند گاهی گردن خود را صاف کنید..از نرمش ها و حرکاتی که در آنها مجبور به خم کردن گردن هستید دوری کنید..اگر کارتان نشسته است و مجبور به خم کردن گردن خود هستید حتماً با یکی از دستانتان از وزن سرتان و فشار آن بر روی مهره های گردنی بکاهید تا کمتر دچار صدمات گردنی شوید.

شانه ها و عضلات اطراف را تقویت نمایید، چرا که با افزایش قدرت و تحمل این عضلات، فشار کمتری روی مهره و دیسک های بین مهره ای وارد می شود.

منبع : دکتر وریانی