خرابی یا دژنرسانس دیسک بین مهره ای Degenerative disc disease یکی از شایعترین علل کمردرد است. خراب شدن دیسک
در واقع یک بیماری نیست بلکه یک روند طبیعی است که با بالا رفتن سن در همه
افراد ایجاد میشود. همانطور که با بالا رفتن سن افراد، پوست چروکیده
میشود، موی سپید میشود، استخوان
ها تراکم خود را بتدریج از دست میدهند، در دیسک بین مهره ای هم کم کم
تغییراتی ایجاد میشود که موجب اختلال در عملکرد آن میگردد. به همین علت نام
آن تغییرات را خراب شدن یا دژنرسانس میگذارند. دژنرسانس از لحاظ لغوی به
معنی پیر شدن است. این خراب شدن در اثر کار زیاد دیسک است. ضربات مکرری که
در طول زندگی به دیسک وارد میشود بتدریج ان را فرسوده و پیر و خراب میکند. پس خراب شدن یا پیر شدن دیسک بین مهره ای یک روند تدریجی و طبیعی است با این حال در بعضی افراد این روند سریعتر و در سنین پایین تر بوجود میاید و در بعضی دیگر دیرتر. همچنین بعضی ضربات و آسیب هایی که به ستون مهره وارد میشود میتواند موجب تسریع این روند شود. بعضی فعالیت های سنگین بدنی میتوانند فشار زیادی را بر دیسک وارد کرده و موجب خراب شدن زودرس آن شوند. مصرف سیگار میتواند خرابی دیسک را سرعت دهد. همچنین در بعضی خانواده ها زمینه ژنتیکی وجود دارد که موجب میشود دیسک در سنین پایینتری خراب شود.
دیسک چگونه خراب میشوددیسک بین مهره ای ساختارهایی به شکل یک استوانه کم ارتفاع (دیسک) هستند که در بین مهره ها قرار میگیرند. دیسک دو قسمت دارد. یک قسمت مرکزی که به آن نوکلئوس یا هسته میگویند و یک حلقه مدور در دور که به آن آنولوس یا حلقه میگویند. نوکلئوس یا هسته قابلیت الاستیک و ارتجاعی داشته و خاصیت اصلی دیسک که مانند یک فنر ضربه گیر عمل میکند به علت عملکرد همین هسته است. آنولوس یا حلقه اطراف هسته وظیفه حفظ و نگهداری هسته را دارد و آن را سرجای خود درست در بین مهره های بالا و پایین نگه میدارد. روند خراب شدن و پیر شدن دیسک بین مهره ای یک توالی تقریبا ثابت را طی میکند. در ابتدا نوکلئوس یا هسته مرکزی دیسک توانایی جذب آب را از دست داده و درصد آب آن کاهش پیدا میکند. سپس این هسته کلفت و سفت شده و مانند حلقه دور خود یعنی همان آنولوس میشود. بدنبال این تغییرات توانایی جذب ضربه که از خواص مهم دیسک بین مهره ای است کاهش پیدا میکند و ضربات به عوض اینکه در دیسک مستهلک شوند مستقیما به مهره وارد میشوند. این روند موجب میشود که نه تنها مهره و مفاصل بین آنها زودتر خراب شده و دچار آرتروز شوند بلکه موجب میگردد فشار بازهم بیشتری به دیسک وارد شود. بتدریج در آنولوس پارگی های کوچکی ایجاد میشود. این پارگی ها کم کم بزرگتر و بیشتر شده و موجب ضعیف شدن دیسک میشوند. بتدریج اندازه دیسک کوچک میشود. ارتفاع آن کم شده و قابلیت ارتجاع آن کاهش میابد.
کم شدن ارتفاع دیسک موجب نزدیک تر شدن مهره ها به هم میشود و این نزدیکی موجب میگردد مفاصل بین مهره ها یا همان فاست ها بیشتر به هم فشرده شوند و نتیجه این فشردگی بروز ساییدگی و آرتروز است. آرتروز در مفاصل بین مهره ای خود موجب بروز درد میشود. از طرف دیگر بتدریج در اطراف دیسک خراب شده و در اطراف مفاصل بین مهره ای استخوان های اضافه ای به نام استئوفیت بوجود میاید. در صورتی که این استئوفیت ها به درون کانال نخاعی رشد کنند فضای آن را تنگ کرده و موجب تنگی کانال نخاعی و بروز علائم مربوط به ان میشوند. وقتی که آنولوس یا حلقه اطراف دیسک خراب و ضعیف میشود ممکن است با وارد شدن یک فشار ناگهانی کاملا پاره شده و بدنبال این پارگی محتوای نوکلئوس یا هسته به بیرون جابجا میشود. به اصطلاح میگویند دیسک دچار هرنی یا فتق شده است. این دیسک جابجا شده میتواند بر روی ریشه های عصبی که از نخاع خارج میشوند فشار وارد کرده و موجب بروز علائم سیاتیک شوند. پس دیده میشود که منشا بسیاری از بیماری های ستون مهره که در نهایت منجر به کمردرد میشوند خرابی دیسک بین مهره ای است. خود خرابی دیسک میتواند موجب درد و بروز کمردرد شود. بیماری هایی هم که بدنبال آن ایجاد میشوند یعنی آرتروز مفاصل بین مهره ای، تنگی کانال نخاعی، فتق یا هرنی دیسک هم میتوانند بطور جداگانه موجب درد شوند. منبع:ایران ارتوپد |
||
|
برای کمک به تسکین و بهبود درد زانو راه های زیادی وجود دارد که می توانید انجام دهید، زانو دردی که ممکن است در اثر یک حادثه بوجود آمده باشد یا بواسطه سال ها بیماری التهاب مفاصل.در اینجا 11 راه را پیشنهاد کرده ایم که با انجام دادن یا ندادن آنها به تسکین درد زانو کمک می کنید.
1- زیاد استراحت نکنید:
استراحت زیاد باعث ضعیف شدن ماهیچه ها می گردد، که می تواند درد مفاصل را
بدتر کند. یک برنامه ورزشی که برای زانوها از ایمنی و سلامت کافی برخوردار
است پیدا کرده و آن را دنبال کنید. اگر مطمئن نیستید که کدام حرکات ورزشی
برای شما مناسب است و یا باید چقدر ورزش کنید، با پزشک یا فیزیوتراپ صحبت
کنید.
2- ورزش کنید: ورزش
های هوازی یا ایروبیک باعث تقویت ماهیچه های محافظ زانو شده و انعطاف
پذیری را افزایش می دهند. همچنین از ورزش های تحمل وزن و کششی نیز غافل
نشوید. برای ورزش های ایروبیک، برخی انتخاب های خوب شامل پیاده روی، شنا و
ورزش های آبی، دوچرخه سواری ثابت و تردمیل است. ورزش تای چی نیز به کم شدن
خشکی مفاصل و افزایش تعادل کمک می کند.
3- مراقب باشید زمین نخورید:
وقتی زانو درد می کند و یا تعادل ندارد، احتمال زمین خوردن بیشتر می شود و
وقتی زمین می خورید آسیب بیشتری به زانو وارد می شود. مطمئن شوید خانه تان
به اندازه کافی روشن است، برای بالا رفتن از راه پله از دستگیره نرده ها
کمک بگیرید، و برای برداشتن چیزی از قفسه های بالاتر از یم نردبام محکم
استفاده کنید تا احتمال زمین خوردن خود را کم نمایید.
4- از روش استراحت، یخ گذاشتن، بانداژ کردن و بالا گرفتن زانو استفاده کنید.
وقتی علت زانو درد آسیب های جزئی و یا عود کردن التهاب مفصل است، توصیه
های زیر را به ترتیب دنبال کنید: به زانوی خود کمی استراحت دهید، بر روی
زانو یخ بگذارید تا التهابش کم شود، زانو را بانداژ کنید و آن را بالا نگه
دارید.
5- وزن خود را متعادل کنید.
اگر اضافه وزن دارید، کم کردن وزن باعث کاهش فشار بر زانوها می گردد. شما
حتی نیازی نیست که به وزن ایده آل خود برسید. حتی تغییرات کوچک نیز تفاوت
ایجاد می کند.
6- برای استفاده از وسایل کمکی پیاده روی خجالت نکشید. چوب زیر بغل یا عصا باعث کاهش فشار وارد بر زانوها می شود. انواع زانو بند بسته به مشکلی که دارید نیز به حفظ تعادل شما کمک می کند.
7- به طب سوزنی توجه داشته باشید.
این طب سنتی چینی، که به شکل وارد کردن سوزن های ریز در نقاط خاص بدن
است، بطور گسترده ای برای تسکین انواع بسیاری از دردها بکار می رود و ممکن
است برای زانو درد نیز مفید باشد.
8- اجازه ندهید کفش هایتان شرایط را بدتر کند.
کفی های طبی باعث کاهش فشار وارد بر زانوها می گردد. برای آرتروز زانو،
پزشکان اغلب نوع خاصی از کفی طبی را تجویز می کنند که شما باید در کفش خود
قرار دهید. برای اینکه کفی مناسب پیدا کنید، با پزشکتان یا یک فیزیوتراپ
صحبت کنید.
9- از دما کمک بگیرید.
48 تا 72 ساعت پس از آسیب زانو، از کمپرس سرد برای کاهش تورم و بی حس کردن
محل درد استفاده کنید. یک کیسه یخ یا نخود سبز یخ زده به خوبی این کار را
انجام می دهد. 15 تا 20 دقیقه و سه یا چهار بار در روز این کمپرس را روی
موضع درد بگذارید. بسته یخ را در یک حوله بپیچید تا پوستتان آسیب نبیند. پس
از این مرحله، شما می توانید از حمام آب گرم، تشک برقی یا حوله گرم به مدت
15 تا 20 دقیقه و سه یا چهار بار در روز استفاده کنید.
10- ورزش های پرشی انجام ندهید. ورزش های High-impact
می تواند آسیب زانوهای دردناک را بیشتر کند. از ورزش های پرشی مثل دویدن،
پریدن و کیک بوکسینگ بپرهیزید. همچنین از انجام ورزش هایی چون وزنه برداری
که فشار بسیار زیادی بر زانوها وارد می کند اجتناب کنید. این ورزش ها درد
را تشدید کرده و اگر به درستی انجام نشوند باعث آسیب می گردند.
11- مشاوره بگیرید.
اگر زانو درد شما جدید است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا معاینه شوید.
دانستن اینکه چگونه با آسیب زانو برخورد کنید برای شما بهرتین چیز است،
بنابراین می توانید از هرگونه آسیب بیشتر جلوگیری نمایید./
استئوآرتریت یا سائیدگی زانو که به آن آرتروز زانو هم میگویند از شایعترین علل درد زانو در سنین متوسط و بالا است که در آن غضروف مفصل دچار آسیب و خوردگی میشود. این بیماری صرفنظر از درد و تورم موجب تغییر شکل و اشکال در راه رفتن هم میشود.
عــلل آرتـــروز زانــو:
ساییدگی غضروف های مفصل زانو که با نام استئوآرتریت مفصل زانو یا آرتروز مفصل زانو هم شناخته می شود علل مختلفی دارد مانند:
عــلایم آرتــروز زانــو:
علایم آرتروز زانو که به علت از بین رفتن غضرو ف ها و سایش استخوانها به هم ایجاد می شود بسته به شدت بیماری عبارتند از:
درمــان آرتــروز زانــو
- ورزش
انجام نرمش های کششی و تقویتی میتواند تا حد زیادی قابلیت انعطاف مفاصل را حفظ کرده و آنها را قوی نگه دارد تا بتوان از عهده انجام فعالیت های روزمره برآمد. شنا و پیاده روی از نرمش های خوب هستند. آرتروز هر مفصل نرمش های مخصوص به خود دارد که با یاد گرفتن آنها میتوان تا حدود زیادی درد را کاهش داد
- کاهش وزن
اگر چاق هستند کم کردن وزن میتواند تا حد زیادی درد ناشی از آرتروز را کم کند. حتی چند کیلو کاهش وزن هم تاثیرات مهمی در کم کردن علائم بیماری دارد. اگر وزن متعادل دارید باز هم کم کردن وزن میتواند در کاهش علائم بیماری به شما کمک کند.
- دارو
دارو میتواند درد و التهاب ناشی از آرتروز را کاهش دهد. برای مطالعه داروهای مورد استفاده در ساییدگی مفصل به مقاله بعد مراجعه کنید
- زانو بند
در شرایطی که پزشک نیاز بداند استفاده از آن برای بیمار مفید خواهد بود.
- طب سوزنی
در مواردی که بر اساس تشخیص متخصص پزشکی ورزشی لازم باشد، این روش درمانی هم در کاهش درد بیماران کمک کننده خواهد بود.
- تزریق PRP داخل زانو
در این روش پس از خونگیری از بیمار،خون سانتریفیوژ شده و بخش خاصی از آن به نام پلاسما غنی از پلاکت جداشده و به داخل مفصل زانوی فرد تزریق می گردد. البته این روش سه نوبت برای بیمار تکرار می گردد. فراموش نکنیم که این روش یک روش درمانی جدید است و در مطالعات انجام شده حداقل 50% در کاهش درد بیماران موثر بوده است.