طب سوزنی، وارد کردن سوزن هایی بسیار نازک در نقاط استراتژیک و خاصی از بدن است. منشأ آن منسوب به کشور چین است و قدمتش به هزاران سال می رسد. اما این طب در دهه های اخیر، به میزان قابل توجهی از محبوبیت در ایالات متحده و اروپا رسیده است.
بر طبق نظریه سنتی چینی، طب سوزنی روشی است که توسط آن، جریان انرژی یا نیروی زندگی که به qi یا Chi معروف است، در بدن به توازن می رسد. طب سوزنی کانال ها و مجراهای عبور انرژی را تنظیم و منجر به تعادل انرژی در بدن می شود.
در مقابل، پزشکان غربی، طب سوزنی را روشی مفید و موثر برای تحریک اعصاب و بافت های همبند می دانند. پزشکان غربی معتقدند که این تحریکات، بر افزایش مسکن های طبیعی بدن و روان تر شدن جریان خون، تاثیر شایانی می گذارد.
طب سوزنی در چه مواردی موثر است؟
تاثیرگذاری طب سوزنی برای این دردها و بیماری ها بیشتر است:
-تهوع ناشی از شیمی درمانی
-سردرد
-فیبرومیالژی (درد مزمن در نقاط اتصال عضلات)
-درد زایمان
-درد کمر
-قاعدگی دردناک
-میگرن
-آرتروز
-درد دندان
-بیماری آرنج تنیس بازان
هنوز به طور دقیق مشخص نشده که طب سوزنی چرا و چگونه میزان درد را کاهش می دهد. مطالعات متعدد نشان داده است که طب سوزنی بر روی برخی از افراد، اثری کم دارد و یا بی اثر است. هر چند که نوع درمان استفاده شده برای برخی از افراد موثر نیز بوده است.
خطرات و ریسک ها
چنانچه شما
برای شروع درمان با طب سوزنی، نزد یک دکتر متخصص بروید، خطرات استفاده از
این روش درمانی بسیار پایین است. اما لازم است از برخی از خطرات و عوارض
جانبی احتمالی نیز آگاه باشید:
-درد، خونریزی یا کبودی در بخش هایی سوزن خورده
-صدمه به اعضای داخلی همچون ریه (در صورتی که سوزن با فشار و به صورت عمیق وارد شود)
-بیماری های عفونی مانند هپاتیت و ایدز (در صورت استفاده از سوزن های مستعمل)
بدن هر فرد،
برای درمان، به نوع خاصی از طب سوزنی پاسخ مثبت می دهد. اما شرایطی وجود
دارد ممکن است عوارض را در بعضی افراد افزایش دهد:
-چنانچه از دارو های رقیق کننده خون استفاده می کنید، ممکن است کبودی بیشتری داشته باشید و حتی دچار خونریزی شوید.
-در برخی از انواع طب سوزنی، پالس های خفیف الکتریکی از طریق سوزن ها به
بدن منتقل می شود که ممکن است در عملکرد قلب برخی افراد که از ضربان ساز
استفاده می کنند، تداخل و اشکال ایجاد کند.
-زایمان زودرس، عارضه ای است که در اثر تحریکات برخی از انواع طب سوزنی بر خانم های باردار ظاهر شده است.
چگونه آماده شویم؟
در واقع قبل از آغاز طب سوزنی، هیچ آمادگی خاصی لازم نیست. اما موارد هستند که لازم است قبل از اقدام باید بدانید.
-باید به پزشک اعتماد داشته باشید.
-از گواهینامه پزشک جهت انجام طب سوزنی، اطمینان حاصل کنید. ممکن است
افرادی هم با وجود عدم تخصص پزشکی، گواهی معتبری جهت انجام طب سوزنی داشته
باشند.
-از پزشک در خصوص زمان درمان، میزان درد و هزینه انجام آن سوال کنید.
-آیا هزینه های این درمان تحت پوشش بیمه شما قرار دارد؟ از این نکته نیز آگاهی حاصل کنید.
ترسی از پرسش در خصوص این روش درمانی از پزشک مربوطه نداشته باشید. ممکن است او در خصوص میزان تاثیر طب سوزنی بر شما و بیماری تان بگوید. بهتر است قبل از انجام آن، این موارد را بدانید.
همچنین قبل از شروع درمان، لازم است از اینکه سوزن های استریل و یک بار مصرف برای شما استفاده می شود، اطمینان حاصل کنید.
زمان کافی برای درمان چقدر است؟
روش ها و متدهای هر کس در انجام طب سوزنی منحصر به فرد است. معمولاً ترکیبی از جنبه های شرقی و غربی در نوع انجام طب سوزنی موثر است.
تعیین نوع
درمان برای شما نیاز به بررسی پزشک دارد. وی ممکن است سوالات زیادی در خصوص
نشانه ها و شیوه زندگی شما بپرسد. سوالات و معایناتی از این قبیل:
-چه بخش هایی از بدن شما دچار درد است؟
-بررسی شکل، پوشش و رنگ زبان شما
-بررسی رنگ و روی صورت و چهره
-قدرت، ریتم و کیفیت نبض
این ارزیابی ممکن است تا یک ساعت به طول بیانجامد. البته در قرارهای بعدی این زمان ممکن است به نیم ساعت کاهش یابد.
معمولاً طرح درمان بین ۶ تا ۱۲ جلسه تعیین می شود که ممکن است چند ماه به طول بیانجامد. پس از درمان نیز جلساتی تا یک سال برای مراقبت و بررسی تاثیرات درمان، توصیه می شود.
در طب سوزنی، سوزن ها ممکن است در تمام نقاط بدن واقع شوند. گاهی حتی در نقاطی بسیار دورتر از نقاط درد، سوزن زده می شود. این امکان وجود دارد که بخاطر سوزن زدن در بخش های مختلف، لازم باشد اغلب لباس های خود را در آورید. پس از آن بر روی تختی دراز می کشید و سپس کار وارد کردن سوزن ها به پوست شروع می شود.
وارد کردن سوزن: سوزن های طب سوزنی بسیار باریک هستند و پس از وارد شدن به پوست، درد زیادی ایجاد نمی کنند. در هر جلسه از درمان، معمولاً بین ۵ تا ۲۰ سوزن مورد استفاده قرار می گیرد.
دستکاری سوزن ها: ممکن است برخی اوقات، پزشک نسبت به حرکت و یا چرخاندن سوزن ها اقدام کند. همچنین این امکان وجود دارد که سوزن های وارد شده گرم شوند و یا پالس خفیفی از الکتریسیته بر روی آنها اعمال شود.
برداشتن سوزن ها: معمولاً در حالیکه شما دراز کشیده اید و مشغول استراحت هستید، سوزن ها برای ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بر در محل وارد شده باقی می مانند. در این زمان معمولاً شما ناراحتی و دردی را بخاطر وجود سوزن ها تجربه نمی کنید. پس از آن سوزن ها ممکن است برداشته شده و یا سوزن های دیگری در سایر نقاط جایگزین شوند. در این صورت دقت کنید که از یک سوزن برای دو بار استفاده نگردد؛ چرا که ممکن است منجر به ایجاد عفونت شوند.
مرحله آخر
پس از اتمام کار، برخی از افراد احساس آرامش می کنند. عده ای دیگر
نیز ممکن است انرژی بیشتری در خود حس کنند. البته همه به یک میزان نسبت به
طب سوزنی واکنش نشان نمی دهند. در صورتی که پس از چند هفته از شروع درمان،
احساس بهبود و کاهش درد داشته باشید، می توان گفت که طب سوزنی برای تان
موثر است.
نتیجه
اثرات طب سوزنی در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشند. اما بسیاری از مردم از آن به عنوان یک عامل موثر و مثبت یاد می کنند.
به هر حال، مطالعات مختلف نشان داده اند که طب سوزنی تاثیرات مطلوبی دارد. همچنین این درمان برای افرادی که صبر بیشتری برای دریافت جواب دارند، جواب بهتری می دهد.
از آنجا که عوارض جانبی طب سوزنی بسیار کم است، امتحان کردن آن به شما توصیه می شود. چنانچه دچار درد یا بیماری هایی که توضیح داده شد هستید، شاید بد نباشد این روش را هم برای تسکین دردها و آرامش بیشتر امتحان کنید.
برگرفته از: Mayo Clinic
استئوآرتریت یا سائیدگی زانو که به آن آرتروز زانو هم میگویند از شایعترین علل درد زانو در سنین متوسط و بالا است که در آن غضروف مفصل دچار آسیب و خوردگی میشود. این بیماری صرفنظر از درد و تورم موجب تغییر شکل و اشکال در راه رفتن هم میشود.
عــلل آرتـــروز زانــو:
ساییدگی غضروف های مفصل زانو که با نام استئوآرتریت مفصل زانو یا آرتروز مفصل زانو هم شناخته می شود علل مختلفی دارد مانند:
عــلایم آرتــروز زانــو:
علایم آرتروز زانو که به علت از بین رفتن غضرو ف ها و سایش استخوانها به هم ایجاد می شود بسته به شدت بیماری عبارتند از:
درمــان آرتــروز زانــو
- ورزش
انجام نرمش های کششی و تقویتی میتواند تا حد زیادی قابلیت انعطاف مفاصل را حفظ کرده و آنها را قوی نگه دارد تا بتوان از عهده انجام فعالیت های روزمره برآمد. شنا و پیاده روی از نرمش های خوب هستند. آرتروز هر مفصل نرمش های مخصوص به خود دارد که با یاد گرفتن آنها میتوان تا حدود زیادی درد را کاهش داد
- کاهش وزن
اگر چاق هستند کم کردن وزن میتواند تا حد زیادی درد ناشی از آرتروز را کم کند. حتی چند کیلو کاهش وزن هم تاثیرات مهمی در کم کردن علائم بیماری دارد. اگر وزن متعادل دارید باز هم کم کردن وزن میتواند در کاهش علائم بیماری به شما کمک کند.
- دارو
دارو میتواند درد و التهاب ناشی از آرتروز را کاهش دهد. برای مطالعه داروهای مورد استفاده در ساییدگی مفصل به مقاله بعد مراجعه کنید
- زانو بند
در شرایطی که پزشک نیاز بداند استفاده از آن برای بیمار مفید خواهد بود.
- طب سوزنی
در مواردی که بر اساس تشخیص متخصص پزشکی ورزشی لازم باشد، این روش درمانی هم در کاهش درد بیماران کمک کننده خواهد بود.
- تزریق PRP داخل زانو
در این روش پس از خونگیری از بیمار،خون سانتریفیوژ شده و بخش خاصی از آن به نام پلاسما غنی از پلاکت جداشده و به داخل مفصل زانوی فرد تزریق می گردد. البته این روش سه نوبت برای بیمار تکرار می گردد. فراموش نکنیم که این روش یک روش درمانی جدید است و در مطالعات انجام شده حداقل 50% در کاهش درد بیماران موثر بوده است.
بیمارى دژنراتیو مفصلى یا استئوآرتریت (OA) اختلالى است که با زوال پیشرونده و کاهش غضروف مفصلى همراه با پرولیفراسیون استخوان و بافت نرم جدید در مفصل مبتلا و اطراف آن مشخص مىگردد.![]() | ||
- OA اولیه (ایدیوپاتیک): علت زمینهاى ندارد. | ||
- OA ثانویه: عامل زمینهسازى مثل تروما، استرس مکرر (شغلی، ورزش)، اختلال مادرزادی، اختلال متابولیک یا بیمارىهاى دیگر استخوانى / مفصلى وجود دارد. | ||
- OA اروزیو: اصطلاحى است که اغلب براى بیماران مبتلا به استئوآرتریت DIP/PIP دست همراه با شواهد سینوویت و اروزیونهاى مرکزى سطح مفصلى در رادیوگرافى بهکار مىرود. | ||
| ||
تغییرات اولیه در غضروف شروع مىشود و بهصورت تغییراتى در آرایش و اندازه فیبرهاى کلاژن است. پروتئازها موجب کاهش ماتریکس غضروف مىشوند. در ابتدا بهصورت جبرانى سنتز پروتئوگلیکان افزایش مىیابد ولى در نهایت کاهش مىیابد و موجب فقدان کل ضخامت غضروفى مىگردد. | ||
| ||
OA شایعترین شکل بیمارى مفصلى است، تقریباً هر مفصلى را مىتواند درگیر کند ولى معمولاً در مفاصل تحملکننده وزن و پرکار مثل زانو، لگن، مهرهها و دستها اتفاق مىافتد. در دست بهطور تیپیک DIP، PIP یا اولین CMC (قاعده شست) مبتلا مىشود. درگیرى MCP نادر است. | ||
| ||
- درد یک یا چند مفصل در موقع استفاده از آنها (درد در حالت استراحت و درد شبانه شیوع کمترى دارد) | ||
- خشکى پس از استراحت یا خشکى صبحگاهى مىتواند رخ دهد ولى معمولاً کوتاهمدت (کمتر از ۳۰ دقیقه) است. | ||
- کاهش حرکت مفصلى یا محدودیت عملکردی | ||
- عدم ثبات مفصل | ||
- دفرمیتى مفصل | ||
- کرپیتاسیون مفصل ( 'صداى ترق و تروق' ) | ||
| ||
- منوآرتریت یا الیگو / پلىآرتریت غیر قرینه مزمن | ||
- تورم سفت یا استخوانى حاشیه مفصل مثل گرههاى هبردن (DIP) (Heberden's Nodes دست) یا گروههاى بوکارد (PIP) (Bouchard's Nodes دست) | ||
- امکان سینوویت خفیف همراه با افیوژن سرد وجود دارد ولى شایع نیست. | ||
- کرپیتانس - صداى جیرجیر یا ترق و تروق قابل سمع در حرکت فعال یا غیر فعال مفصل | ||
- دفرمیتى - بهعنوان مثال OA زانو مىتواند با درگیرى کمپارتمانهاى مدیال، لاترال یا پاتلوفمورال باعث دفرمیتىهاى واروس یا والگوس گردد. | ||
- محدودیت حرکات مفصل - مثلاً محدودیت روتاسیون داخلى مفصل لگن | ||
- مىتوان اختلالات نورولوژیک عینى را درگیرى مهرهها مشاهده کرد (مىتواند دیسکهاى بینمهرهای، مفاصل آپوفیزیال و لیگامانهاى کنار مهرههاى را درگیر کند). | ||
| ||
- معمولاً آزمایشات معمول طبیعى هستند. | ||
- معمولاً ESR طبیعى است ولى ممکن است در بیمارانى که سینوویت دارند بالا باشد. | ||
- فاکتور روماتوئید و بررسىهاى ANA منفى هستند. | ||
- مایع مفصلى کاهىرنگ است و ویسکوزیته خوبى دارد. WBC مایع مفصلى ۲۰۰/L است و درد آرتریتهاى ناشى از کریستال یا عفونت باارزش است. | ||
- ممکن است در ابتدا رادیوگرافى طبیعى باشد ولى با پیشرفت بیمارى باریک شدن فضاى مفصلی، اسکلروز استخوان زیرغضروفی، کیستهاى زیر غضروفى و استئوفیت مشاهده گردد. اروزیونها با موارد مشابه در آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک فرق مىکنند و بهصورت زیر غضروفى در طول قسمت مرکزى سطح مفصلى اتفاق مىافتند. | ||
| ||
- آموزش بیماران، کاهش وزن، استفاده مناسب از عصا و وسایل کمکى دیگر، ورزشهاى ایزومتریک براى تقویت عضلات اطراف مفصل درگیر. | ||
- کرم کاپسایسین (Capsaicin) موضعى مىتواند در رفع درد دست یا زانو کمک کند. | ||
- استامینوفن، سالیسیلاتها و NSAIDs. در موارد خطر توکسیستى گوارشی، NSAIDs اختصاصى COX-2 را در نظر بگیرید. | ||
ترامادول (Tramadol) - در مواردى که NSAIDsها به میزان کافى علائم را کنترل نمىکنند در نظر گرفته مىشود. این دارو نوعى آگونیست اپیوئید صناعى است و اعتیاد به آن نگرانکننده است. | ||
- گلوکوکورتکیوئیدهاى داخل مفصلى - باعث رفع علائم مىشود ولى باید بهندرت انجام شود زیرا اگر به دفعات انجام گیرد مىتواند کاهش غضروفى را تشدید کند. | ||
- هیالورنین داخل مفصلى - در بیمارانى توصیه مىشود که به درمان غیر داروئى و ضدٌ دردها پاسخ ندادهاند. وقتى NSAIDsها ممنوعیت مصرف دارند یا مؤثر نباشند این روش را در نظر مىگیرند. | ||
- شستشوى مفصلی- روش تهاجمی. نقش آن در درمان هنوز نامعلوم است. | ||
- گلوکزآمین و کندروئیتین - مؤثر بودن آنها اثبات نشده است. | ||
- گلوکوکورتیکوئیدهاى سیستمیک جائى در درمان OA ندارد. | ||
- جراحى را در مواردى مىتوان در نظر گرفت که بیمار درد مقاوم به درمان و کاهش عملکرد دارد و به درمانهاى دیگر پاسخ نمىدهد. | ||
| ||
معمولاً براساس الگوى درگیرى مفصل، خصوصیات رادیوگرافیک، تستهاى آزمایشگاهى طبیعى و یافتههاى مایع سینوویال اثبات مىگردد. | ||
| ||
تشخیص افتراقى استئونکروز، مفصل شارکوت، آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، آرتریتهاى ناشى از کریستال. منبع:مجله الکترونیکی ویستا |
![]() |
![]() |
![]() |