آرتروز زانو و درمان آن

شایع ترین بیماری  مفاصل ، مشکلات مربوط به مفصل زانو می باشد .زانو در زمره مفاصل بزرگ بدن و تحمل کننده وزن می باشد و به همین علت است که بیشتر از مفاصل دیگر دچار آسیب ، ساییدگی و آرتروز می شود . این مشکلات به خصوص در سالمندان ، ورزشکاران و افرادای که به مدت طولانی روی پا می ایستند بیشتر نمود دارد .

زانو درد

آرتروز یک بیماری تخریبی در مفصل است که پیشرونده و مزمن می باشد.از این بیماری به نام‌های استئوآرتریت و استئوآرتروز نیز نام برده می شود .

۱- ضربه و تصادفات
۲- پارگی تاندون های (لیگامان های) اطراف مفصل زانو مثلا پارگی رباط های صلیبی یا منیسک ها
۳- شکستگی های کشکک و شکستگی های درون مفصل زانو
۴- بیماری کندرومالاسی پاتلا (نرم شدن غضروف مفصل کشککـ)
۵- پای پرانتزی یا ضربدری
۶- استفاده بیش از حد از زانو در شغل هایی که با ایستادن زیاد همراه است
۷- آسیب های ورزشی
۸- چاقی
۹- ژنتیک

علائم آرتروز زانو

۱- درد

۲- تورم

۳- خشکی صبحگاهی

۴- کاهش دامنه حرکتی

۵- ضعف عضلانی

۶- تغییر شکل مفصل

برای درمان آرتروز ورزش‌های خاصی برای بیمار تجویز می‌گردد زیرا حفظ تحرک مفصل و تقویت عضلات، از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند.

اکثرا افرادی که به آرتروز مبتلا می‌شوند چاق هستند و برای درمان ابتدا باید یک برنامه کاهش وزن را داشته باشند. همچنین این افراد باید از ایستادن طولانی و نشستن با زانوهای خم و بالا و پایین رفتن از پله‌کان پرهیز کنند.

آرتروز زانو

درمان آرتروز زانو :

در مورد درمان روشهای مختلفی وجود دارد که اکثرا در ترکیب بایکدیگر موثر می باشند :

۱-درمان دارویی طبق نظر پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

۲- تزریق داخل مفصلی داروهای غضروف ساز ، پلاکت غنی شده (PRP) ، کورتیکواسترویید(کورتون)

۳-فیزیوتراپی جهت افزایش دامنه حرکتی زانو ،‌ بهبود درد و کاهش التهاب مفصل

۴-طب سوزنی جهت کاهش درد و التهاب زانو

۵-تقویت عضلات اطراف مفصل زانو ه با تقویت آنها میزان فشار روی مفاصل کاهش می‌یابد . نوع تمرین های ورزشی تقویتی و شدت  و مدت آن زیر نظر متخصص طب فیزیکی و توانبخشی تعیین می شود .

ورزش های زانو

۶- استفاده از لیزر جهت کاهش درد و التهاب مفصل زانو

۷-استفاده از زانوبند و وسایل کمکی جهت راه رفتن

۸-آب درمانی(هیدروتراپی)

۹-عمل جراحی : زمانیکه درد و مشکلات مفصل خیلی شدید است و بیمار به اقدامات درمانی قبلی پاسخ نمی دهد  عمل جراحی ارتوپدی ضرورت می‌یابد.

منبع:دکتر بیژن فروغ

نوار عصب و عضله

تست نوار عصب و عضله چیست و تست نوار عصب و عضله چگونه در تشخیص بیماری کمک می کند.

 تست نوار عصب و عضله یک بررسی تشخیصی برای پی بردن به عملکرد عصب های بدن است. بدن انسان یک مولد الکتریسیته است و هدف از تولید این الکتریسیته انتقال پیام ها بین مغز و دیگر اندام هاست. انتقال پیام هایی بصورت حس لمس، درد، فشار، گرما در پوست و دیگر حسهایی مثل دیدن، شنیدن و …از اندام به مغز از طریق عصب انجام میشود. همچنین دستورات مغز به اندام ها برای انجام دادن کارهایی مثل حرکت دادن عضو از طریق ارسال پیام بوسیله عصب ها است.

اعصاب این پیام ها را بصورت امواج الکتریکی منتقل میکنند دقیقاً مثل همان کاری که در سیم تلفن انجام میشود. وقتی عصب کار خود را به درستی انجام نمیدهد این انتقال پیام و انتقال امواج الکتریکی دچار اختلال میشود. روش هایی وجود دارد که به وسیله آنها میتوان شدت و سرعت و دیگر خصوصیات امواج الکتریکی که در طول عصب جریان دارند ثبت میشود. پزشک ارتوپد با بررسی این امواج میتواند در مورد بیماری های عصب به اطلاعات مفیدی دست پیدا کند.

بیمارانی که تست هدایت عصبی به تشخیص انها کمک می کند:

• نروپاتی دیابتی
• سندروم گیلن باره
• نروپاتی در اثر نارسای مزمن کلیه
• سندرم کارپال تونل (گیر افتادن عصب در مچ دست)
• آسیب شبکه عصبی گردن یا کمر
• شارکوت ماری توث
• بی حسی وگز گز اندامها در اثر نروپاتی
• فلج بلز (فلج عصب صورتی )
• اختلال یا آسیب در عصب اولنا ، مدین،رادیال،پروتنال. تیبیال

بیمارانی که تست الکترومیوگرافی به تشخیص آنها کمک می کند:

• ضعف عضلانی
• پلی میوزیت
• میو پاتی/ دیستروفی عضلانی/ بیماری دوشن
• سندرم تونل کارپ
• آسیب عصب مدیان،اولنا ،رادیال و….
• آسیب شبکه عصبی
• کمر درد ، اختلال عملکرد عصب سیاتیک
• درد گردن
• نروپاتی محیطی

دقت الکترومیوگرافی

دقت تست های الکترودیاگنوستیک بستگی به مهارت فرد در انجام آن و دقت تجهیزات استفاده شده بستگی دارد.به طور کلی،این تست اگر با دقت انجام گیرد می تواند آسیب به اعصاب و یا ریشه های عصبی و همچنین بیماری های اعصاب و عضلات را تعیین کند.

منبع:دکتر بیژن فروغ

لنف‌ادم

اطلاعات کلی در مورد لنف‌ادم:

نکات کلیدی این قسمت: لنف‌ادم به‌معنای تجمع مایعات در بافت‌های نرم بدن، هنگام آسیب دیدگی یا مسدود شدن سیستم لنفاوی است. سیستم لنفاوی شبکه‌ای از رگ‌های لنفاوی، بافت‌ها و اندام‌هایی است که لنف را به سرتاسر بدن منتقل می‌کنند. لنف‌ادم هنگامی رخ می دهد که لنف به گونه‌ای که لازم است، نتواند در بدن جریان پیدا کند. دو نوع لنف‌ادم وجود دارد. علائم احتمالی لنف‌ادم شامل تورم پاها یا دست‌ها است. سرطان و درمان آن از عوامل خطر برای لنف‌ادم هستند. جهت تشخیص لنف‌ادم از آزمایش‌های مربوط به بررسی سیستم لنفاوی استفاده می‌شود. ممکن است از مراحل مختلف برای توصیف لنف‌ادم استفاده شود.

لنف‌ادم به‌معنای تجمع مایعات در بافت‌های نرم بدن، هنگام آسیب دیدگی یا مسدود شدن سیستم لنفاوی است.

لنف‌ادم (Lymphoma) هنگام آسیب‌دیدگی یا انسداد سیستم لنفاوی رخ می‌دهد. مایعات در بافت‌های نرم جمع شده و باعث تورم می‌شوند. این حالت، یک مشکل رایج ناشی از سرطان و درمان‌های آن است. لنف‌ادم معمولاً روی دست و پا تأثیر می‌گذارد، ولی می‌تواند قسمت‌های دیگر بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد. لنف‌ادم می‌تواند برای بیماران مشکلات طولانی مدت جسمی، روانی و اجتماعی به‌وجود آورد.

سیستم لنفاوی شبکه‌ای از رگ‌های لنفاوی، بافت‌ها و اندام‌هایی است که لنف را به سرتاسر بدن منتقل می‌کنند.

بخش‌هایی از سیستم لنفاوی که نقش مستقیمی در لنف‌ادم ایفا می‌کنند شامل موارد زیر هستند:

لنف: یک مایع شفاف شامل لنفوسیت (سلول‌های سفیدخون) که با عفونت و رشد تومورها مقابله می‌کند؛ لنف همچنین حاوی پلاسما است (بخش مایع خون که سلول‌های خون را حمل می‌کند)

رگ‌های لنفاوی: شبکه‌ای از لوله‌های نازک که به جریان لنف در سرتاسر بدن کمک می‌کند و آن را به جریان خون باز می‌گرداند.

گره‌های (غدد) لنفاوی: ساختار کوچک و لوبیا شکلی دارند که لنف را فیلتر کرده و وظیفه جمع‌آوری سلول‌های سفید خون را که به مبارزه با عفونت و بیماری کمک می‌کنند را به‌عهده دارند. غدد لنفاوی در سرتاسر شبکه رگ‌های لنفاوی که در کل بدن یافت می‌شود قرار گرفته اند. مجموعه ای از غدد لنفاوی در زیر بغل، لگن، گردن، شکم و کشاله ران وجود دارند.

طحال، تیموس، لوزه‌ها و مغز استخوان نیز بخشی از سیستم لنفاوی هستند ولی نقش مستقیمی در لنف‌ادم ایفا نمی‌کنند.

آناتومی سیستم لنفاوی، نشان‌دهنده رگ‌ها و اندام‌های لنفاوی است از جمله غدد لنفاوی، لوزه‌ها، تیموس، طحال و مغز استخوان. لنف (مایع روشن) و لنفوسیت‌ها، که از طریق رگ‌های لنفاوی در بدن حرکت می‌کنند و به غدد لنفاوی می‌روند و در آنجا مواد مضر را نابود می‌کنند، لنف از طریق رگی بزرگ در نزدیکی قلب وارد خون می‌شود.

لنف‌ادم هنگامی رخ می‌دهد که لنف به‌گونه‌ای که لازم است، نتواند در بدن جریان پیدا کند.

هنگامی‌که سیستم لنفاوی به‌طور صحیح کار کند لنف در بدن حرکت می‌کند و به جریان خون باز می‌گردد.

• مایعات و پلاسما از مویرگ‌ها (Capillaries) (کوچک‌ترین رگ‌های خونی) نشت می‌کنند و در اطراف بافت‌های بدن جریان می‌یابند و سلول‌ها می‌توانند اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز خود را دریافت کنند.
• بعضی از این مایعات به جریان خون باز می‌گردند و بقیه مایع از طریق رگ‌های لنفاوی نازک وارد سیستم لنفاوی می‌شود. این رگ‌ها لنف را به سمت قلب هدایت می‌کنند. لنف به‌آرامی از طریق رگ‌های لنفاوی بزرگ و بزرگ‌تر حرکت می‌کند و از غدد لنفاوی که ضایعات را از لنف جدا می‌کنند، عبور می‌کند.
• لنف به حرکت خود در سیستم لنفاوی ادامه می‌دهد و در نزدیکی گردن جمع می‌شود پس در یکی از دو مجرای بزرگ جریان می‌یابد.
  • مجرای لنف راست، لنف را از دست راست و بخش راست سر و سینه جمع‌آوری می‌کند.
  • مجرای لنف چپ، لنف را از هر دو پا، دست چپ و بخش چپ سر و سینه جمع‌آوری می‌کند.

این دو مجرای بزرگ در داخل رگ‌هایی زیر ترقوه، که لنف را به سمت قلب می‌برند، تخلیه می‌شوند. این محل، جایی است که لنف به جریان خون باز می‌گردد. هنگامی‌که بخشی از سیستم لنفاوی آسیب می‌بیند یا مسدود می‌شود، مایعات نمی‌توانند از بافت‌های مجاور در بدن تخلیه شوند، بنابراین مایعات در بافت‌ها جمع شده و باعث تورم می‌شوند.

دو نوع لنف‌ادم وجود دارد:

لنف‌ادم می‌تواند اولیه یا ثانویه باشد.

• لنف‌ادم اولیه به‌دلیل رشد و نمو غیرعادی سیستم لنفاوی به‌وجود می‌آید؛ علائم آن ممکن است در زمان تولد یا سال‌ها بعد بروز کند.
• لنف‌ادم ثانویه به‌دلیل آسیب‌دیدگی به سیستم لنفاوی رخ می‌دهد، گاه سیستم لنفاوی به‌دلیل عفونت، جراحت، سرطان، خارج کردن غدد لنفاوی، پرتو دادن به نواحی مبتلا به بیماری یا جوشگاه ناشی از پرتودرمانی یا جراحی آسیب می‌ببیند یا مسدود می‌شود.

اطلاعات خلاصة زیر در مورد لنف‌ادم ثانویه است، که به‌دلیل سرطان یا درمان سرطان رخ می‌دهد:

علائم احتمالی لنف‌ادم تورم دست‌ها یا پاها است.

مشکلات دیگری نیز می‌توانند همین علائم را به‌وجود آورند. در صورت بروز هر یک از موارد زیر باید با پزشک مشورت کرد.

• تورم دست یا پا، که گاه شامل انگشت‌های دست و پا نیز می‌شود.
• احساس سنگینی در دست یا پا.
• احساس سفتی در پوست.
• مشکل داشتن در حرکت مفاصل پا یا دست.
• ضخیم شدن پوست همراه با تغییرات پوستی، نظیر زگیل یا تاول، یا بدون تغییرات.
• احساس فشردگی هنگام پوشیدن لباس، کفش، دست‌بند، ساعت یا حلقه.
• خارش پاها یا انگشتان پا.
• احساس سوزش در پاها.
• مشکلات مربوط به خواب.
• ریزش مو.

فعالیت‌های روزانه و توانایی کار کردن یا لذت بردن از فعالیت‌های تفریحی گاه توسط لنف‌ادم تحت تأثیر قرار می‌گیرند، این علائم با گذشت زمان به‌آرامی بروز می‌کنند و یا شاید در صورت وجود عفونت یا آسیب به دست یا پا به‌سرعت ظاهر شوند.

سرطان و درمان آن از عوامل خطر برای لنف‌ادم هستند.

لنف‌ادم پس از هر گونه سرطان یا درمانی که روی جریان لنف در غدد لنفاوی اثر بگذارد رخ می‌دهد. از جمله این موارد می‌توان به خارج کردن غدد لنفاوی اشاره کرد.

این بیماری گاهی در طی چند روز و یا سال‌ها پس از درمان بروز می‌کند. بیش‌تر موارد لنف‌ادم در طی سه سال پس از جراحی رخ می‌دهد.

عوامل خطر برای لنف‌ادم شامل موارد زیر هستند:

• خارج کردن و یا پرتو دادن به غدد لنفاوی در زیر بغل، کشاله ران، لگن یا گردن، خطر لنف‌ادم را، با توجه به تعداد غدد لنفاوی مبتلا شده، افزایش می‌دهد. خطر در صورتی‌که تنها اولین غده لنفاوی(Sentinel) یا اولین گره لنفاوی که لنف (Lymphatic Drainage) را از تومور دریافت می‌کند خارج شود، کم‌تر است.
• داشتن اضافه وزن و چاق بودن.
• بهبود کند پوست پس از جراحی.
• توموری که مجرای چپ لنفاوی یا غدد و رگ‌های لنفاوی را در گردن، سینه، زیر بغل، لگن یا شکم تحت تأثیر قرار داده یا مسدود کرده است.
• بافت جوشگاه در کانال‌های لنفاوی زیر استخوان ترقوه، که به‌دلیل جراحی یا پرتودرمانی به‌وجود آمده است.

لنف‌ادم معمولاً در بیماران مبتلا به سرطان پستان که تمام یا بخشی از پستان خود و غدد لنفاوی زیر بغل را برداشته‌اند به‌وجود می‌آید. لنف‌ادم در پاها معمولاً پس از جراحی سرطان رحم، پروستات، لنفوم یا ملانوما (Melanoma)بروز می‌کند، همچنین این بیماری می‌تواند همراه با سرطان فرجی(Vulvar) یا سرطان تخمدان به‌وجود آید.

برای تشخیص لنف‌ادم از آزمایش‌های مربوط به بررسی سیستم لنفاوی استفاده می‌شود.

حصول اطمینان از اینکه دلیل تورم موارد دیگری نظیر عفونت یا لخته‌های خون نیست، بسیار مهم است. از آزمایش‌ها یا روش‌های زیر برای تشخیص لنف‌ادم استفاده می‌شود:

• معاینه فیزیکی و بررسی سابقه: معاینه بدن برای یافتن علائم بیماری، مانند برآمدگی‌ها یا هر چیز غیرعادی، سابقه مشکلات پزشکی بیمار و بیماری‌ها و درمان‌هایی که در گذشته انجام داده است نیز گرفته خواهد شد.
• سنتی گرافی لنفاوی (Lymphoscintigraphy): روشی برای تهیه عکس‌هایی که سینتی گرام (Scintigrams) نام دارند، از سیستم لنفاوی جهت بررسی وجود انسداد یا هر مورد غیرعادی دیگر در بدن. یک ماده رادیواکتیو زیر پوست، بین انگشت‌های اول و دوم هر یک از دست‌ها یا پاها تزریق می‌شود. ماده توسط رگ‌های لنفاوی جذب می‌شود و به‌وسیله اسکنر تشخیص داده می‌شود. اسکنر تصاویری از جریان ماده درون سیستم لنفاوی را روی صفحه کامپیوتر نمایش می‌دهد.
• ام.آر.آی. (MRI) ، تصویربرداری با تشدید مغناطیسی: روشی که از یک آهن‌ربا، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تهیه مجموعه‌ای از تصاویر دقیق و با جزئیات زیاد از نواحی درونی بدن استفاده می‌کند. به این روش تصویربرداری با تشدید مغناطیسی هسته‌ای نیز گفته می‌شود. (NMRI)

پا یا دست ورم کرده معمولاً با دست یا پای دیگر مقایسه می‌شود. این کار در طی زمان مرتباً تکرار می‌شود تا عملکرد درمان مشخص شود.

از مراحل مختلف زیر برای توصیف میزان پیشرفت لنف‌ادم استفاده می‌شود:

• مرحله یک: اندام (دست یا پا) ورم کرده یا سنگین شده است. فشار روی نواحی ورم کرده حفره (گودی) باقی می‌گذارد. این مرحله از لنف‌ادم ممکن است بدون درمان برطرف شود.
• مرحله دو: اندام متورم شده است و حالت اسفنجی دارد. احتمالاً وضعیتی به نام فیبروز بافت به‌وجود می‌آید و منجر به این می‌شود که اندام حالت سفت به خود بگیرند. فشار روی اندام متورم حفره‌ای باقی نمی‌گذارد.
• مرحله سه: این مرحله، پیشرفته‌ترین مرحله بیماری است. اندام متورم اغلب خیلی بزرگ می‌شود؛ در این مرحله درمان شاید بتواند به فرد کمک کند، ولی آن را معالجه نخواهد کرد.

لنف‌ادم مرحله سه به‌ندرت در بیماران مبتلا به سرطان پستان رخ می‌دهد؛ به لنف‌ادم مرحله سه، پیل پایی لنفوستاتیک(Elephantiasis) نیز گفته می‌شود.

کنترل لنف‌ادم

(Managing Lymphedema) نکات کلیدی این بخش: ممکن است اقداماتی برای پیشگیری از لنف‌ادم یا جلوگیری از وخیم‌تر شدن آن انجام شود. اقدامات پیشگیرانه شامل موارد زیر هستند: در صورتی‌که با هر یک از علائم لنف‌ادم برخورد کردید به‌سرعت پزشک خود را در جریان بگذارید. برای پیشگیری از عفونت، ناخن‌ها و پوست خود را تمیز نگه دارید و از آنها مراقبت کنید. از مسدود کردن جریان مایعات در داخل بدن پرهیز کنید. از تجمع خون در اندام بیمار شده جلوگیری کنید. چگونگی تأثیر ورزش روی لنف‌ادم ناشی از سرطان پستان هنوز مشخص نشده است.

ممکن است اقداماتی برای پیشگیری از لنف‌ادم یا جلوگیری از وخیم‌تر شدن آن در پیش گرفته شود.

اقدامات پیشگیرانه می‌تواند مانع از توسعه لنف‌ادم شود. پزشکان می‌توانند به بیمار آموزش دهند چگونه در خانه از لنف‌ادم پیشگیری کند یا مراقبت‌های لازم را به عمل آورد. در صورت بروز لنف‌ادم، می‌توان از اقدامات زیر برای جلوگیری از بدتر شدن آن استفاده کرد.

اقدامات پیشگیرانه شامل موارد زیر است:

در صورتی‌که با هر یک از علائم لنف‌ادم برخورد کردید به‌سرعت پزشک خود را در جریان بگذارید.

بخش مربوط به اطلاعات کلی در مورد علائم ناشی از لنف‌ادم را مطالعه کنید. در صورت مشاهده هر یک از این علائم به‌سرعت پزشک خود را مطلع کنید. در صورتی‌که درمان زود شروع شود احتمال بهبودی بیش‌تر است. در صورتی‌که لنف‌ادم درمان نشود می‌تواند منجر به مشکلاتی شود که دیگر نتوان آنها را درمان کرد.

برای پیشگیری از عفونت، ناخن‌ها و پوست خود را تمیز نگه دارید و از آنها مراقبت کنید.

باکتری‌ها می‌توانند از طریق بریدگی، خراش، نیش حشرات یا دیگر جراحت‌های پوست وارد بدن شوند. مایعات جمع شده در بافت‌های بدن به‌دلیل لنف‌ادم، رشد باکتری‌ها و بروز عفونت را ساده‌تر می‌کند؛ به‌دنبال نشانه‌هایی از عفونت مانند قرمزی، درد، تورم، گرما، تب یا رگه‌های قرمز زیر سطح پوست باشید و در صورت مشاهده هر یک از این موارد به‌سرعت پزشک خود را مطلع کنید. مراقبت دقیق از پوست و ناخن به پیشگیری از عفونت کمک می‌کند.

• برای مرطوب نگه داشتن پوست از کرم یا لوسیون استفاده کنید.
• با استفاده از پمادهای ضدباکتریایی بریدگی یا شکاف‌هایی را که در پوست به‌وجود آمده است معالجه کنید.
• از فرو بردن هر گونه سوزن درون بافت مبتلا به لنف‌ادم (دست یا پا) خودداری کنید. این امر شامل تزریق یا آزمایش خون نیز هست.
• در هنگام خیاطی از انگشتانه استفاده کنید.
• از آزمایش آب حمام یا آب مربوط به غذا به‌وسیله اندام مبتلا به لنف‌ادم خودداری کنید، ‌زیرا احتمال دارد دست یا پای مبتلا شده حس لمس، دما و یا درد کم‌تری داشته باشد و آبی که بیش از حد داغ شده است پوست را بسوزاند.
• در هنگام آشپزی و باغبانی از دستکش استفاده کنید.
• در هنگامی‌که در محیط باز هستید از کرم ضدآفتاب استفاده کنید و کفش بپوشید.
• ناخن‌های پا را به گونه‌ای کوتاه کنید که لبه‌ها صاف باشند. برای پیشگیری از عفونت و رشد ناخن درون پوست پا به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
• پاها را تمیز و خشک نگه دارید و جوراب‌های نخی (کتانی) بپوشید.

از مسدود کردن جریان مایعات درون بدن خودداری کنید.

اینکه مایعات درون بدن، مخصوصاً در اندام مبتلا شده یا در نواحی که ممکن است لنف‌ادم بروز کند،‌به‌خوبی جریان داشته باشد بسیار مهم است.

• هنگام نشستن پاها را به حالت صلیبی قرار ندهید.
• حداقل هر 30 دقیقه یکبار حالت نشستن خود را عوض کنید.
• از انگشتر و زینت‌آلات گشاد و لباس‌های گشاد یا قابل انعطاف (الاستیک) استفاده کنید.
• کیف‌های دستی را با دست مبتلا به لنف‌ادم حمل نکنید.
• از کیف‌های مخصوص گرفتن فشار خون، در دست مبتلا به لنف‌ادم استفاده نکنید.
• از بانداژهای الاستیک یا جوراب‌های ساق بلند با کش‌های تنگ استفاده نکنید.
• از تجمع خون در اندام‌های مبتلا شده جلوگیری کنید.
• اندام مبتلا به لنف‌ادم را حتی‌الامکان، بالاتر از قلب نگه دارید.
• اندام را با سرعت زیاد تکان ندهید و نگذارید مدت زیادی به سمت پایین باقی بماند. این کار باعث می‌شود خون و مایعات در بخش‌های پایینی دست یا پا جمع شوند.
• به اندام گرما ندهید.

چگونگی تأثیر ورزش روی لنف‌ادم مربوط به سرطان پستان هنوز کاملاً مشخص نیست.

در گذشته زنان مبتلا به لنف‌ادم ناشی از سرطان پستان از انجام بعضی از ورزش‌ها منع می‌شدند. اخیراً، پژوهش‌هایی در رابطه با تأثیر ورزش روی این نوع از لنف‌ادم انجام شده است. براساس این مطالعات، به‌نظر می‌رسد که ورزش حداقل لنف‌ادم را بدتر نمی‌کند. در این مورد باید تحقیقات بیش‌تری انجام گیرد.

درمان لنف‌ادم

(Treatment Of Lymphedema) نکات کلیدی این بخش: هدف از درمان، کنترل تورم و دیگر مشکلات ناشی از لنف‌ادم است. درمان لیمفودما شامل موارد زیر است: ورزش. بانداژ. ماساژ درمانی. مراقبت از پوست. درمان ترکیبی. ابزار فشرده‌سازی. کاهش وزن. لیزردرمانی. دارودرمانی. جراحی. هنگامی‌که لنف‌ادم شدید است و به‌وسیلۀ درمان بهتر نمی شود ممکن است مشکلات دیگری به‌وجود آید.

هدف از درمان، کنترل تورم و دیگر مشکلات ناشی از لنف‌ادم است.

آسیب به سیستم لنفاوی قابل درمان نیست. از درمان‌ها برای کنترل تورم ناشی از لنف‌ادم و پیشگیری از بروز دیگر مشکلات یا بدتر شدن آنها استفاده می‌شود. فیزیوتراپی، از درمان‌های متداول و استاندارد است، درمان معمولاً ترکیبی از چندین روش فیزیکی است و هدف از آن کمک به بیماران برای ادامه فعالیت‌های روزمره، کاهش درد و بهبود توانایی حرکت و استفاده از اندام‌های مبتلا به لنف‌ادم (دست یا پا) است. معمولاً از داروها برای درمان طولانی مدت لنف‌ادم استفاده نمی‌شود.

درمان لنف‌ادم شامل موارد زیر است:

ورزش:

ورزش‌های سبکی که باعث فعالیت بیش‌تر قلب و ریه‌ها می‌شوند، موجب می‌شود که رگ‌های لنفاوی، لنف را از اندام‌های مبتلا شده خارج کنند و در نتیجه به کاهش تورم کمک می‌کنند.

پوشاک فشاری:

پوشاک فشاری از پارچه‌هایی ساخته شده‌ که مقدار فشار کنترل شده‌ای را به نواحی مختلفی از دست یا پا وارد می‌آورند و به حرکت مایعات و جلوگیری از تجمع آنها کمک می‌کند. گاه بعضی از بیماران نیاز دارند این لباس‌ها را برای سایز خود سفارش دهند. استفاده از آستین فشاردهنده در هنگام ورزش به جلوگیری از تورم بیش‌تر در اندام مبتلا شده کمک می‌کند. استفاده از پوشاک فشاری در هنگام مسافرت هوایی اهمیت زیادی دارد زیرا لنف‌ادم در ارتفاعات بالاتر ممکن است بدتر شود. به پوشاک فشاری، آستین‌های فشاردهنده و آستین‌ها یا جوراب‌های ساق‌بلند لنف‌ادم نیز گفته می‌شود.

بانداژ:

هنگامی‌که مایعات لنف از اندام متورم خارج شد، بانداژ کردن (بستن) می‌تواند به جلوگیری از پر شدن مجدد ناحیه با مایعات کمک کند. بانداژ همچنین توانایی رگ‌های لنفاوی برای جابه‌جا کردن لنف را افزایش می‌دهد. گاهی اوقات لنف‌ادمی که با دیگر درمان‌ها بهبود نیافته است با استفاده از بانداژ بهتر می‌شود.

ماساژدرمانی:

ماساژدرمانی (درمان دستی) برای لنف‌ادم، شامل درمانی است که در آن بافت‌های نرم بدن به‌آرامی ورز و مالش داده می‌شود یا ضربات آرام به آنها زده می‌شود. ماساژ می‌تواند به خارج کردن لنف از نواحی متورم و هدایت آن به ناحیه‌ای که رگ‌های لنفاوی در آن فعال هستند کمک کند.

معمولاً ماساژ درمانی در مورد بیمارانی که از پرتودرمانی در ناحیه مبتلا به لنف‌ادم استفاده کرده‌اند یا کسانی که یکی از شرایط زیر را دارند اعمال نمی‌شود:

• سلولیت (Cellulitis) : عفونت بافت‌های عمقی پوست و عضلات یا دیگر انواع التهاب اندام متورم شده.
• سرطان باقی مانده در ناحیه مبتلا به لنف‌ادم.
• ترمبوز ورید عمقی (لخته خون در سیاه رگ  Deep Vein Thrombosis)
• نارسایی احتقانی قلب (ضعف عضله قلب، که باعث تجمع مایعات در بافت‌های بدن می‌شود).

مراقبت از پوست:

هدف مراقبت از پوست پیشگیری از عفونت و حفاظت از پوست در مقابل خشکی و ترک‌خوردگی است؛ بخش «نکاتی مربوط به مراقبت از پوست» را در قسمت کنترل لنف‌ادم مشاهده کنید.

درمان ترکیبی:

فیزیوتراپی ترکیبی، برنامه‌ای متشکل از ماساژ، بانداژ، ورزش‌ها و مراقبت از پوست است، که توسط یک درمان‌گر متخصص انجام می‌شود. در شروع برنامه، درمان‌گر از درمان‌های متعدد در بازه زمانی کوتاه برای کاهش بیش‌تر تورم در بافت مبتلا به لنف‌ادم استفاده می‌کند، سپس بیمار برنامه را در منزل ادامه می‌دهد تا تورم را در حالت کاهش‌یافته نگه دارد. به درمان‌های ترکیبی، درمان‌های پیچیده کاهش‌دهنده احتقان نیز گفته می‌شود.

ابزار فشرده‌سازی:

ابزار فشرده‌سازی، پمپ‌هایی هستند که به آستین‌هایی متصل می‌شوند که دور دست یا پا پیچیده می‌شوند و به‌صورت مقطع به اندام‌ها فشار وارد می‌کنند. آستین در چرخه‌های زمانی پر باد و کم باد می‌شود و این عملکرد پمپاژ به حرکت مایعات درون رگ‌های لنفاوی و جلوگیری از تجمع مایعات در دست یا پا کمک می‌کند.

ابزار فشرده‌سازی در صورت استفاده همراه با درمان ترکیبی می‌تواند مفید باشد. استفاده از این دستگاه‌ها باید زیر نظر یک متخصص آموزش دیده انجام شود چرا که فشار زیاد می‌تواند به رگ‌های لنفاوی نزدیک به سطح پوست آسیب وارد کند.

کاهش وزن:

در بیماران مبتلا به اضافه وزن، ممکن است لنف‌ادم با کاهش وزن بهتر شود.

لیزردرمانی:

لیزردرمانی معمولاً به کاهش تورم لنف‌ادم و از بین بردن سختی پوست پس از عمل ماستکتومی (Mastectomy : جراحی برای برداشتن بخشی از پستان یا تمام آن )  کمک می‌کند. از یک دستگاه دستی، که با باتری کار می‌کند، برای هدف‌گیری نواحی مبتلا به لنف‌ادم به‌وسیله اشعه‌های سطح پایین لیزر استفاده می‌شود.

دارودرمانی:

لنف‌ادم معمولاً با دارو درمان نمی‌شود ولی گاه از آنتی بیوتیک برای معالجه و پیشگیری از عفونت استفاده می‌شود. دیگر انواع داروها نظیر داروهای مدر(Diuretic) یا داروهای ضد انعقاد خون (رقیق‌کننده خون) معمولاً مفید نیستند و حتی ممکن است باعث بدترشدن لنف‌ادم شوند.

جراحی:

لنف‌ادم ناشی از سرطان به‌ندرت به‌وسیله جراحی درمان می‌شود.

هنگامی‌که لنف‌ادم با درمان بهبود نمی‌یابد ممکن است مشکلات دیگری هم به‌وجود آید.

گاهی اوقات لنف‌ادم شدید به‌وسیله درمان بهتر نمی‌شود، یا سال‌ها پس از جراحی به‌وجود می‌آید. در صورتی‌که هیچ دلیل شناخته شده‌ای وجود نداشته باشد، پزشکان بررسی می‌کنند که آیا مشکل، ناشی از چیزی غیر از سرطان اولیه یا درمان سرطان است؟ (مثلاً یک تومور دیگر)

لنفانژیوسارکوما (Lymphangiosarcoma) یک نوع سرطان نادر رگ‌های لنفاوی با رشد سریع است. این مشکلی است که در بعضی از بیماران مبتلا به سرطان پستان رخ می‌دهد و معمولاً در حدود 10 سال پس از برداشتن پستان (ماستکتومی Mastectomy) ) بروز می‌کند. این نوع سرطان با ظهور ضایعات بنفش‌رنگ روی پوست، که غالباً مسطح یا برآمده هستند آغاز می‌شود؛ برای بررسی وجود این سرطان از سی تی اسکن یا ام. ار. آی استفاده می‌شود. معمولاً این نوع سرطان قابل درمان نیست.

چه بیماری نیاز به بازسازی رباط صلیبی دارد

در یک مطالعه که در بیمارستان جراحی های خاص در نیویورک انجام شده است نشان داده شده که شکل زانو متغیر مهمی است تا پزشک بر اساس آن تصمیم بگیرد آیا بیمارش میتواند بدنبال آسیب رباط صلیبی قدامی تحت عمل جراحی بازسازی قرار بگیرد یا خیر مطالعات قبلی نشان داده بود که شکل مفصل زانو که در هر فرد متفاوت با دیگری است میتواند در بعضی افراد زمینه را برای آسیب دیدن رباط صلیبی قدامی فراهم کند. این پدیده بخصوص در ورزشکاران صادق است. مطالعه اخیر یک قدم فراتر رفته و نشان میدهد که حتی نتیجه عمل جراحی بازسازی رباط صدمه دیده هم تا حد زیادی به شکل آناتومیک مفصل زانو وابسته است. آسیب رباط صلیبی قدامی یکی از صدمات شایع زانو است که هر ساله در تعداد زیادی از افراد و بخصوص در ورزشکاران ایجاد شده و فشار مالی زیادی را بر دوش سیستم بهداشتی کشورها وارد میکند. آسیب رباط صلیبی در صورت عدم درمان میتواند موجب خراب شدن منیسک و پس از مدتی شروع آرتروز و ساییدگی مفصل زانو شود. با انجام بازسازی رباط میتوان تا حدود زیادی جلوی پیدایش این عوارض را گرفت. البته همه بیماران مبتلا به این آسیب نیاز به جراحی ندارند. بعضی بیماران حتی با وجود پارگی رباط، مفصل زانوی نسبتا پایداری دارند. در این افراد آسیب رباط صلیبی موجب بروز عارضه نمیشود. در مطالعه ای که ذکر شد محققین 9 زانو را از جسد افراد متوفی گرفته و آنها را به ماشین هایی متصل کردند. این ماشین ها زانوها را درست مانند وقتی انسان راه میرود خم و راست کرده و نیروهایی را که براثر وزن فرد به زانو وارد میشود هم بر زانو وارد میکردند. سپس با کارگذاشتن سنسورهایی بر روی نقاط مختلف سطوح مفصل زانو نیروهایی را که در حین راه رفتن و حرکات مختلف مفصل زانو بر این سطوح وارد میشود اندازه گیری کردند. این اندازه گیری ها در دو مرحله انجام شد. در یک مرحله زانو سالم بود و سپس در مرحله بعد رباط صلیبی قدامی زانو پاره شده و اندازه گیری ها مجددا صورت گرفت. اندازه گیری ها نشان داد که نیروهای وارده به سطح مفصلی قبل و بعد از پاره شدن رباط صلیبی قدامی با هم متفاوت است. به بعضی نقاط مفصل قبل از پارگی رباط نیروها و فشارهای کمتری وارد میشد که بعد از پارگی این نیروها بیشتر میشدند و در بعضی دیگر از نقاط هم این رویه برعکس بود. با این حال این تغییرات در زانوهای مختلف متفاوت بود. تنها تغییر ثایت این بود که بعد از پارگی، فشار به سطح خلفی پلاتوی تیبیا ( پلاتوی تیبا سطح فوقانی استخوان تیبیا یا درشت نی است که با سطح پایینی استخوان ران مفصل میشود) در همه نمونه ها افزایش پیدا کرد. با این حال فشار به سطح جلویی یا قدامی پلاتوی تیبیا در بعضی زانوها بیشتر و در بعضی دیگر کمتر شد. بطور مثال در کسانی که پلاتوی تیبیای آنها گودی بیشتری داشت مفصل زانو پایدارتر بود و بعد از پاره شدن رباط صلیبی قدامی فشار وارده به قسمت قدامی سطح مفصلی افزایش پیدا نکرد. شیب پلاتوی تیبیا هم متغیر تاثیرگذار دیگر بود. در کسانی که این شیب زیاد بود بعد از پارگی نیروهای بیشتری به مفصل وارد میشدند. این مطالعه نشان میدهد که پزشک ها میتوانند با رادیوگرافی از مفصل زانو و بررسی شکل آن مشخص کنند که در کدام دسته از بیماران آسیب رباط صلیبی قدامی میتواند موجب افزایش فشارهای وارده به سطح غضروفی مفصل و در نتیجه خراب شدن زود هنگام آن شود. این دسته از بیماران نیاز بیشتری به درمان زود هنگام آسیب دارند. منبع : ایران ارتوپدی

تزریق کورتون برای درمان کمردرد ممکن است احتمال شکستگی ستون مهره را افزایش دهد

اکثر بالغین با افزایش سن دچار کمردرد میشوند و بسته به علت بوجود آورنده آن انواع درمان های طبی و یا جراحی برای آن ها انجام میشود. یکی از این درمان ها تزریق کورتون در ستون مهره در ناحیه فضای اپی دورال است (فضای اپی دورال فضای مجازی است که بین سخت شامه یا دورا و کانال استخوانی مهره وجود دارد و سخت شامه یا دورا پرده بافتی است که در اطراف نخاع قرار گرفته است). مطالعه ای که در مجله جراحی استخوان و مفاصل امریکا به چاپ رسیده نشان داده است که این تزریقات میتواند موجب ترد و شکننده شدن استخوان های ستون فقرات شده و بدنبال آن احتمال شکستگی مهره ها در بیماران افزایش میابد و پزشکان باید در استفاده از این روش احتیاط بیشتری کرده و در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند تا حد امکان از مصرف آن اجتناب کنند. خانم های مسن، کسانی که قبلا شکستگی مهره داشته اند، کسانی که سیگار میکشند و افراد لاغر بیشتر در معرض این خطر هستند. محققین در این مطالعه حدود 50 هزار بیمار مبتلا به کمردرد را بررسی کردند که برای حدود 3500 نفر از آنها تزریق اپی دورال کورتون در ستون مهره انجام شده بود. سپس 3000 نفر از این بیماران را با همین تعداد که برای آنها تزریقی انجام نشده بود مقایسه شدند. بیماران مقایسه شده از نظر سن، جنس، نژاد و مصرف کورتیکوستروئید مشابه هم بودند. مطالعه نشان داد که در گروه تزریق شده احتمال شکستگی مهره افزایش پیدا کرده بود. بطور متوسط هر تزریق در ستون فقرات احتمال شکستگی مهره را 21 درصد افزایش داده بود. محققین اظهار میکنند که تزریق کورتون در فضای اپیدورال ستون مهره باید فقط در بیمارانی انجام شود که مطالعات بالینی و تصویربرداری در آنها نشان داده که بر روی یک ریشه عصبی که از نخاع خارج میشود فشار وارد شده است. با این حال در حین استفاده از این دارو باید خطرات احتمالی آن را هم در نظر داشت و در بیمارانی که از پیش پوکی استخوان دارند تا حد امکان از این روش استفاده نشود.

منبع : ایران ارتوپدی