درمانهای اضاافی شامل کاربرد اکسترنال در قالب چسب یاژل روی موضع درد میباشد. استفاده از کندرویتین، S-adenosyl-methionine یا دی متیل سولفوکسیدتأثیر چندانی ندارد.
تزریقات داخل مفصل
تزریقات کوتیکواستروئیدها به داخل مفصل زانو می تواند منجر به کاهش التهاب و درد و ناتوانی شود. در مقایسه انواع کورتیکواستروئیدها تریامسینولون هگزااستنوئید بهتر از بتامتازون با توجه به درد کمتر بیماران تا 4 هفته پس از ترزیق میباشد.
شواهد مبنی بر اثرات مفید ویسکوسوپلمنتها یا اسید هیالورونیک، هیالورونان و مشتقات هیالان در کاهش درد استئوآرتریت زانو وجود دارد. اثرات کوتاه مدت کورتیکواستروئیدها در درمان آرتروز زانو کاملاً ثابت شده است ولی اثرات طولانی مدت آن مورد تأئید نمی باشد. در سایر کارآزمایی های بالینی ویسکوسوپلمنتها اثرات درازمدت بیشتری نسبت به کورتیکواستروئیدها داشتهاند و پاسخ های درمانی به ترکیبات هیالورنیک اسید پایدارتر میباشد.
درمانهای طب فیزیکی
درمانهای غیردارویی پیشنهاد شده شامل مدالیتههای دمایی، طب سوزنی وتحریک الکتریکی Tens می باشد. Tens و طب سوزنی با تحریک الکتریکی و لیزر با قدرت کم در دوره درمانی دو تا 4 هفته باعث کاهش درد استئوآرتریت زانو در کوتاه مدت شده اند.
جراحی
بیماران با استئوآرتریت زانو در یک کمپارتمان را می توان با استئوتومی به طور کامل و مؤثر درمان کرد. هدف جراحی انتقال فشار وارده از ناحیه پاتولوژیک به کمپارتمان نرمال زانو میباشد. برای نتایج بهتر، انتخاب مناسب بیمار، مرحله استئوآرتریت و همچنین اصلاح با جراحی مناسب باید صورت گیرد. شواهدی مبنی بر نتایج بهتر استئوتومی در برابر درمان کنسراتیو وجود ندارد.
برچسبها: درمان بیماریهای روماتیسمی, آرتروزدرمان, اوستئوآرتریت درمان, طب فیزیکی و آرتروز, دلایل جراحی زانو در آرتروز
آرتروز به این معناست که ستون مفصلی کاملا صاف و صیقلی زانو،دچار تخریب و ناصافی میشود و فرد احساس درد میکند.
در مراحل اولیه این بیماری، میتوان با تغییر روش زندگی،کاهش وزن،عدم انجام ورزشهایی که به زانو فشار میآورد درد را کاهش داد،چرا که بالا رفتن از پله و یا سربالایی 4 برابر وزن و پیمودن سرپایینی و پایین آمدن از پله،چیزی حدود 7برابر وزن، به زانو فشار وارد میکند.
جراحی زانو،در مواقعی که درد بسیار شدید و پیشرفته است و سطوح مفصل بسیار ناصاف شده است،زانو مورد عمل جراحی قرار میگیرد و کشکک بیمار با سطوح فلزی صیقلی تعویض میشود.
معمولا تعویض مفصل در سنین بالا صورت میگیرد و در مواقع استثنایی،از برخی پروتزها برای جوانان استفاده میشود.
آمار نشان میدهد که در فرهنگ جامعه ما،کاربرد مفصل مصنوعی آنچنان پذیرفته نیست و ترجیح این عمل در سنین بالاست،بیشترین علت تعویض مفصل زانو،دردهای بسیار شدید است که به خاطر به دست آوردن دوباره <حرکت> و نه به خاطر <زیبایی>،صورت میگیرد.گاهی افراد دچار آرتروز، زانوهایشان تغییر شکل داده و به شکل پرانتزی درمیآیند که اگر پزشک در طول 6 الی 7 ماه متوجه پرانتزیشدن بیشتر پاهای بیمار شود،پیشنهاد عمل جراحی میدهد،علت نیز این است که در صورت پیشرفت زیاد این عارضه،تعویض مفصل زانو بسیار مشکلتر از قبل خواهد شد و پزشک نیز مجبور است بنا بر ضرورت از انواع پروتزی که درجه حرکت آن در جهات مختلف کمتر است،استفاده کند.
مستعدین آرتروز
این عارضه به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم میشود،عدهای به شکل فامیلی دچار آن میشوند و علاوه بر زانو،مفاصل دیگرشان نیز درگیر میشود.
قابل ذکر است که این عارضه از 35 الی 40 سالگی شروع میشود و بتدریج در سنین بالاتر،فرد را درگیر میکند و به دلیل این که به صورت آرام و تدریجی پیشرفت میکند،به آن آرتروز اولیه گفته میشود. یکی از عوامل به وجود آمدن آرتروز ثانویه را شکستگی داخل مفصلی زانو است.
بدی راستای اندام تحتانی (پاهای پرانتزی) باعث میشود نیرو بین دو طرف زانو تقسیم نشود و یک قسمت از زانو (قسمت داخلی) دچار آرتروز شود که بعدها تمام زانو را گرفتار میکند.به همین دلیل در بسیاری از مواقع به افراد جوانی که پاهای پرانتزی دارند،توصیه میشود هرچه سریعتر پاهای خود را اصلاح کنند تا از بروز زودرس آرتروز جلوگیری به عمل آید.
در این عمل، استخوان از محل مورد نظر شکسته شده و پس از اصلاح زاویه، جهت جوش،آماده میشود.
افرادی که در سنین کودکی و جوانی،سابقه عفونت مفصل زانو دارند،این عارضه برایشان اورژانس ارتوپدی محسوب میشود؛به این معنا که اگر به عفونت رسیدگی نشود،چرک داخل زانو جمع خواهد شد و سطح مفصلی در عرض 5 روز تخریب خواهد شد که طبعا اگر غضروف تخریب شود،این فرد مستعد آرتروز زودرس در آینده خواهد شد،بنابراین افرادی (بخصوص کودکان) که از بیماری عفونی زانو رنج میبرند،بیش از سایرین مستعد این بیماری خواهند بود.
ایجاد بیماریهای عفونی در نوزادان میتواند سبب شود عفونت از طریق خون وارد مفاصل دیگری همچون لگن، زانو و... شود که در این صورت باید محل عفونی شده هرچه سریعتر باز شود و با شستشو،چرکزدایی شود و آنتیبیوتیک دریافت کند.
افرادی هم که دارای اضافه وزن هستند نیز میتوانند با کاهش وزن خود از فشار بیش از حد به زانو جلوگیری کنند.
شایعترین علائم آرتروز درد است و با انجام رادیوگرافی،عکس و مشاهده تغییرات مفصلی،میتوان بیماری را تشخیص داد و با تجویز داروهای ضدالتهاب،درد را تا حدود زیادی التیام داد. اگر فردی که با داروهای ضدالتهاب،دردش تسکین داده شده است،به زانویش بیش از اندازه فشار وارد کند،در واقع دچار وضعیتی بدتر خواهد شد؛چرا که با علم به این که از مشکل زانوی خود آگاهی دارد،ناپرهیزی را نیز پیشه خود کرده است.
با توجه به تمهیدات وزارت بهداشت،قیمت پروتز در کشور ما نسبت به سایر کشورها،بالا نیست ولی با این حال برای عامه مردم گران و هزینهزاست و شرکتهای بیمهای تعویض مفصل زانو را جزو جراحیهای زیبایی محسوب میکنند؛در صورتی که فردی با 65 سال سن،از درد شدید زانوانش و برای بالا بردن سطح کیفیت زندگی تن به این عمل جراحی میدهد.
بیمارى دژنراتیو مفصلى یا استئوآرتریت (OA) اختلالى است که با زوال پیشرونده و کاهش غضروف مفصلى همراه با پرولیفراسیون استخوان و بافت نرم جدید در مفصل مبتلا و اطراف آن مشخص مىگردد.![]() | ||
- OA اولیه (ایدیوپاتیک): علت زمینهاى ندارد. | ||
- OA ثانویه: عامل زمینهسازى مثل تروما، استرس مکرر (شغلی، ورزش)، اختلال مادرزادی، اختلال متابولیک یا بیمارىهاى دیگر استخوانى / مفصلى وجود دارد. | ||
- OA اروزیو: اصطلاحى است که اغلب براى بیماران مبتلا به استئوآرتریت DIP/PIP دست همراه با شواهد سینوویت و اروزیونهاى مرکزى سطح مفصلى در رادیوگرافى بهکار مىرود. | ||
| ||
تغییرات اولیه در غضروف شروع مىشود و بهصورت تغییراتى در آرایش و اندازه فیبرهاى کلاژن است. پروتئازها موجب کاهش ماتریکس غضروف مىشوند. در ابتدا بهصورت جبرانى سنتز پروتئوگلیکان افزایش مىیابد ولى در نهایت کاهش مىیابد و موجب فقدان کل ضخامت غضروفى مىگردد. | ||
| ||
OA شایعترین شکل بیمارى مفصلى است، تقریباً هر مفصلى را مىتواند درگیر کند ولى معمولاً در مفاصل تحملکننده وزن و پرکار مثل زانو، لگن، مهرهها و دستها اتفاق مىافتد. در دست بهطور تیپیک DIP، PIP یا اولین CMC (قاعده شست) مبتلا مىشود. درگیرى MCP نادر است. | ||
| ||
- درد یک یا چند مفصل در موقع استفاده از آنها (درد در حالت استراحت و درد شبانه شیوع کمترى دارد) | ||
- خشکى پس از استراحت یا خشکى صبحگاهى مىتواند رخ دهد ولى معمولاً کوتاهمدت (کمتر از ۳۰ دقیقه) است. | ||
- کاهش حرکت مفصلى یا محدودیت عملکردی | ||
- عدم ثبات مفصل | ||
- دفرمیتى مفصل | ||
- کرپیتاسیون مفصل ( 'صداى ترق و تروق' ) | ||
| ||
- منوآرتریت یا الیگو / پلىآرتریت غیر قرینه مزمن | ||
- تورم سفت یا استخوانى حاشیه مفصل مثل گرههاى هبردن (DIP) (Heberden's Nodes دست) یا گروههاى بوکارد (PIP) (Bouchard's Nodes دست) | ||
- امکان سینوویت خفیف همراه با افیوژن سرد وجود دارد ولى شایع نیست. | ||
- کرپیتانس - صداى جیرجیر یا ترق و تروق قابل سمع در حرکت فعال یا غیر فعال مفصل | ||
- دفرمیتى - بهعنوان مثال OA زانو مىتواند با درگیرى کمپارتمانهاى مدیال، لاترال یا پاتلوفمورال باعث دفرمیتىهاى واروس یا والگوس گردد. | ||
- محدودیت حرکات مفصل - مثلاً محدودیت روتاسیون داخلى مفصل لگن | ||
- مىتوان اختلالات نورولوژیک عینى را درگیرى مهرهها مشاهده کرد (مىتواند دیسکهاى بینمهرهای، مفاصل آپوفیزیال و لیگامانهاى کنار مهرههاى را درگیر کند). | ||
| ||
- معمولاً آزمایشات معمول طبیعى هستند. | ||
- معمولاً ESR طبیعى است ولى ممکن است در بیمارانى که سینوویت دارند بالا باشد. | ||
- فاکتور روماتوئید و بررسىهاى ANA منفى هستند. | ||
- مایع مفصلى کاهىرنگ است و ویسکوزیته خوبى دارد. WBC مایع مفصلى ۲۰۰/L است و درد آرتریتهاى ناشى از کریستال یا عفونت باارزش است. | ||
- ممکن است در ابتدا رادیوگرافى طبیعى باشد ولى با پیشرفت بیمارى باریک شدن فضاى مفصلی، اسکلروز استخوان زیرغضروفی، کیستهاى زیر غضروفى و استئوفیت مشاهده گردد. اروزیونها با موارد مشابه در آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک فرق مىکنند و بهصورت زیر غضروفى در طول قسمت مرکزى سطح مفصلى اتفاق مىافتند. | ||
| ||
- آموزش بیماران، کاهش وزن، استفاده مناسب از عصا و وسایل کمکى دیگر، ورزشهاى ایزومتریک براى تقویت عضلات اطراف مفصل درگیر. | ||
- کرم کاپسایسین (Capsaicin) موضعى مىتواند در رفع درد دست یا زانو کمک کند. | ||
- استامینوفن، سالیسیلاتها و NSAIDs. در موارد خطر توکسیستى گوارشی، NSAIDs اختصاصى COX-2 را در نظر بگیرید. | ||
ترامادول (Tramadol) - در مواردى که NSAIDsها به میزان کافى علائم را کنترل نمىکنند در نظر گرفته مىشود. این دارو نوعى آگونیست اپیوئید صناعى است و اعتیاد به آن نگرانکننده است. | ||
- گلوکوکورتکیوئیدهاى داخل مفصلى - باعث رفع علائم مىشود ولى باید بهندرت انجام شود زیرا اگر به دفعات انجام گیرد مىتواند کاهش غضروفى را تشدید کند. | ||
- هیالورنین داخل مفصلى - در بیمارانى توصیه مىشود که به درمان غیر داروئى و ضدٌ دردها پاسخ ندادهاند. وقتى NSAIDsها ممنوعیت مصرف دارند یا مؤثر نباشند این روش را در نظر مىگیرند. | ||
- شستشوى مفصلی- روش تهاجمی. نقش آن در درمان هنوز نامعلوم است. | ||
- گلوکزآمین و کندروئیتین - مؤثر بودن آنها اثبات نشده است. | ||
- گلوکوکورتیکوئیدهاى سیستمیک جائى در درمان OA ندارد. | ||
- جراحى را در مواردى مىتوان در نظر گرفت که بیمار درد مقاوم به درمان و کاهش عملکرد دارد و به درمانهاى دیگر پاسخ نمىدهد. | ||
| ||
معمولاً براساس الگوى درگیرى مفصل، خصوصیات رادیوگرافیک، تستهاى آزمایشگاهى طبیعى و یافتههاى مایع سینوویال اثبات مىگردد. | ||
| ||
تشخیص افتراقى استئونکروز، مفصل شارکوت، آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، آرتریتهاى ناشى از کریستال. منبع:مجله الکترونیکی ویستا |