کمر درد

تقریباً همه ی افراد ، کم و بیش در نقاطی از کمر خود احساس درد دارند. اغلب ما هنگام انجام فعالیت هایی نظیر نصب دستگاه تهویه، جابجا کردن جعبه های بزرگ و بلند کردن کودکان، کمردرد خود را جدی نمی گیریم. ما به این مسئله توجه نداریم که کمردردها در نتیجه صدماتی است که با رفتارهای روزانه ما تشدید می شود. اکثر ما هنگام ایستادن، نشستن و خم شدن ، وضعیت های نامناسبی در بدن خود ایجاد می کنیم. ما هنگام بلند کردن اشیاء به جای خم کردن زانو، کمر خود را خم می کنیم. انجام کارهایی که برای سلامتی ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع می کردند، بعد از سالها موجب می شود کمردرد ما شروع شود. وارد آمدن فشار زیاد به عضلات کمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباط های کمری که نگه دارنده مهره ها هستند باعث کمردرد می شود. عضلات کمر برای مقابله با این فشار دچار گرفتگی و انقباض می شوند تا بتوانند کمر را از صدمه بیشتر محافظت کنند و این حالت ، خود باعث تشدید درد کمر است. در واقع این سیکل درد، سفتی و انقباض عضلانی درمان نمی شود مگر این که شما فعالیت خود را کم کنید ، به کمر خود استراحت دهید و به تدریج ازعضلات خود استفاده نمایید.

در گذشته ، پزشکان استراحت طولانی مدت در بستر را توصیه می کردند اما اکنون به این نتیجه رسیده اند که استراحت بیش از حد باعث طولانی شدن درمان کمردرد است. این مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق می کند. به همین دلیل امروزه شما کمتر مشاهده می کنید که از گردن بندهای مخصوص درد گردن استفاده شود.

در حال حاضر کمردردهای شدید، حداکثر با چند روز استراحت و پس از آن با شروع فعالیت های سبک و کشش آرام عضلات درمان می شوند، این طریقه درمان باعث افزایش قدرت خم شدن بدن و توان حرکت خواهد شد.

سایر علل کمردرد در بروز آرتروز و فتق دیسک کمر (غضروف بین مهره ها) مشاهده می شود. فتق دیسک در بین عوامل کمردرد شیوع کمتری دارد ولی بهتر شناخته شده است. دیسک بین مهره ها ، فضای نرمی را بین مهره ها ایجاد می کند، گاه این دیسک متورم شده و به اعصاب ناحیه فشار وارد می آورد. اغلب اعصابی که از ران و بازو می گذرند تحت فشار قرار گرفته و گاه بی حسی، ضعف و مشکلاتی در کنترل ادرار ایجاد می کنند.

فتق دیسک مانند سایر علل کمردرد، خود به خود بر طرف می شود و اغلب نیازی به عمل جراحی نیست. در حقیقت سی درصد مردم مبتلا به فتق دیسک هستند و هرگز برایشان مشکل جدی ایجاد نمی شود.
درمان

برای برطرف کردن کمردرد، به پشت بخوابید، یک بالش زیر زانوهایتان قرار دهید. (در حالی که زانوهایتان را جمع کرده اید). این طریقه خوابیدن فشار را از کمر شما بر می دارد. درمان اصلی همه کمردردها کم کردن فعالیت است. البته این کاهش فعالیت همان طور که قبلاً گفته شد فقط برای چند روز پیشنهاد می شود و پس از آن با نرمش های مخصوص پایین کمر و «عضله چهار سر ران» می توان کمردرد را درمان کرد.

در اولین روزها برای کاهش التهاب می توان از یخ در موضع درد استفاده کرد و بعد از چند روز می توانید از گرمای موضعی کمک بگیرید تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف کنید. همچنین داروهای ضد التهاب مثل ایبوبروفن، کتو بروفن و ناپروکسن در بر طرف کردن درد و التهاب مؤثر هستند. اگر یک دارو اثر نکرد، نوع دیگری از دارو را مصرف کنید؛ زیرا افراد مختلف نسبت به داروها عکس العمل متفاوتی دارند. به خاطر داشته باشید که داروهای ضد التهاب را حتماً همراه غذا میل کنید تا باعث ایجاد زخم معده شما نشوند.

داروهای جدید و گران قیمت « ویوکس» و « سلیرکس» بهتر از داروهای قدیمی عمل نمی کنند ولی تحریکات معده در آنها کمتر است و به طور کلی برای درمان دردهای طولانی مدت و در افرادی با سابقه زخم معده مصرف می شوند.

استامینوفن نمی تواند کمک به رفع التهاب کند. ولی می تواند درد را بر طرف سازد. هم چنین بر روی معده نیز اثری ندارد. استامینوفن بی خطرترین دارو در درمان های طولانی مدت است ولی نباید بیش از 2 تا 3 هزار میلی گرم در روز مصرف شود؛ زیرا مصرف زیاد دارو ، کبد  را تحت تأثیر قرار می دهد.

داروهای شل کننده عضلات توصیه نمی شوند؛ زیرا بر کاهش درد کمر تأثیری ندارند.

آیا نیازی به گرفتن عکس هست؟

اکثر مردم سؤال می کنند آیا عکس برداری معمولی یا «ام. آر.آی» لزومی دارد؟ باید گفت همه کمردردها نیاز به عکس برداری ندارند. در مواردی که مشکوک به صدمات استخوانی مثل صدمه به مهره ها در اثر ضربه، پوکی استخوان یا سرطان هستید عکس برداری می تواند مفید باشد. ولی عکس ها بافت های نرم عضله و رباط ها و دیسک ها را نشان می دهند.

زمانی که تصمیم به جراحی داریم و یا در تشخیص علت دردهای بهبود ناپذیر ، انجام «ام.آر.آی» توصیه می شود. انجام ام.آر.آی برای فتق های دیسک ضروری نیست؛ زیرا درمان را تغییر خواهد داد.
درمان در زمانی که کمردرد بهبود نمی یابد

جابجا کردن ستون فقرات ، طب سوزنی ، یوگا ، ماساژ درمانی و تزریق استروئید اپیدورال (کمری) بستگی به نوع درد کمر دارد. ماساژ درمانی در مواردی که علت کمردرد ناشناخته است مؤثر می باشد. بعضی از پزشکان با برگرداندن مهره ها و جابجا کردن آن موافق نیستند؛ زیرا معتقدند استخوان های کمر توسط عضلات حمایت می شوند و اگر درمانی صورت می گیرد باید روی عضلات انجام شود.

اگر کمردردی دارید که بعد از هفته ها درمان نشده است به پزشک خود مراجعه کنید. اگر ضعف یا سستی در بازو یا ران خود احساس می کنید آن را جدی بگیرید.
یوگا تمرین کنید

بعضی از پزشکان معتقدند یوگا بهترین درمان دردهای مزمن کمر است؛ زیرا حالت مناسب را در بدن ایجاد می کند و با تنفس مناسب، کشش و فشار روی عضله را کم می کند. خیلی از بیمارانی که از درمانهای دیگر نتیجه نگرفته اند می گویند یوگا در درمان آنها مؤثر بوده است.بعد از بهبود کمردرد، تمرینات نرمشی را ادامه دهید، وزن خود را کم کنید و به اصلاح حالت و کشش عضلات اهمیت دهید. نرمش عضلات مربوط به شکم را انجام دهید تا از کمردردهای آینده پیشگیری شود.

اگر در قسمت بالای کمر خود احساس ناراحتی می کنید، تمرینات خم شدن به سمت پایین و تمرینات نرمشی شانه ها را انجام دهید (شانه ها را به طرف یکدیگر کشیده و چند ثانیه نگه دارید سپس بر عکس عمل کنید).

بهترین تمرین برای اصلاح حالت کمر این است که با فاصله 30 سانتیمتر از دیوار و در مقابل آن تکیه دهید شکم خود را به داخل بکشید، سینه را بیرون دهید بعد از چسباندن کمر به دیوار، سر، شانه ها و پشت و لگن همه در یک ردیف قرار می گیرند و به این طریق گودی کمر از بین می رود. این حالت شبیه حالت ایستادن سربازان است. صدها سال قبل این طور گفته می شد که سربازان می توانند ساعت ها بدون احساس کمردرد روی پا بایستند مشروط به اینکه حالت ایستادن آنها درست باشد. آیا شما طور دیگری فکر می کنید؟ البته همه پدر و مادرها به نحوه صحیح ایستادن و نشستن فرزندان تأکید دارند ولی آنها نمی توانند تمام اوقات همراه فرزندان خود باشند و آنها را کنترل کنند! درست ایستادن و درست نشستن باید برای ما به صورت عادت درآید.

آثار آب درمانی در بدن

1) تا زمانی که آب سرد مورد مصرف قرار می گیرد، فعالیت عضو کاهش می یابد و پس از قطع مصرف آب، قسمت هایی از بدن به حالت طبیعی برمی گردند و برای مدتی درجه حرارت از حد فعالیت بالاتر قرار می گیرد. پس از این مصارف باید قسمت هایی از بدن را ماساژ داد تا گردش خون تسریع شود.

کمپرس کیسه یخ یا آب سرد در سر از احتقان و هجوم خون در سر جلوگیری می کند که در برطرف ساختن سردرد و دردهای عصبی موثر است. استفاده از این کمپرس در قسمت های مختلف بدن اثرات زیر را به دنبال دارد:

اگر زیر بغل گذاشته شود، به منزله ی ضد احتقان برای تمام بازو خواهد بود.

اگر در خم آرنج قرار داده شود، درجه حرارت دست را پایین می آورد.

اگر در قسمت بالای پا گذاشته شود، ساق را در زیر زانو نیرو می دهد .

اگر روی زانو و پاشنه پا نهاده شود، اثر ضد احتقان پا خواهد داشت.

2) نوشیدن آب سرد و تنقیه با آب سرد، درجه حرارت را دربیماری های تب زا فرو می اندازد. آب سرد اگر برای سر و کف پا به کار رود، درجه حرارت عمومی را درتب ها پایین می آورد. گذاشتن پارچه ی آغشته به آب سرد و مرطوب روی شکم سبب فرو افتادن درجه حرارت به هنگام تب می گردد.

3) کاربرد آب داغ فعالیت حیاتی را تحریک می کند، ولی موجب رخوت و واکنش های بعدی می شود. پس از کاربرد آب داغ، قسمت هایی از بدن را باید با آب سرد مواجه کرد و با مالش ایجاد گرما کرد. استفاده از آب داغ، التهاب چشم ها را برطرف می سازد و سبب می شود که دردهای قولنج شکم، اسپاسم، کرامپ، درد و غیره در هر بخش از بدن ساکت شود. تنقیه با آب گرم به روده ها قوام می بخشد و یبوست را برطرف می کند، ولی خستگی مفرط را سبب می شود. استعمال آب داغ در پوست باعث اتساع سرخرگ ها و سیاهرگ ها و مجاری لنفاوی می شود.

حمام کامل با آب داغ حملات آسم را بهبود می بخشد. ابتدا دستگاه مرکزی را تحریک می کند و سپس به رخوت می اندازد، لذا بیمار ابتدا احساس برانگیختگی خواهد کرد، سپس کوفتگی.

گذاشتن موقت بطری آب داغ روی پوست موجب بالا رفتن گرمای بافت می شود. بطری آب داغ کاربردهای موثری دارد، از جمله زمانی که اعضای انتهایی بدن سرد شده باشند.

4) کاربرد متناوب آب داغ و سرد در پوست بسیار سودمند است. در این برنامه، مصرف آب سرد همواره آخر کار انجام می شود. دمای پوست ابتدا به طور قابل ملاحظه ای نسبت به درجه حرارت طبیعی افزایش پیدا می کند و پس از آن از طریق آب سرد پایین می آید.

این برنامه ی آب درمانی به دفعات با آب گرم شروع می شود و با آب سرد تمام می شود که با انواع ورزش ها مثل دمبل زدن، قدم زدن سریع و یا درافراد ناتوان با ماساژ بدن دنبال می شود. این شیوه ها همواره قدرت تغذیه را بدون بروز هر نوع اختلال بهبود می بخشد.

5) کاربرد آب ولرم ، همواره آثار نیکوبخشی دارد و برای کودکان، مردان جوان، زنان ظریف و افراد حساس مناسب است.

* مزایای آب درمانی نسبت به سایر روش های درمانی

1) درمان بیماری های انسان با آب، بسیار ساده و طبیعی است.

2) روش درمان زیاد دشوار نیست.

3) کاملا بی ضرر است و آثار بدی بر جا نمی گذارد.

4) آثار مسمومیت به همراه ندارد و نیازی به داروهای سمی نیست.

5) ارزان ترین وسیله است و درهمه جا به راحتی به دست می آید.

6) هضم را بهبود می بخشد و یبوست را که منشاء بروز اغلب بیماری هاست برطرف می کند.

7) خواب طبیعی را برقرار می سازد و مغز و بدن را تقویت می بخشد.

8) بی درد است و درد را به سهولت تسکین می دهد.

9) درمان آن اساسی و ریشه ای است.

منبع : آکاایران

اصول درمان کمر درد بطور مختصر و مفید چیست

درمان کمر درد سهل و ممتنع است. حدود 90 درصد مردم حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار کمر درد میشوند و حدود 90 درصد کمر درد ها با رعایت دستورات زیر مرتفع میشوند. در صورت شدید بودن درد یا موثر نبودن اقدامات زیر به پزشک مراجعه کنید.

مراقبت های کلی کمر درد

    • کمر خود را گرم نگهداری کنید. یک شال دور کمر خود بپیچید
    • 2-1 روز در منزل استراحت کرده و 2-1 هفته چیز سنگینی بلند نکنید.

وقتی می ایستیم

    • صاف و کشیده بایستید. سر خود را به بالا و به آسمان بچسبانید.
    • شانه های خود را شل نگه دارید.
    • عضلات شکم خود را منقبض کنید تا شکم شما کمی به داخل برود.

وقتی مینشینید

    • باسن خود را به عقب ترین قسمت نشیمن صندلی برده و کاملا به تکیه گاه صندلی تکیه بزنید. گاهی اوقات قرار دادن یک بالشت کوچک در پشت کمر مفید است
    • زیر پاهای خود چیزی قرار دهید بطوریکه زانوهای شما در ارتفاعی کمی بالاتر از لگن شما قرار بگیرند.

وقتی میخوابید

    • جایی که میخوابید حتی الامکان سفت باشد. روی تشک نرم نخوابید.
    • وقتی به شانه میخوابید زانوها و لگن خود را خم کنید و بین زانو های خود یک بالشت قرار دهید.
    • وقتی به پشت میخوابید یک بالشت را زیر زانوهای خود قرار دهید

وقتی چیزی را بلند میکنید

    • کمر خود را مستقیم نگه دارید. زانوانتان را خم کنید و چمباتمه بزنید. جسم را گرفته و به تنه خود نزدیک کنید. سرپا بایستید.

ورزش های کمر

از مهم ترین روش های درمان کمر درد انجام نرمش های کمر است. علت آن اینست که مهمترین علت کمردرد ضعف عضلات کمر و کاهش انعطاف پذیری آن است که هر دو این ها با انجام نرمش ها از بین میروند. نکته مهم در انجام نرمش ها اینست که اولا چند هفته زمان برای شروع اثر بخشی آنها لازم است و در این مدت بیمار نباید مایوس شود و باید بطور مرتب نرمش ها را انجام دهد و ثانیا نرمش ها را باید از تعداد کم شروع کرده و به تدریج زیاد کرد وگرنه ممکن است با انجام نرمش ها شدت درد کمر افزایش یابد.

توصیه میشود در روز اول، هر کدام ار نرمش ها را فقط دوبار انجام دهید و تا یک هفته این روال را ادامه دهید. اگر بعد از گذشت یک هفته درد کمر شما افزایش پیدا کرد باید به پزشک مراجعه کنید ولی اگر درد بیشتر نشد بعد از یک هفته بتدریج تعداد دفعات حرکات را افزایش میدهیم بطوریکه هر روز یا هر دو روز یک بار ( بسته به تحمل بیمار) به هر حرکت یک عدد اضافه میکنیم.
تمام ورزش ها باید روی زمین سفت انجام شوند.

چرخش لگن Pelvic tilt

به پشت بخوابید و دست هایتان را روی شکم خود قرار دهید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. عضلات شکم خود را منقبض کنید بطوریکه کمر شما به کف زمین فشرده شود. این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس عضلات را شل کنید.

نشستن نیمه Partial sit up

به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. چانه خود را به سینه بچسبانید و بالا تنه خود را به جلو خم کنید بطوریکه شانه های شما از زمین بلند شوند. این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی به وضعیت اول برگردید.

زانو به سینه Knee to chest

به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. با هر دو دست یک ران خود را در کمی بالاتر از زانو بگیرید و زانوی خود را به سمت سینه خود بکشید. این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی به وضعیت اول برگردید. این کار را برای پای مقابل هم تکرار کنید.

زانو به سینه دوبل Double knee to chest

به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. با هر دو دست دو ران خود را در کمی بالاتر از زانو ها بگیرید و زانو های خود را به سمت سینه خود بکشید. این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی به وضعیت اول برگردید.

چرخش تنه Lower trunk rotation

به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. در حالیکه شانه های خود را بطور ثابت و بدون حرکت روی زمین نگه داشته اید به آرامی زانو های خود را تا آنجا که میتوانید به سمت چپ خم کنید. سپس به آرامی زانو های خود را تا آنجا که میتوانید به راست خم کنید.

کمر درد چگونه درمان میشود

بسته به اینکه علت کمر درد چیست و چه مدت طول کشیده است درمان آن متفاوت است. کمردرد بندرت نیاز به جراحی دارد حتی اگر علت آن هرنی دیسک باشد. اگر یکبار کمردرد گرفته اید احتمال آن هست که باز هم بگیرید. پس گرچه درمان کمردرد مهم است ولی مهم تر از آن مدیریت Management آن است. باید یاد بگیرید چگونه مانع از بروز مجدد کمردرد شوید. مهم ترین روش های پیشگیری از بروز کمردرد اینست که عضلات کمر و شکم خود را قوی نگه دارید، خوب بایستید، یاد بگیرید که چطور زندگی کنید و چگونه استرس را مهار کنید.

درمان کمر درد حاد

 کمردرد حاد به کمردردی میگویند که از شروع آن کمتر از سه ماه گذشته است. علت عمده این کمردرد ها وارد آمدن فشار زیاد به قسمت های پایینی ستون فقرات است. کارهایی مانند بلند کردن یا هل دادن اجسام سنگین، حرکات نا متعادل و چرخشی ستون مهره یا انجام ورزش های جدید بدون داشتن آمادگی میتوانند موجب کمردرد حاد شود.
البته علل دیگری مانند شکستگی های مهره، عفونت یا تومور های مهره هم میتوانند موجب کمردرد حاد شوند ولی شیوع آنها کمتر بوده و درمان آنها در قسمت های دیگر بررسی شده است.

 اکثر کمردردهای حاد در عرض چند هفته خوب میشوند.
اگر درد شما تازه شروع شده است بهترین راه درمان مصرف دارو است. استفاده از استامینوفن، بروفن یا ناپروکسن یا دیگر داروهای ضد التهابی مفیدند. از داروهای شل کننده عضلانی هم در درمان کمردرد های حاد استفاده میشود. این داروها را روزانه در وعده های منظم مصرف کنید. به کار روزانه خود ادامه بدهید.

 

اگر درد زیاد است 2-1 روز استراحت کنید ولی نه بیشتر. استراحت بیش از دو روز ممکن است به علت ایجاد مشکلات روحی و به علت کاهش قدرت انقباضی عضلات کمر، درد را بیشتر کند. همچنین با استراحت طولانی مدت خطر لخته شدن خون در ساق پا افزایش میابد پس فرد دچار کمردرد باید هرچه زودتر فعالیت معمول روزانه را شروع کند. برای 2-1 روز در وضعیتی که راحت هستید استراحت کنید. به پشت بخوابید و یک بالشت زیر زانو های خود بگذارید تا کمی خم شوند یا به پهلو بخوابید و یک بالشت بین پاهایتان بگذارید. برای مدت طولانی در یک وضعیت نخوابید. هر 3-2 ساعت حدود 20-10 دقیقه قدم بزنید و دوباره دراز بکشید.

 هر 3-2 ساعت یکبار کمر خود را به مدت 20-15 دقیقه گرم کنید. با کیسه آب گرم یا حوله برقی. دوش آب گرم هم مفید است. برای بعضی افراد سرد کردن بهتر از گرم کردن موجب کاهش درد میشود. میتوانید به همین تعداد و مقدار ذکر شده محل درد را سرد کنید و امتحان کنید که آیا سرد کردن موضع برای شما مفید است یا خیر. معمولا وقتی بعد از یک فعالیت بدنی شدید کمردرد ایجاد میشود در چند روز اول سرد کردن محل درد مفید است و بعد از گذشت چند روز ممکن است گرما مفیدتر باشد.

بستن کمر با هر چیزی که بتواند کمر را گرم نگه دارد مفید است. میتوانید برای چند روز از یک کمربند طبی استفاده کنید و یا حتی یک شال به دور کمر خود ببندید.

اگر کمردرد بیش از 3 روز طول بکشد یا درد کمر یا ساق شما بدتر شود یا بعد از خوب شدن دوباره شدید شود باید به پزشک مراجعه کنید.
 

درمان کمردرد مزمن

کمر درد مزمن به کمردردی میگویند که از شروع آن بیش از سه ماه گذشته است.
مهمترین روش درمان کمردرد های مزمن عبارتست از

•  تقویت عضلات کمر با استفاده از نرمش های خاص طبی 

• تغییر روش زندگی : به این معنی که باید یاد بگیریم چگونه بایستیم، بنشینیم، چگونه اجسام را بلند کنیم، چگونه رانندگی کنیم و ...

• گرم نگه داشتن کمر با پوشیدن لبای گرم یا بستن یک شال به دور کمر

• استفاده از دارو : درد مزمن ایجاد بیخوابی و بی تحرکی میکند و متعاقب آن فرد تحریک پذیر و مضطرب و دچار افسردگی میشود. بوجود آمدن این حالت عصبی درد را بیشتر میکند. این یک سیکل معیوب است که موجب تشدید خودش شده و برای درمان باید شکسته شود. درد هم روی بدن و هم روی ذهن تاثیر میگذارد پس باید با روش های کنترل استرس و مشاوره روانشناسی وضعیت را بهتر کرد.

روش های دیگری هم برای درمان کمردرد وجود دارد که ممکن است در صورت ناموفق بودن درمان های ذکر شده پزشک معالج از آنها استفاده کند. این روش ها تاثیر ثابت و قابل اطمینانی در همه افراد ندارند. به زبان دیگر ممکن است در یک فرد تاثیر خوبی داشته باشند و در فرد دیگر بیفایده باشند. این روش ها عبارتند از استفاده از مانیپولاسیون کمر، طب سوزنی، بیوفیدبک، کشش، TENS و اولتراسوند.

اکثر کمردردها با روش های کلی ذکر شده بهبود میابند و بندرت برای درمان کمردرد ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

آب درمانی

بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز زانو،در آرزوی ورزش‌های بی‌دردسری هستند که بدون فشار بر زانو بتوانند عضلات خود را تقویت کنند و از درد زانو بکاهند. 

در کشورهای پیشرفته و در علم طب ورزشی،امروزه ورزش‌های مناسب این بیماران در داخل استخرهای مخصوص توانبخشی انجام می‌گیرد.

بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز زانو،در آرزوی ورزش‌های بی‌دردسری هستند که بدون فشار بر زانو بتوانند عضلات خود را تقویت کنند و از درد زانو بکاهند. 
در کشورهای پیشرفته و در علم طب ورزشی،امروزه ورزش‌های مناسب این بیماران در داخل استخرهای مخصوص توانبخشی انجام می‌گیرد.

گرم کردن 
قدم برداشتن به جلو 
عمود بایستید.زانو و لگن یکطرف را خم کنید.ساق را صاف کنید و مچ پا را به پشت خم کنید و روی پاشنه پا فرود آیید.به طرف جلو روی انگشتان پا بلند شوید.با پای دیگر این حرکت را تکرار کنید و به جلو گام بردارید.
قدم برداشتن به عقب 
عمود بایستید،لگن و زانوی یکطرف را خم کنید.ساق را در پشت بدن قرار دهید.مچ پا را به جلو خم کرده و روی انگشتان فرود آیید و به آرامی به سمت پاشنه بچرخید.با پای دیگر تکرار کنید.
قدم برداشتن به پهلو 
عمود بایستید در حالیکه پاها صاف هستند.یک پا را دور کنید و سپس آن را روی کف استخر قرار دهید. پای مخالف را به سمت وسط بیاورید تا دوباره در حالت ایستاده قرار گیرید.در جهت مخالف تکرار کنید.
کشش 
کشش غیر فعال عضله جلوی رانجسم شناور را اطراف پای مورد نظر قرار دهید.رو به دیوار استخر بایستید در حالیکه جلوی ران‌ها و لگن با دیوار در تماس باشند،تنه را صاف نگه‌دارید و تا حد امکان زانو را بیشتر خم کنید و پاشنه را به طرف باسن فشار دهید.  
کشش عضلات پشت رانپاشنه پای مورد نظر را روی زمین قرار دهید.در حالیکه مچ پا به پشت خم شده است.از ناحیه لگن به طرف جلو خم شوید،سر و تنه را به طرف جلو روی پاها نگه‌دارید و عضلات پشت پای مورد نظر را تحت کشش قرار دهید.نگه‌دارید و سپس شل کنید. 
کشش عضلات پشت ساق پارو به دیوار استخر بایستید.در حالیکه آرنج صاف و پاها کنار یکدیگر است،با پای دیگر یک قدم به جلو بردارید.همزمان آرنج‌ها را خم و تنه را به طرف جلو حرکت دهید.پاشنه پای عقب را روی زمین نگه‌دارید. مفاصل ران را به طرف جلو و پاشنه عقب را به پایین فشار دهید. 
کشش خم زانو در وضعیت نشستهبنشینید در حالیکه زانوها روی یک پارالل است و خودتان را روی بار عقبی نگه‌دارید.ساق پای دیگر را روی ساق پای مورد نظر قرار دهید و با پای مورد نظر به عقب فشار دهید تا کشش احساس شود. نگه‌دارید و سپس شل کنید. 
کشش باز زانو در حالت نشستهبنشینید در حالیکه زانو روی یک پارالل است و خود را روی بار عقب پارالل نگه‌دارید.پای دیگر را زیر مچ پای مخالف قرار دهید.پای دیگر را صاف کنید تا به صاف شدن زانو پای مورد نظر کمک کنید. نگه‌دارید و سپس شل کنید. 

تقویت
پا دوچرخه یک پایی
دیوار استخر را نگه‌دارید و روی یک پا بایستید. پای مورد نظر را خم و صاف کنید. عمل دوچرخه زدن را انجام دهید. جهت را بر عکس کنید و تکرار کنید.


به عقب کشیدن عضلات پشت پا
بایستید در حالیکه پشت به دیوار استخر هستید.دیوار استخر را نگه‌دارید و لگن پای مورد نظر را تا 90 درجه خم کنید.در حالیکه خمبودن لگن را حفظ می‌کنید، زانو را صاف و خم کنید. 
دور و نزدیک کردن پا
با فاصله‌ای به اندازه طول اندام فوقانی کنار دیوار استخر ایستاده و لبه دیوار را بگیرید.به آرامی پای راست را صاف و از کنار بدن بالا بیاورید.به وضعیت اولیه عنی خط وسط بدن بازگردید. 
خم کردن مفصل لگندر حالیکه پاها کنار یکدیگر است و یک پهلو به طرف دیوار استخر قرار دارد،به دست نزدیک به دیوار تکیه دهید.به آرامی پای مخالف را صاف کرده و در جلوی بدن بالا بیاورید.خم کردن فقط از ناحیه ران باشد. زانوی پای حمایت‌کننده باید خم باشد. 
به عقب کشیدن پشت پا
بایستید در حالیکه پشت به دیوار استخر هستید.دیوار استخر را نگه‌دارید و لگن پای مورد نظر را تا 90 درجه خم کنید.در حالیکه حالت خم شدن لگن را حفظ می‌کنید،زانو را صاف و خم کنید. 
خم و باز کردن مقاومتی زانو
روی مچ پای مورد نظر،مقاومتی قرار دهید.بایستید در حالیکه زانوی مورد نظر روی پارالل است.خودتان را روی بار عقبی نگه‌دارید.زانوی مورد نظر را خم و صاف کنید. 
باز کردن مفصل لگن
بایستید در حالیکه پاها کنار یکدیگر است و یک پهلو به طرف دیوار استخر قرار دارد،با دست نزدیک دیوار را بگیرید.با سفت کردن باسن به آرامی پای مخالف را صاف و به طرف عقب فشار دهید.تنه را صاف نگه‌دارید و سر به طرف جلو باشد.زانوی پای حمایت کننده باید کمی خم باشد.حال به وضعیت اولیه باز گردید.

منبع :وبلاگ دکتر دقاق زاده